School: OBS Weremere in Wormer
Geeft les aan: groep 6/7
Aantal jaar voor de klas: 25 jaar
Sandra is naast leerkracht ook documentairefotograaf.
Wat doe je als documentairefotograaf?
Ik vertel verhalen over mensen. Het zijn langlopende projecten. Mijn foto’s zie je op exposities, in kranten en tijdschriften. Daarnaast geef ik soms gastlezingen. Mijn werk gaat over hoe we in het leven worstelen met de ruimte die we innemen, letterlijk en figuurlijk. Hoe we proberen om richting te geven en autonoom willen zijn. Zo volg ik nu al 2,5 jaar een groep Roma in Roemenië. Heel interessant. Als je zo vervlochten bent met die cultuur en tussen al die generaties opgroeit, kun je dan echt autonoom zijn? Ik hoop hen nog tien jaar te volgen. Het leuke is dat die ‘autonomie’ in het onderwijs ook een belangrijk onderwerp is, net als competenties en relaties.
Kun je dat uitleggen?
De mensen die ik fotografeer zijn vaak anders dan ik. Heel verrijkend. Ik probeer mijn eigen oordeel tijdens het fotograferen uit te zetten. In de klas probeer ik dat ook te doen door de kinderen veel autonomie te geven, met ze in gesprek te gaan en ze zich te laten ontwikkelen met oog voor de kwaliteiten van een ander. Ik wil ze leren dat we elkaar niet moeten uitlachen omdat we anders zijn. Als iemand anders is, heeft hij/zij een kwaliteit waarvan je kunt leren. Het is net als met een kunstwerk: ieder mens heeft zijn eigen kleuren.
Een project van tien jaar, wat een geduld moet je daarvoor hebben…
Ja, dat klopt! Zoiets past echt bij me. Ik probeer ook geduld te hebben met de kinderen in de klas.
Hoe ziet je werkweek er praktisch uit?
Op dinsdag, woensdag en donderdag sta ik voor de klas. Op andere dagen ben ik met fotografie bezig. Op het moment volg ik vooral masterclasses over ondernemen. Ik leer bijvoorbeeld hoe ik mijn werk onder de aandacht breng. Als ik voor een project naar het buitenland moet, doe ik dat in het weekend en in de vakanties. Mijn duocollega is mijn back-up voor het geval het vliegtuig vertraging heeft. Heel fijn.
Breng je de fotografie ook in de klas?
Ja, ik heb bijvoorbeeld met mijn klas over het Romaproject gesproken. Hoe leven deze mensen? Ik besteed ook aandacht aan foto’s van anderen, zoals Stephan van Fleteren. Hij maakt mooie portretten van oude en jonge mensen. Dat paste mooi bij een schoolproject dat we deden. Ik stel dan vragen bij de foto’s: welke kenmerken hebben jonge en oude mensen? Wat doet de belichting? Harde belichting maakt iemand bijvoorbeeld ouder.
Ook maakte ik eens een bijzonder cadeau voor vader- en moederdag. Ik wilde elk kind portretteren in zijn spel op het schoolplein. Toen ik een aantal foto’s had, heb ik die op A4 geprint en op de tafels gelegd. De kinderen mochten om de foto’s heen lopen. Eerst keken ze naar hun eigen foto en lachten. Daarna wisten ze heel leuke dingen te zeggen als je goede vragen stelt. Welke foto’s stralen het gevoel uit dat bij deze serie past? Ik ontdekte toen dat de meeste kinderen nog nooit een op A4 geprinte foto hadden gezien. Ze zien veel foto’s, maar vooral op een mobiel.
Vind je dat reflecteren belangrijk?
Ja, ik neem het mee in alle creatieve vakken. Als hun kunstwerkjes klaar zijn, reflecteren we altijd. Ik leg dan alles bij elkaar. Het gaat er niet om wie het gemaakt heeft. We kijken naar de beeldelementen. Welk kunstwerk springt er het meest uit? Hoe komt dat? Wat zou een tip voor de volgende keer zijn?
Ik doe dat ook tussentijds, als ze al aan het werk zijn. Als ze volgende les verdergaan, merk ik dat kinderen nadenken over beeldaspecten zoals vorm en kleur. Aan het eind hang ik het zo mooi mogelijk op.
Hoe doe je dat?
Als ik zelf exposeer, denk ik na over de presentatie. Moet het in een lijst? Met museumglas? Met spelden aan de muur? Wat is het verhaal dat ik wil vertellen en hoe kan de presentatie daaraan bijdragen?
In de klas heb ik minder middelen. Maar ik kan de kinderen bijvoorbeeld vragen: moet er een witte rand omheen? Hoe hangt het het mooist? Het is geen knutseluurtje, maar een vak. Als je kinderen vraagt om hun best te doen op hun werk, moet je als leerkracht ook je best doen om het een mooi plekje te geven.
Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Blijf dromen, blijf je verwonderen. Een open houding maakt je vak leuk. Ik ben blij dat ik nieuwsgierig ben en nieuwe dingen durf. Als ik terugkijk, zie ik hoe alle ervaringen als puzzelstukjes in elkaar passen.
Benieuwd naar de fotoseries van Sandra? Neem dan een kijkje op de website van Sandra Minten.
