Om de ict-competenties van docenten te inventariseren, richtte biologiedocent Jan Willem Kalhorn van Van der Capellen een leerlingenforum op. Sindsdien geven de leerlingen hun docenten les. In dit artikel, dat eerder verscheen op Leerling 2020, lees je hoe dat in zijn werk ging.
‘Ik wilde de mening van leerlingen gebruiken om het gebruik van ict ter ondersteuning van onze lessen te verbeteren’, aldus Jan Willem. ‘Leerlingen hebben meer verstand van de mogelijkheden dan de gemiddelde docent.’ Bijkomend voordeel was dat de school door het betrekken van de leerlingen inzicht kreeg in hun dagelijkse ervaring. ‘Docenten bekijken vaak hun vak vanuit hun eigen expertise en vergeten daarbij de ideeën en inzichten van leerlingen mee te nemen.’
Opzet leerlingenforum
Alle leerlingen werden uitgenodigd om mee te denken over hoe docenten hun lessen leuker en leerzamer kunnen maken met behulp van digitale middelen. Van alle aanmeldingen werd er een aantal geselecteerd. Zo ontstond een leerlingenforum met spreiding over alle jaarlagen en niveaus. Vervolgens werden er bijeenkomsten georganiseerd waarin de ict-competentie van docenten werd geïnventariseerd, tools werden getest, praktijkvoorbeelden werden gedeeld en verbeterplannen werden opgesteld.
Beperkte ict-competentie
Leerlingen hebben ruim twee weken het gebruik van digitale hulpmiddelen in de les bijgehouden. Uit de resultaten bleek dat docenten nog weinig digitale hulpmiddelen inzetten ter verbetering van hun lessen. Ook bleef de inzet beperkt tot een aantal docenten. Bij slechts twee van de zestig docenten was er volgens de leerlingen sprake van doelmatige inzet van ict tijdens de lessen.
Leerlingen geven les
Tijdens een van de bijeenkomsten van het leerlingenforum opperde een leerling: eigenlijk zouden wij het de leraren moeten leren, want wij weten er meer vanaf. Op een studiedag werden dan ook de rollen omgedraaid. De leerlingen stonden voor de klas en de docenten namen plaats in de klas. De docenten werden onderverdeeld aan de hand van hun eigen ingeschatte ict-competentie. De groepen gingen respectievelijk aan de slag met Padlet, Socrative of Nearpod.
Docenten aan de slag
De leerlingen startten met een korte uitleg, waarin aan docenten de meerwaarde van het gebruik van digitale tools werd benadrukt. Vervolgens werden de docenten zelf aan de slag gezet met de opdracht een lesdeel vorm te geven in een digitale tool. Leerlingen assisteerden hen bij het maken van een account en bij de basisvaardigheden om de tool te gebruiken.
Positieve feedback
Tijdens de workshop vingen leerlingen leuke en waardevolle opmerkingen van docenten op: ‘Nu snap ik dat dit eigenlijk best leerzaam is voor jullie’, ‘Het is veel makkelijker dan ik dacht’, en ‘Hier kan ik echt perfect formatief mee toetsen’. Ook de leerlingen hebben de workshop als zeer positief ervaren. Ze vonden het leuk om een keer aan de andere kant te staan. Ze hadden het gevoel bij sommige docenten echt wat bereikt te hebben. ‘Ik weet zeker dat we bij natuurkunde volgde week een Nearpod krijgen’, aldus Sam Bouw uit 3 vwo. Na afloop van de workshop is via een plenaire evaluatie, met behulp van de digitale tool Nearpod, de mening van de docenten gevraagd.
Leerlingen als ict-hulp
Met een deel van het leerlingenforum is een ict-helpdesk opgericht. Dit ter ondersteuning van docenten die hulp nodig hebben met hard- en software. ‘Docenten kunnen via een formulier via internet hun probleem aangeven. Ik zet dat dan door naar een van de leerlingen die de docenten tijdens de les of in een tussenuur helpen bij de oplossing’, legt Bjorn Keizer, een van de initiatiefnemers van de ict-helpdesk, uit. ‘Op deze manier besparen we ook nog behoorlijk op externe helpdesk uren en kunnen de leerlingen eventueel nog wat bij verdienen.’
‘Leerlingen willen ook gewoon goed onderwijs’
Terugkijkend is het idee van het leerlingenforum verfrissend geweest. ‘Ik denk dat we als docenten vaker de feedback en mening van onze leerlingen moeten gebruiken om ons onderwijs te verbeteren. We hoeven echt niet bang te zijn voor sociaal wenselijke antwoorden of de wens van ‘funlessen’. Als je echt goed luistert merk je dat leerlingen ook gewoon goed onderwijs willen’, vat Jan Willem samen. ‘Al met al ik ben onwijs trots op hoe mijn leerlingen uit het forum ons geholpen hebben tot betere inzichten te komen.’
Van der Capellen neemt deel aan het leerlab Digitale didactiek. Wat vind jij van deze manier van professionaliseren? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
Foto: leerling en docenten van Van der Capellen
