Je wilt inspelen op de leerbehoeften van leerlingen en hen voldoende ruimte geven om eigen keuzes te maken. Gepersonaliseerd leren is dan ook belangrijk voor de intrinsieke motivatie van je leerlingen. Maar om echt op maat te kunnen begeleiden, is ook een flexibel rooster onmisbaar.
Om een klas gemotiveerde te krijgen, moet het onderwijs bij de leerlingen aansluiten. Belangrijk voor de motivatie is eigenaarschap: een leerling moet zich verantwoordelijk voelen. De vrijheid om keuzes te maken maakt daar een onmisbaar onderdeel van uit. Door minder lessen vast te leggen, ontstaat meer flexibiliteit en daarmee ruimte voor maatwerk en eigen inbreng van de leerling.
Differentiatie en begeleiding op maat
Een flexibel rooster biedt meer mogelijkheden voor differentiatie en begeleiding op maat. Er zijn verschillende manieren van flexibel roosteren. Voor alle variaties geldt: de leerling krijgt ruimte om zelf te bepalen aan welke vakken hij aandacht besteedt en doet dat op basis van zijn eigen leerbehoeften. Verdieping voor degene die de stof beheersen en begeleiding voor hen die nog wat extra uitleg nodig hebben. Een flexibel rooster faciliteert zo gepersonaliseerd leren.
Waarom kiezen voor flexibel rooster
Met een flexibel rooster kun je makkelijker inspelen op de wensen en behoeften van leerlingen. Je tilt er het gepersonaliseerd leren mee naar een hoger niveau. Vaste roosters kunnen daar een belemmering in vormen. De een heeft aan een enkele instructie voldoende, de ander moet de stof nog eens herhalen alvorens er zelf mee aan de slag te kunnen. Met de regie in eigen hand hebben leerlingen meer leerplezier. Dat leerlingen hun tijd verdoen als ze meer vrijheid krijgen is volgens schoolbegeleider Christine Mallon dan ook een hardnekkig misverstand.
Wat betekent het in de praktijk?
Ga je flexibeler roosteren, dan moet je wel op zoek naar een nieuwe balans tussen vrijheid en kaders. Een flexibel rooster betekent minder contacturen, maar meer uren voor coaching. Docenten moeten hun klassikale tijd extra efficiënt indelen. Vragen van individuele leerlingen blijven dan wachten tot de keuze-uren. Leerlingen kiezen zelf wanneer ze voor coaching bij een docent komen.
In de praktijk betekent dit dat leerlingen van verschillende niveaus met verschillende vragen en verschillende onderwerpen op hetzelfde moment bij de docent kunnen komen. Dat is nogal een uitdaging voor je didactische vaardigheden als docent. Daarnaast moet je als docent ook de voortgang van individuele leerlingen goed in de gaten houden. Een goed leerlingvolgsysteem is op scholen met flexibele roostering onmisbaar.
Iedere school een eigen invulling
Er is niet één manier om flexibeler te roosteren. Er zijn verschillende gradaties van flexibiliteit en iedere school geeft er een eigen invulling aan. Grofweg zijn er drie modellen van flexibel roosteren:
- Een aantal dagen volgens een vast, traditioneel rooster en een aantal keuzedagen.
- Dagelijks minder verplichte contacturen en in plaats daarvan vrij in te vullen keuzeblokken.
- Coaching aan het begin en het einde van de dag. Daartussen vrij in te vullen uren met leeractiviteiten.
Benieuwd naar voorbeelden van scholen die al zijn begonnen met flexibel roosteren? Hier vind je zes scholen met ieder een eigen flexibel programma.
Wil jij snel overschakelen naar een flexibel rooster of toch liever vastigheid? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
