Afgelopen week berichtten we op dit platform al over het succesvolle Finse onderwijssysteem. Het Fins onderwijs scoort beter dan het Nederlandse en dat in minder onderwijsuren en voor lagere kosten. Om jaloers op te zijn. Zouden we in Nederland het onderwijs meer moeten inrichten zoals het Finse model en zo ja, wat moet er dan in Nederland anders?
5 verbeterpunten
De Finse onderwijskundige Pasi Sahlberg bezocht een tijdje terug ons land en hij had een duidelijke boodschap aan de Nederlandse scholen: weg met het onderwijs dat gebaseerd is standaardisatie, controle, competitiviteit en zakelijke managementmodellen. Hiervoor in de plaats moet een onderwijssysteem komen dat is gebaseerd op de pijlers professionaliteit, consistentie en vertrouwen. Arend Landman formuleerde aan de hand van de uitgangspunten van Sahlberg een aantal learnings ter verbetering van het Nederlandse onderwijs. Hieronder lichten we er 5 uit.
1) Imago van docenten verbeteren.
Docenten in Finland hebben aanzien en dat komt het onderwijs ten goede. In de vorige blog berichtten we hier al over. Nederlandse docenten kampen op dit gebied met een imagoprobleem. Om dit aan te pakken zou er net als in Finland besloten kunnen worden in het onderwijs alleen docenten in te zetten die universitair geschoold zijn.
2) Niet te jong beginnen met ‘leren’
Er moet volgens de Finse onderwijskundige niet te vroeg beroep worden gedaan op het cognitieve vermogen van kinderen. Kinderen gaan daarom in Finland pas op hun 7e naar school. Kinderen die jonger zijn kunnen terecht bij de dagopvang. Hoewel er aandacht is voor taal en rekenen, ligt de nadruk meer op spelen dan de cognitieve ontwikkeling. In Nederland zouden we ook de leerplichtleeftijd kunnen verhogen waarbij leerlingen bijvoorbeeld pas vanaf groep 3 verplicht onderwijs moeten volgen.
3) Leren in een angstvrije omgeving
Finland doen leerlingen onder 16 jaar geen gestandaardiseerde toetsen of examens. Dit wordt gedaan zodat leerlingen zich ontwikkelen in een angstvrije omgeving, vrij van onderlinge competitie. Er worden geen cijfers gegeven aan opdrachten, maar beschrijvende feedback. Het idee hierachter is, dat leerlingen allemaal verschillende kwaliteiten hebben en gestandaardiseerde toetsen in deze periode daarom niet relevant zijn om ontwikkelingen mee te meten.
4) Minder les
Docenten moeten tijd krijgen om lessen te ontwikkelen die inhoudelijk van niveau zijn en die goed aansluiten bij de behoefte van hun leerlingen. Om dit in Nederland mogelijk te maken zouden de lessen korter moeten zijn. Dat dat mogelijk is bewijzen de Finnen. Ter vergelijking: In Finland geven docenten per dag slechts drie tot vier lessen van elk 45 minuten. Ook hebben Finse leerlingen meer vakantiedagen en 75 minuten pauze per dag. Zo houden docenten tijd over om goede lessen te ontwikkelen, maar ook om hun collega’s te voorzien van feedback en samen nieuwe onderwijsprojecten te ontwikkelen.
5) Meer autonome docenten
Docenten hebben in Finland meer autonomie, waardoor het doceren een stuk interessanter en uitdagender is dan in Nederland. Meer autonomie betekent echter ook betere kennis van pedagogiek en didactiek. Om dit te bereiken zou men in Nederland net als in Finland er voor kunnen kiezen om de docentenopleiding academischer te maken of om te kiezen voor alleen universitair getrainde docenten.
Hoe kijk jij aan tegen een ‘ver-Finsing’ van het Nederlandse onderwijssysteem volgens bovenstaande punten? Zouden deze implementeerbaar zijn of zijn de culturele verschillen met Finland hiervoor te groot?
