Er is een nieuwe generatie ontstaan: de digital natives. Dit is de generatie die is opgegroeid met internet, dat voor deze generatie veel belangrijker is dan tv en kranten. En dit is veel ingrijpender dan het op het eerste gezicht lijkt. Het gaat er niet alleen om dat een jongere liever voor een nieuwssite op internet kiest dan om in de krant te gaan bladeren, maar ook het brein verandert hierdoor.
In het boek “iBrain: Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind” (klik hier voor meer informatie; ook edublogger Wilfred Rubens besteedt op zijn weblog aandacht aan dit onderzoek) concluderen de Amerikaanse neuroloog Gary Small en zijn mede-auteur Gigi Vorgan dat het menselijk brein heel gevoelig lijkt te zijn voor veranderingen in de omgeving, bijvoorbeeld als gevolg van nieuwe technologie. Mensen die vaak zoeken op internet of sms-berichten versturen versterken neurale circuits die met deze activiteiten in gang worden gezet. Tot zover is dit weinig nieuws. Al eerder besteedden we op Onderwijsvanmorgen aandacht aan hoe neurale circuits worden gevormd. Hier blijkt dat het brein dermate plastisch is dat er het zich nagenoeg aan elke omgeving kan aanpassen. Belangrijk is hier echter ook wat de aandacht voor internet doet met delen van het brein waarop tot voor kort een groter beroep wordt gedaan en die nu minder worden ingeschakeld.
In het onderzoek van Small en collega-neurologen bleek dat proefpersonen met veel internetervaring twee keer zoveel activiteit vertoonden in delen van het brein die besluitvorming en complex redeneren aansturen als de beginnelingen op internet. Dit wijst erop dat deze activiteiten de frontale kwabben stimuleren. Deze kwabben zijn betrokken bij veel mentale functies, zoals impulscontrole, beoordelingsvermogen, probleemoplossing, planning en geheugen. Het lijkt er dus op dat jongeren door het vele internetgebruik deze belangrijke neurale circuits versterken. Dit zou erop kunnen duiden dat de nieuwe generaties sneller en strategischer kunnen denken dan de oudere generaties. De vraag is echter: ten koste van wat? Wetenschappelijk onderzoek wijst op grote voordelen van internet en de digitale wereld. Er zijn echter ook onderzoekers die grote nadelen verbinden aan internetgebruik, gamen en msn-en. Het artikel Maakt Google ons dom? gaat nader in op enkele nadelen. Ook Small ziet niet alleen voordelen. Hij constateert dat het voortdurend op zoek zijn naar nieuwe informatie kan leiden tot stress en zelfs hersenbeschadiging.
Een andere trend die hiermee samenhangt is dat jongeren geen behoefte meer hebben naar achtergrondinformatie bij het nieuws. Dit concludeert Jan van Cuilenburg van het Commissariaat van de Media op basis van de jaarlijkse Mediamonitor. “Verdieping van het nieuws, daar hebben jongeren geen enkele behoefte aan”, stelt van Cuilenburg in een interview. “Jongeren willen alleen maar snel en kort worden geïnformeerd. Smullen van de zaterdagbijlagen van de Volkskrant en de Telegraaf is er niet meer bij. Sociale en politieke meningsvorming spreekt jongeren veel minder aan dan ouderen”. Dit geeft te denken: jongeren gaan anders – misschien beter, misschien ook niet – met informatie om, maar misschien gaat dit ten koste van de behoefte om te evalueren en te reflecteren. Ik vind dit zelf een zorgwekkende ontwikkeling en ben zeer benieuwd naar de reacties van bezoekers van Onderwijsvanmorgen.
