Het schaduwonderwijs groeit explosief. Uit onderzoek blijkt dat vorig jaar een op de drie scholieren na school huiswerkbegeleiding, examentraining of bijles volgde. Maar niet alle ouders kunnen die kosten (per kind al gauw honderden euro’s per jaar) betalen. Kan een huiswerkvrije school bijles na schooltijd voorkomen? Je leest er meer over in dit artikel.
Als niet alle ouders bijles kunnen betalen, zorgt dat voor kansenongelijkheid. Een onwenselijke situatie, want alle leerlingen moeten dezelfde kansen krijgen. De Haemstede-Barger Mavo bestreed die ongelijkheid door twee jaar geleden het rooster om te gooien. Elke schooldag begint en eindigt met flexuren waarin leerlingen hun huiswerk maken. De schooldagen duren zo wel langer, maar er gaat geen huiswerk meer mee naar huis.
Huiswerkinstituut is niet meer nodig
Een huiswerkvrije school biedt leerlingen alle mogelijkheden om te studeren. Pak je dat goed aan, dan heb je geen huiswerkinstituut meer nodig. Ook op het Laurens Lyceum in Rotterdam maken leerlingen hun huiswerk grotendeels op school. Een school zou zelf moeten zorgen voor huiswerkbegeleiding, vindt men daar. Daarom begeleiden de docenten leerlingen bij het maken van hun huiswerk tijdens de verplichte studie- en huiswerkuren.
Bijles en kwaliteit van onderwijs
Opvallend is dat er vooral veel wordt bijgespijkerd in de grote steden – daar waar ook het lerarentekort het grootst is. Zegt dat wat over de kwaliteit van het onderwijs in deze regio’s? Uit het eerder genoemde onderzoek ‘Licht op schaduwonderwijs’ blijkt dat ouders die betalen voor bijlessen buiten school niet negatief oordelen over de kwaliteit van de lessen. Maar dat zij toch het gevoel hebben uit te moeten wijken naar externe partijen, roept natuurlijk wel vragen op. Is het aanbod van de school dan wel voldoende? Of zijn de verwachtingen van ouders te hoog? Het onderzoek geeft hier geen eenduidig oordeel over.
Huiswerkvrij en geen bijles na school
Scholen die hun rooster omgooien, blijken zo meer tijd te creëren voor de begeleiding van leerlingen. Zowel op de Haemstede-Barger Mavo als op het Laurens Lyceum krijgen leerlingen op school extra aandacht wanneer zij dat nodig hebben. Tijdens de flexuren op de Haemstede-Barger Mavo krijgen leerlingen indien nodig extra begeleiding voor een bepaald vak. De lessen op het Laurens Lyceum duren langer; docenten kunnen zo meer de diepte in. Ook hebben ze meer tijd voor een individuele benadering van leerlingen die extra uitleg nodig hebben. Daardoor hebben leerlingen na schooltijd geen bijles meer nodig.
Van controleur naar coach
Geschiedenisdocent Lotte van Dongen geeft geen huiswerk op. In haar lessen helpt zij leerlingen gerichter met het oefenen van de lesstof: ‘Als ze meer willen weten of zich willen ontwikkelen, bied ik hen mogelijke opdrachten die zij in de les mogen maken.’ Zo leert ze haar leerlingen een zelfstandige en kritische houding aan te nemen, in plaats van hen te onderdrukken en te overladen met (soms zinloos) werk. ‘De motivatie gaat omhoog, want leerlingen krijgen meer zicht op hun kwaliteiten. Tegelijkertijd zien ze in dat de docent ook een coach is die hen verder kan helpen in hun ontwikkeling door hen systematisch feedback te geven.’
Tot slot…
Door het onderwijs op school anders te organiseren, kun je van de school een huiswerkvrije school maken en de leerlingen meer begeleiding bieden. Zo kun je het gebruik van schaduwonderwijs voorkomen en alle leerlingen dezelfde kansen bieden. OVM schreef al eerder over huiswerkvrije scholen. Je leest die artikelen hier en hier.
Hoe gaat jouw school om met kansenongelijkheid die ontstaat door buitenschoolse huiswerkbegeleiding, examentraining en bijles? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
