Als dochter van een onderwijzer kreeg Sanne Spil de liefde voor onderwijs vanuit huis mee. Met een achtergrond in sociologie en onderwijskunde, werkte ze jaren als hbo-docent. Daar ontwikkelde ze een visie op nieuw onderwijs waarin de docent centraal staat. Nu runt ze een academie voor en door docenten en schrijft ze voor OVM.
Wanneer je fijn wakker wordt en fluitend naar je werk gaat, lukt het lesgeven beter dan wanneer je een zware dag hebt. Of verdrietig of moe bent of er geen zin in hebt. Een docente aan het mbo zei laatst tegen me: “De leerlingen zijn mijn spiegel. Wanneer de klas druk is, denk ik altijd aan wat mijn rol daarin is. Als ik wil dat ze gaan lezen en ik ben druk bezig, dan werkt dat niet. Ik moet dan ook een boek pakken. Mijn energie beïnvloed de hele groep.”
De leider van de groep
Het leerproces is tweezijdig. Het is altijd een interactie tussen de docent en de leerling of student. Als docent geef je vorm aan het groepsproces, je bent als het ware de leider van de groep. Wanneer je je goed voelt en vol zelfvertrouwen omgaat met de groep, krijg je dat terug. Positieve emoties doen veel met het pedagogische klimaat en de bereidheid om te leren. Negatieve emoties, zoals angst en verveeldheid, kunnen belemmeren dat de hersenen nieuwe informatie opnemen. Terwijl positieve emoties, zoals blijdschap, hoop en trots, bijdragen aan leerprestaties.
Een voorbeeldfunctie zijn
Momenteel zijn in het onderwijs thema’s als mindfulness, bildung, burgerschap en diversiteit erg belangrijk. Er worden lespakketten zodat docenten ermee aan de slag kunnen gaan in de klas. Maar: in de essentie gaan deze thema’s over de docent als mens en het voorleven van positiviteit, rust, binding met elkaar, respect, communicatie vanuit de ik-boodschap, niet oordelen, echt luisteren naar elkaar, een groeiende mindset en het geven van heldere feedback. Het gaat over de voorbeeldfunctie van de docent. Wanneer de docent binnen deze thema’s het goede voorbeeld geeft, nemen de leerlingen en studenten het automatisch over.
Voorwaarde tot leren
Wanneer je jezelf kent als docent weet waar je vandaan komt, ken je je vooroordelen en kun je daar bewust op inspelen. Wanneer je echt kunt kijken en luisteren – en daar de rust voor hebt en krijgt – sta je als mens zoveel steviger in je schoenen. Een goede relatie tussen de docent en lerende is een voorwaarde tot leren. Net als jezelf kennen in relatie tot de ander. Het in contact brengen van jouw leerlingen met mensen die anders denken, geloven én zijn is zoveel krachtiger dan alleen een lespakket.
Echt zijn
Echt zijn is practice what you preach. Niet alleen aan de slag met lespakketten, maar met persoonlijke groei van de docent. Van jou dus. Want wanneer de docent groeit, groeit de groep indirect mee. Dat is voor mij de basisvoorwaarde van goed onderwijs.
Wat is voor jou een basisvoorwaarde van goed onderwijs? En hoe breng jij positieve emoties over op leerlingen of studenten? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
