Het onderwijs is altijd in ontwikkeling en daarmee ook het onderzoek naar het onderwijs. In deze rubriek bespreken we telkens verschillende onderzoeksresultaten. Deze keer: digitale geletterdheid in het basisonderwijs.
Eind schooljaar 2021/2022 voerde de Inspectie van het Onderwijs een peilonderzoek uit naar digitale geletterdheid in het basisonderwijs. Kinderen uit groep 8 maakten een toets om hun vaardigheden te meten en kinderen, leerkrachten en schoolleiders werden door de onderzoekers bevraagd over digitale geletterdheid.
Visie is er wel, maar wordt nog niet uitgevoerd
Digitale geletterdheid bestaat aan de ene kant uit kennis over (nieuwe) digitale technologie en aan de andere kant uit de vaardigheden om hiermee om te gaan. De kerndoelen voor dit nieuwe vak zijn in ontwikkeling. In maart zijn conceptkerndoelen gepubliceerd. Gaandeweg dit jaar worden die aangescherpt.
Uit het onderzoek blijkt dat er op de helft van de scholen een speciale coördinator digitale vaardigheden is. Meestal zijn deze coördinatoren verantwoordelijk voor het onderwijs op de domeinen mediawijsheid, informatievaardigheden en ICT-vaardigheden. De onderzoekers constateerden dat scholen wel een visie hebben op digitale vaardigheid, maar dat deze nog niet in de lessen is geïmplementeerd. Waarschijnlijk wachten scholen op de kerndoelen.
Wisselende resultaten bij leerlingen
De resultaten van het peilonderzoek zijn wisselend. Zo blijkt dat leerlingen zichzelf heel goed vinden met apparaten (80 procent), maar ze vinden het lastig onbetrouwbare mailtjes te herkennen of privacy-instellingen op websites op de juiste manier te wijzigen. De meeste leerlingen zijn wel in staat een grappige en passende foto uit te zoeken voor een fotowedstrijd. De mate van digitale geletterdheid hangt vaak samen met het schooladvies: kinderen met een vwo-advies scoren bijvoorbeeld wat hoger op de toets dan kinderen met een vmbo-advies. Meisjes scoren iets hoger op digitale geletterdheid dan jongens.
Een derde van de leerlingen zit meer dan drie uur per dag op hun smartphone, vooral op Whatsapp, YouTube en TikTok. Minder dan de helft van de leerlingen maakt afspraken met zijn of haar ouders en verzorgers over de smartphonetijd. Maar liefst 99 procent van de leerlingen vindt digitale apparaten heel leuk. Het is nu aan de scholen om, met behulp van de (concept-)kerndoelen, dit enthousiasme om te zetten naar tastbare digitale vaardigheden.
