Veel scholen voelen de druk om onderwijs op maat te bieden en de leerling, met zijn of haar leervoorkeuren, centraal te stellen in het onderwijsproces. Veel scholen en educatieve uitgeverijen gaan dan ook de dialoog aan. Ook wordt er al redelijk wat geëxperimenteerd. Zo is Uitgeverij Malmberg begin deze maand op 20 scholen gestart met een pilot adaptief en gepersonaliseerd leren. Op een dergelijke manier experimenteren is voor veel scholen lastig. Want waar begin je?
Misschien werkt u op een school die best zo’n transitie wil maken: u wilt de leerling en zijn of haar leervoorkeuren centraal stellen in plaats van de methode. U wilt de leerling verantwoordelijk maken voor zijn of haar eigen leren. Daarbij hoopt u dat, op basis van kleine succesmomenten in de lessen, docenten als vanzelf inzien dat hun rol daarbij verandert van overdrager van kennis naar begeleider en facilitator van leerprocessen. Maar hoe pakt u dat aan en welke rol kan een digitale leeromgeving zoals itslearning daarin spelen? Papieren plannen en een visie op gepersonaliseerd leren is mooi, maar hoe geeft u dat vorm in de klas?
Stap 1: een heldere visie op onderwijs
Toch begint het proces richting het realiseren van gepersonaliseerd leren niet in de klas, maar met een visie op uw onderwijs. De eerste vraag die u zich als schoolbestuurder of docent moet stellen is: Waarom? U wilt de transfer maken naar gepersonaliseerd leren, maar waarom wilt u dat? Waarom gaat u doen wat u gaat doen? Een heldere visie die met alle betrokkenen wordt besproken en gedeeld en door hen wordt gedragen, is een eerste belangrijke voorwaarde.
Stap 2: de koers bepalen en kaders scheppen
Pas als de eerste vraag is beantwoord en uitgewerkt wordt het tijd voor de tweede vraag: Hoe? U wilt over 5 jaar gepersonaliseerd leren hebben gerealiseerd. Hoe gaat u dat doen? Er zijn verschillende strategieën, met of zonder hulp van ICT. De stip op de horizon is met de eerste vraag vastgelegd. Bij beantwoording van deze tweede vraag bepaalt u de koers die u gaat varen. Het is de verantwoording van het management om de kaders te scheppen en de koers te bepalen, maar mijn advies is om alle betrokkenen actief te laten deelnemen aan de totstandkoming van de strategie om zo draagvlak te creëren voor de antwoorden die deze tweede vraag oplevert.
Stap 3: doelen en deelprojecten vaststellen
Pas als de tweede vraag is beantwoord en uitgewerkt, wordt het tijd voor de derde vraag: Wat? Wat gaat u doen om de bepaalde strategie ten uitvoer te brengen? Bepaal welke SMART-doelen en acties er nodig zijn om de stip op de horizon te bereiken. Splits deze op in kleine deelprojecten in de tijd en werk alleen de belangrijkste korte-termijndoelen in detail uit. Plan bewust kleine deelprojecten in de klas die een grote kans van slagen hebben. Evalueer ze samen met uw collega’s of projectmedewerkers en vraag uzelf af: “Wat ging er goed en hoe kunnen we meer van dat goeds doen?” Als u bij de eerste twee stappen de leerlingen nog niet betrokken heeft, wordt het tijd om dat in deze fase te doen. Innovatie is een zoektocht naar het onbekende, voor u en voor hen. Maak er een gezamenlijke ontdekkingsreis van!
En nu verder!
Als deze drie vragen goed zijn beantwoord, de te varen koers dus helder is en gedragen wordt door alle betrokkenen, wordt het tijd om de eerste stap te zetten richting de realisatie van het doel.
Verder lezen:
-
- Malmberg: Adaptief leren en Score! pilots
Door Richard de Jong (Itslearning)
Richard de Jong heeft tien jaar in het voortgezet onderwijs gewerkt als docent Natuurkunde. Ook werkte hij 7 jaar in de ICT: onder meer als projectleider en ICT-adviseur bij Kennisnet en als freelance consultant. Tegenwoording is hij onderwijskundig adviseur bij itslearning. Hij helpt scholen om het itslearning leerplatform een plek te geven in het onderwijsproces, zodanig dat dit aansluit bij de ambities van de school.
