De roostermakers van middelbare scholen hebben er jaarlijks een flinke kluif aan: het maken van de schoolroosters. De roosters van de leerlingen en leraren moeten zo efficiënt mogelijk op elkaar afgestemd worden. Er wordt gestreefd naar zo min mogelijk tussenuren en niet al te lange dagen voor de leerlingen. En natuurlijk zijn de wensen van de docenten ook belangrijk. Maar wordt er ook rekening gehouden met het puberbrein?
Het puberbrein is een andere tak van sport
Het puberbrein werkt anders dan dat van volwassenen. Dit is natuurlijk geen nieuws, maar het is wel goed om ons hiervan bewust te blijven. Tijdens de puberteit zijn de hersenen nog volop in ontwikkeling. Slaaptekort is een van de grootste bedreigingen voor de ontwikkeling van het puberbrein, maar daar houden onze schoolroosters niet altijd rekening mee. Het resultaat is vervolgens ook te zien in de cijfers. Wat kun je als school doen om meer rekening te houden met het vermogen van het puberbrein?
1. Begin de dag wat later
Door eerdere onderzoeken van de GGD weten we dat de biologische klok van tieners constant wordt verstoord. Ze vallen later in slaap, slapen slechter en zijn ‘s ochtends moeilijk uit bed te krijgen. Ze worden wel rond half negen op school verwacht, dus bijslapen is niet mogelijk. Deze slaapproblemen leiden onder andere tot oververmoeidheid en concentratieverlies. Hierdoor presteren tieners slechter. Een oplossing hiervoor kan zijn om ze later op de dag te laten beginnen. Zo kunnen de leerlingen iets langer slapen, waardoor ze uitgerust in de schoolbanken verschijnen en uiteindelijk hogere cijfers halen. Er zijn al een aantal middelbare scholen die experimenteren met latere starttijden.
2. Starten met luchtige vakken
Een nadeel van later beginnen is dat de dag ook later zou moeten eindigen. Wil je als school toch graag op tijd beginnen? Start dan met een vak dat minder belastend is voor het puberbrein. Minder intensieve vakken als tekenenkunnen een rustige start bieden. Zo hebben de leerlingen wat meer tijd om op te starten en kunnen ze zich hierna beter concentreren bij bijvoorbeeld de wiskunde- of biologielessen. De schooldag eindigt dan ook op tijd en op die manier blijft er genoeg tijd over voor huiswerk en naschoolse activiteiten.
3. Zorg voor meer afwisseling
Daarnaast is het verstandig om kritisch te kijken naar de volgorde van de vakken die gegeven worden. Als je net een les Engels achter de rug hebt, is je hoofd niet direct klaar voor een les Frans. Dit komt doordat je hiervoor dezelfde hersendelen gebruikt. Deze wordt door het volgen van twee taallessen binnen korte tijd overbelast. Als de mogelijkheid er is, kun je het beste een creatief vak na een intensieve les als talen of wiskunde inplannen. Zo worden beide hersenhelften na elkaar gestimuleerd, waardoor de informatie beter blijft hangen.
4. Toetsen voor ochtend- en avondmensen
De dag starten of afsluiten met een toets is voor niemand leuk. Zowel ochtend- als avondmensen hebben hier geen baat bij. Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen gemiddeld rond de middag het beste presteren. Hoewel docenten vaak de toetsmomenten bepalen, is het zinnig om hier als school afspraken over te maken. Zo geef je elke leerling – zowel ochtend- als avondmens – de kans om het beste te presteren tijdens toetsmomenten.
Is jouw school bewust bezig met de werking van het puberbrein? Deel je tips en ervaringen op social media!
