School: Basisschool De Fonkeling, Berghem
Geeft les aan: unit 3, groep 6, 7, 8, haar thuisgroep is groep 8
Aantal jaar voor de klas: 12 jaar
De kinderen van basisschool De Fonkeling hebben een eigen onderneming: Fast Fonkie. Anja is initiatiefnemer en begeleidt de kinderen.
Wat is Fast Fonkie?
Fast Fonkie is een onderneming van kinderen uit groep 6/7/8. Ze ondernemen van alles: van het verkopen van worstenbroodjes bij de carnavalsoptocht tot het helpen bij de ontvangst op congressen. De kinderen kiezen zelf welke activiteiten ze gaan doen en bereiden die voor. Na elke activiteit houden ze een evaluatie. Daarnaast gaan ze op bedrijfsbezoek.
Het bedrijf bestaat uit dertig leerlingen. Twee keer per jaar zijn er sollicitatierondes. Als groep 8 van school gaat, worden die plekken ingevuld door kinderen uit groep 6. Fast Fonkie heeft een eigen rekening bij de lokale bank, een eigen kantoor op school, vijf directeuren, een e-mailadres en een groepsapp.
Hoe is de onderneming ontstaan?
Het is ontstaan tijdens een project ‘winkeltjes’. Alle kinderen uit de bovenbouw begonnen een eigen winkeltje, van high tea tot autowasserette. Dat ging zo goed dat de meesten er na het project niet mee wilden stoppen. En ik vond het ook zonde… Met steun van de ouders hebben we er een echte onderneming van gemaakt.
Wat leren de kinderen ervan?
Veel! Ze leren samenwerken, plannen en organiseren. Ze leren hoe ze elkaar kunnen motiveren en aanspreken. En ze leren kritisch naar zichzelf te kijken. Wat is mijn talent? Waar sta ik in de groep? Doe ik wat ik beloof? Dat zijn skills voor de toekomst. Daarnaast wordt er veel gerekend: onkosten, winst, verlies… Ook leren ze investeren. Vooral dúrven investeren. Dat vinden veel kinderen erg moeilijk: het liefst houden ze al het verdiende geld vast…
Ontstaat er geen ruzie tussen kinderen door Fast Fonkie? Niet iedereen kan directeur zijn…
Geen ruzie, nee, maar er zijn wel discussies binnen het bedrijf. Er is zelfs ooit iemand ontslagen. Dat vond die jongen niet leuk. Maar toen de andere kinderen met veel voorbeelden uitlegden waarom, begreep hij het wel. Hij heeft veel geleerd van de feedback die hij kreeg.
Kinderen die niet worden aangenomen, zijn soms teleurgesteld. Maar de afspraak is: iedereen die solliciteert, komt er een keer bij. Misschien niet nu, maar dan het volgende half jaar. En niet iedereen wil bij Fast Fonkie werken. Er zijn ook kinderen die gewoon een keertje willen helpen. Ook wil niet iedereen directeur zijn. We hadden bijvoorbeeld een meisje op het oog voor de functie van directeur, maar zij vertelde dat ze het niet bij haar vond passen. Ze wilde geen kinderen aanspreken. De meeste kinderen vinden het fijner om gewoon personeel te zijn. ‘Vertel me maar wat ik moet doen!’
Hoeveel tijd kost jou dit?
Als ik eerlijk ben… in begin heel veel. Ik heb veel tijd besteed aan het nadenken over en op papier zetten van leerdoelen, overeenkomsten, een ondernemingsplan… Ook moest er contact gelegd worden met het bedrijfsleven en een bank.
Maar nu draait Fast Fonkie al drie jaar en valt het geweldig mee. Ik krijg hulp van ouders. Zij begeleiden activiteiten wanneer nodig. De kinderen doen het meeste werk. Als ze bijvoorbeeld ergens heen moeten, hoef ik geen auto’s te regelen. Dat kunnen ze prima zelf organiseren. Ik houd alleen nog in de gaten of de organisatie loopt en geef tips en feedback waar nodig. Elke week vergader ik een halfuur met de directeuren van het bedrijf. En soms met alle kinderen van Fast Fonkie.
Wat leer je zelf van Fast Fonkie?
Ik was verbaasd over wat kinderen al kunnen. Ik heb geleerd los te laten. Dat kan spannend zijn als leerkracht… Ik wilde in het begin alles bij me houden, helder hebben en controleren. Bijvoorbeeld met het leren geven van feedback. Dat moet je in het begin goed begeleiden, maar daarna kunnen ze het echt zelf. Als ik nu beeldmateriaal bekijk met collega’s, zijn we verwonderd. Kinderen zijn prima in staat om feedback te geven en te ontvangen. Ze kunnen makkelijk benoemen wat het probleem is in een situatie en begrijpen dat het niet om de persoon gaat. Soms denk ik dat wij volwassenen daar nog van kunnen leren. Ik geniet ervan als ze elkaar complimenten geven en fouten accepteren. Je ziet ze groeien!
Wat staat er op de bankrekening van Fast Fonkie?
Nu 1400 euro. De regel is dat wanneer het bedrag boven de duizend euro uitkomt, de kinderen het moeten uitgeven. Bijvoorbeeld aan iets leuks voor de bovenbouw, voor het dorp of voor een goed doel. Zo heeft Fast Fonkie een educatieve reis naar het Rijksmuseum betaald en de snacks voor een slaapfeest. Laatst gaven ze een mooi cadeau aan een oud-leerling, omdat hij een erg zware tijd had na een onverwacht overlijden in zijn familie.
Wat wordt de volgende stap?
Het wordt steeds groter nu. Steeds vaker komen mensen uit de buurt langs die Fast Fonkie willen inhuren. Ook zijn ze door Cito, de leerlingenraad en het Kinderboekenmuseum uitgenodigd om mee te denken. We staan nog niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, maar dat gaat ongetwijfeld gebeuren.
Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Daag kinderen uit! Stel vragen, geef uitdagingen, zorg voor interactie, laat ze ondernemen… Breng ze uit balans en laat ze zelf of samen de balans opnieuw vinden. Daar groeien ze van!
Wil je meer weten over Fast Fonkie? Je kunt de kinderen en de juf mailen op directeuralgemeents@gmail.com
