Filmeducatie in alle klassen bij het thematisch werken, met de hele school naar het filmtheater, een leerkrachtenteam dat steeds een beetje meer aan filmeducatie doet: zo leren kinderen schoolbreed film beleven, woorden gebruiken om over film te praten, film te onderzoeken, erop te reflecteren en eventueel zelfs te creëren. Filmleraar van het jaar regio Midden, Astrid van der Knaap, deelt haar visie op filmeducatie en geeft tips.
Astrid van der Knaap studeerde Theater-, film- en televisiewetenschap en volgde de pabo. Als intern cultuurcoördinator op RKBS De Stek in Houten enthousiasmeert zij, samen met haar collega Ellen Wallerbos, team en directie over filmeducatie en zorgt zij ervoor dat collega’s met filmlessen aan de slag kunnen. Astrid werd onlangs verkozen tot filmleraar van het jaar regio Midden!
Film is overal
Filmeducatie is erop gericht om kinderen in het primair en voortgezet onderwijs de taal van film ‘vloeiend te laten spreken’. Dit is van belang omdat film van invloed is op hoe we naar onszelf en de wereld kijken. Jongeren groeien op in een tijd waar film er altijd en overal is. Daarom vindt Astrid het belangrijk om kinderen filmtaal te leren begrijpen en hen bewust te laten kijken en luisteren. Daarnaast brengt ze kinderen in aanraking brengen met diverse soorten films, waaronder animatie en documentaire
Meerwaarde van filmeducatie
Door filmeducatie begrijpen kinderen de beelden en visuele verhalen die ze voortdurend tegenkomen beter en krijgen ze inzicht in de wereld om hen heen. Tijdens het kijken van een (korte) film in de klas kunnen kinderen even buiten de dagelijkse belevingswereld stappen, kennismaken met nieuwe culturen, tijdperken of personages en zich voorstellen hoe het zou zijn om daar zelf tussen te bewegen. Met film kun je als leerling betekenis geven aan jezelf, anderen en de wereld om je heen. Film is bovendien een geweldig middel voor kinderen om hun eigen verhaal te vertellen en te delen.
Het filmgesprek
‘Film kijken’ klinkt wellicht niet direct als effectief gebruikmaken van onderwijstijd, maar Astrid maakt op een laagdrempelige manier van film kijken echt onderwijs, door kinderen op een andere manier te laten kijken. Dit doet zij bijvoorbeeld tijdens pauzes of als introductie van een onderwerp. Met behulp van de praktische filmtool Kijk & Vertel, ontwikkeld door Netwerk Filmeducatie, praat ze met de kinderen over wat ze hebben gezien, gehoord, wat ze dachten of voelden bij de beelden. Deze eenvoudige werkvorm, onder andere gebaseerd op Visual Thinking Strategies (VTS), stimuleert de kinderen om nieuwsgierig te zijn, zich uit te spreken en te luisteren naar anderen. Ze ontdekken dat iedereen film anders ziet en beleeft. Ze wisselen van perspectief door verschillende visies en ideeën te verkennen. Hiermee sluit deze vorm van filmeducatie goed aan bij burgerschapsonderwijs en sociaal-emotionele lessen.
Bij filmeducatie horen ook filmische aspecten als techniek, geluid, verhaal en personages. Astrid maakt de kinderen bewust van de maker achter de film die een verhaal wil vertellen. Wat denken de kinderen dat de bedoeling van deze maker is? Hoe is dat in beeld gebracht en wat vinden ze daarvan?
Wil jij meer met film in de klas doen?
Als films aansluiten bij de thema’s waaraan kinderen op school werken, raken zij extra betrokken. Een goed begin zijn de lessen bij de serie Wat Kijk Je Nou, ontwikkeld door Schooltv en filmmuseum Eye met medewerking van Astrid. De lessenserie, die weinig voorbereiding kost, stelt bij elke aflevering een filmisch aspect centraal: camerapositie, muziek of acteren.
