Kan een Nederlander Afrikaans?

Naar de andere kant van de wereld reizen en toch iedereen verstaan. En dan niet omdat er Engels gesproken wordt, maar omdat er overal Nederlandse klanken zijn. Afrikaans, ‘’n pragtige taal wat in Suid-Afrika gepraat word’, heeft diepe wortels in de Nederlandse taal. Maak van je klas een centrum van taal en cultuur: vertel over de Zuid-Afrikaanse geschiedenis en integreer de taaldiversiteit in je lessen.

De geschiedenis van Zuid-Afrika is een verhaal van vele stemmen en talen. Het land wordt gekenmerkt door een verbazingwekkende diversiteit met maar liefst elf officiële talen en nog meer onofficiële varianten. In de zuidelijke gebieden wordt bijvoorbeeld Xhosa gesproken, een taal die bekend staat om zijn klikklanken.

Achtergrond

In de 17e eeuw was Kaap de Goede Hoop, het zuidelijkste puntje van Afrika, erg belangrijk voor Nederlandse handelaren. Zij reisden naar handelsposten in het verre Azië om specerijen in te kopen. De Kaap was een tussenhalte waar de schepen voorraden konden aanvullen. Nederlandse kolonisten die meevoeren met de handelsschepen, vestigden zich hier en brachten hun taal en tradities mee naar het land. Deze vermengden zich met lokale talen, waardoor het unieke Afrikaans ontstond, met sterke Nederlandse wortels.

Tot de opening van het Suezkanaal in 1869 bleef Zuid-Afrika een cruciaal punt op de Europese handelsroute en was het een toneel van hevige conflicten en machtsstrijd. Kaapstad, met zijn herkenbare Tafelberg, was felbegeerd door verschillende machten. Na een heftige oorlog met Engeland werden de Nederlandse kolonisten gedwongen landinwaarts te trekken, waardoor het Afrikaans zich verspreidde naar verschillende delen van het land.

Apartheid

Zuid-Afrika heeft zeer donkere dagen gekend. Vanaf 1950 voerde de overheid steeds meer wetten in die mensen met verschillende huidskleuren van elkaar scheidden, wat leidde tot de beruchte periode van apartheid. Mensen werden onderverdeeld in blank, zwart en gekleurd met verwoestende gevolgen voor de samenleving.

Op 4 mei 1990 kwam er een keerpunt met het Grote-Schuur akkoord, waarmee de apartheid eindigde. Nelson Mandela, een iconische figuur in de strijd tegen apartheid, bracht een boodschap van hoop en eenheid. Hij werd de eerste zwarte president van het land.

Maar temidden van de vooruitgang die Zuid-Afrika heeft geboekt, blijft een schaduw hangen over een groot deel van de stedelijke gebieden. In de Townships, waar de geschiedenis van apartheid diepe wonden heeft achtergelaten, blijven kansenongelijkheid en hoge werkloosheid schrijnend zichtbaar.

Tips voor in de klas

Talen vergelijken

Bekijk samen de Afrikaanse woorden. Laat zien hoe het Nederlands en Afrikaans hand in hand gaan en laat de kinderen raden wat bepaalde woorden betekenen.

Culturele ontdekkingsreis

Onderzoek samen de rijke diversiteit van talen, tradities en gewoonten die Zuid-Afrika te bieden heeft. Teken de vorm van Zuid-Afrika na en laat de kinderen belangrijke aspecten tekenen, zoals de bergen, klederdracht, de vlag en het (traditionele) eten in Zuid-Afrika.

Wist jij trouwens dat er in Zuid-Afrika pinguins leven?

Quiztijd

Organiseer een interactieve quiz, waarin de leerlingen hun kennis van Afrikaanse woorden en hun betekenis testen. Geef voor elk Afrikaans woord drie mogelijke Nederlandse synoniemen en laat de leerlingen in teams stemmen: wat is het goede antwoord? Welk team raadt de meeste woorden goed?

Schrijf- of tekenopdracht

Laat de kinderen een verhaal schrijven over een aspect van Zuid-Afrika dat ze interessant vinden. Denk aan de verschillende dieren die er leven, zoals de Big five, maar ook de ugly five. Of focus op de geschiedenis en laat kinderen een stripverhaal tekenen van een onderwerp uit de geschiedenis. Denk aan: hoe de Nederlanders Kaapstad vonden met de Tafelberg als ijkpunt of de bevrijding van Nelson Mandela uit de gevangenis en het eind van de apartheid.