De coronacrisis en de bijbehorende maatregelen hebben een grote impact op het leven van jongeren. Sociale isolatie en gebrek aan structuur zorgen ervoor dat jongeren zich niet op een normale manier kunnen ontwikkelen. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer vindt dat er meer oog moet zijn voor hun welbevinden. Wat weten we inmiddels over het effect van corona op jongeren en welke onderzoeken en studies lopen er?
Per 31 mei mochten alle middelbare scholen in Nederland weer volledig open voor alle scholieren. Noodzakelijk voor hun mentale welzijn en leerprestaties, zo oordeelde het kabinet. Kinder- en jeugdpsychiater Robert Vermeiren, deze zomer te gast bij het programma Zomergasten, hoopt dat dit de laatste keer was dat scholen hun deuren moesten sluiten. Hij hamert op het belang van onderwijs in de klas voor de ontwikkeling van jongeren.
Thuisonderwijs: jongeren missen stap in ontwikkeling
Als deze crisis te lang duurt en we te weinig aandacht voor jongeren hebben, kan dat hun ontwikkeling blijvende schade toebrengen, zegt hij in een interview met De Tijd. ‘Op deze leeftijd doen ze levensnoodzakelijke ervaringen op. En als die er lange tijd niet zijn, missen ze een cruciale stap in hun ontwikkeling.’ Volgens Vermeiren zullen we de komende decennia spreken over ‘de covidgeneratie’. Vooral voor jongeren in overgangsfases, bijvoorbeeld naar de middelbare school, is de coronacrisis funest. Bij de overgang van de veilige basisschool naar de middelbare school – met wisselende docenten en veel leeftijdsgenoten – bouwen leerlingen aan hun eigen identiteit en moeten leren om anderen te vertrouwen. En thuis achter een schermpje kan dat niet, aldus Vermeiren.
Sociale isolatie en gebrek aan structuur
Ook kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer onderschrijft het belang van het volledig openen van de middelbare scholen. In een interview in NRC Handelsblad van begin mei zegt zij: ‘Kinderen en jongeren hebben misschien wel het meeste moeten inleveren, terwijl ze zelf nauwelijks geraakt worden door het coronavirus.’ Kalverboer maakt zich veel zorgen om het welzijn van jongeren. ‘Ik ben bang dat deze generatie het op allerlei fronten moeilijker gaat krijgen dan andere generaties. Zij hebben zich op een cruciale leeftijd niet op een normale manier kunnen ontwikkelen door sociale isolatie en gebrek aan structuur. Dat kan leiden tot mentale problemen. En hoe eerder je daar in je leven mee te maken krijgt, hoe groter de invloed is op de rest van je leven.’ Robert Vermeiren verwacht dat we in de toekomst zullen spreken over ‘de coronageneratie’.
Welzijn van jongeren onderzocht
Dat de coronacrisis en de bijbehorende maatregelen een grote impact hebben op het leven van jongeren, blijkt uit de uitkomsten van het Jongerenonderzoek 2020. Stress, verveling en eenzaamheid spelen daarbij een bepalende rol. De afgelopen maanden zijn veel meer onderzoeken uitgevoerd naar de gevolgen van de coronatijd op kinderen, jongeren en hun gezinnen. Op de website van het Nederlands Jeugd Instituut vind je een overzicht van de uitgevoerde onderzoeken. Het overzicht wordt regelmatig aangevuld.
Meer oog voor jongeren
Kalverboer wil dat er meer oog komt voor deze groep. Vermeiren stelt in het artikel in De Tijd dat de Nederlandse overheid andere keuzes had moeten maken. Alle aandacht ging uit naar het cognitief bijspijkeren, er was te weinig aandacht voor het mentale welzijn van jongeren en er is in Nederland te weinig gedaan om de scholen open te houden.
Psychiatrische problemen onder jongeren
Zelf zag Vermeiren een toename van jongeren met een acute psychiatrische hulpvraag vanaf vorig jaar oktober: ‘Toen bleek dat het echt lang ging duren kwam er een tsunami van jongeren die met automutilatie, suïcidegedachten en eetstoornissen kampten.’ Tijdens de tweede lockdown schreef hij daarom een brandbrief, ondertekend door alle Nederlandse hoogleraren kinderpsychiatrie. De strekking: ‘Jeugdzorg kan de overrompeling van jongeren die vastlopen niet meer aan. Als we niet snel iets doen zijn de gevolgen niet te overzien.’ Het is daarom goed om in de gaten te houden wat de impact van de coronamaatregelen is op de jongeren als ze weer naar school gaan. En via het initiatief ‘Samen voor de jongeren’ kunnen jongeren die het moeilijk hebben in gesprek met een coach. Ook verscheen onlangs een rapport over de wereldwijde gevolgen van corona op het onderwijs.
Oproep: Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021
De GGD’en en het RIVM gaan in een grootschalige landelijke monitor de impact van corona op de gezondheid van jongeren in kaart brengen. Tegelijkertijd onderzoeken ze hoe een boost kan worden gegeven aan het welzijn van jongeren in het (post-)coronatijdperk. Alle vo-scholen worden uitgenodigd voor deelname aan deze Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021. Deelname is belangrijk, omdat zo meer oog komt voor kinderen en jongeren tijdens en na de coronacrisis.
Merk je dat de coronacrisis invloed op het leven van jouw leerlingen heeft? En hoe ga je ermee om in de klas? Laat je reactie achter via onderstaand formulier.
