De kerndoelenteams Burgerschap en Digitale geletterdheid hebben onlangs de conceptkerndoelen voor deze leergebieden aangeboden aan het ministerie van OCW. Een mijlpaal, nog niet eerder kenden de twee leergebieden eigen kerndoelen. Deel 2 van een tweeluik: Hoe zijn deze doelen tot stand gekomen? En hoe nu verder?
Mirjam Brand is programmamanager kerndoelen actualisatie bij SLO. Matthijs Driebergen is curriculumontwikkelaar bij SLO en nauw betrokken bij de totstandkoming van de conceptkerndoelen voor het leergebied burgerschap. Martin Klein Tank is eveneens curriculumontwikkelaar bij SLO en is lid van het team voor digitale geletterdheid.
Proces
De kerndoelenteams die aan de conceptkerndoelen gewerkt hebben, bestaan uit leraren primair onderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs en vakexperts. Ook curriculumexperts van SLO waren onderdeel van het kerndoelenteam. Het ontwikkelproces werd begeleid door een onafhankelijke procesregisseur.
In acht tweedaagse bijeenkomsten werkte het kerndoelenteam aan een karakteristiek (beschrijving van de kern en essentie van het leergebied) en een raamwerk (schematische weergave van de onderwerpen van de conceptkerndoelen). Vervolgens gingen ze aan de slag met de conceptkerndoelen. Gedurende het ontwikkeljaar was er per leergebied een advieskring met vertegenwoordigers van vakverenigingen, lerarenopleidingen en maatschappelijke organisaties. Deze advieskring raadpleegde hun achterbannen en gaf op basis daarvan het kerndoelenteam feedback op de tussenproducten. Ook gaf een klankbordgroep specifieke onderwijsbehoeften het kerndoelenteam tips over de herkenbaarheid voor leerlingen met een visuele beperking, auditieve/communicatieve beperking, lichamelijke beperking en/of milde leer/gedragsproblemen.
Beproeven
Mirjam Brand: ‘In de vervolgfase, de fase van beproeven, gaan we met de conceptkerndoelen het onderwijsveld in. Omdat het voor het eerst is dat er expliciete kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid komen, voert SLO gesprekken met diverse onderwijspartijen/stakeholders. Vervolgens gaan we tijdens regiobijeenkomsten met leraren po, vo en v(s)o en hun schoolleiders in gesprek over de bruikbaarheid van de conceptkerndoelen.’
Tijdens zo’n regiobijeenkomst kijken de onderwijsprofessionals in gemengde groepen, dat wil zeggen met mensen van verschillende scholen, naar de bruikbaarheid van de conceptkerndoelen. ‘Voor digitale geletterdheid kun je voor een regiobijeenkomst denken aan een ICT-coördinator, i-Coach of digitale geletterdheidcoördinator, een bovenbouwleraar po, dan wel onderbouwleraar vo en een schoolleider,’ legt Martin Klein Tank uit. Voor burgerschap ligt de verantwoordelijkheid nogal eens bij een kwaliteitsmedewerker po. Matthijs Driebergen: ‘Waar het om gaat is dat scholen medewerkers uit de lespraktijk selecteren, een medewerker vanuit aansturing/coördinatie en een schoolleider.’
Tot slot gaan scholen op hun school met de schoolopdracht aan de slag. Mirjam: ‘Nadat de scholen hun feedback hebben gegeven, zijn wij weer aan zet. We brengen alle feedback in kaart, wegen die en zo nodig verwerken we de punten in de conceptkerndoelen.’
Aansluitend op de fase van beproeven gaat SLO leerlijnen en handreikingen ontwikkelen voor de scholen, op basis waarvan scholen keuzes kunnen maken.
Wat betekenen de conceptkerndoelen voor jou? Dat lees je in deel 1: Kerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid.
Gelijke kansen en een betere doorstroom
Actuele kerndoelen kunnen bijdragen aan gelijke kansen voor leerlingen, een betere doorstroom naar vervolgonderwijs en het actief mee doen in de samenleving. Vanuit die gedachte gaf het ministerie van OCW opdracht aan SLO om de kerndoelen van de leergebieden in po en onderbouw vo te actualiseren. Inmiddels zijn de conceptkerndoelen Nederlands, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid opgeleverd aan het ministerie van OCW.
In de loop van 2024 volgen conceptkerndoelen voor de andere leergebieden.
Via de webplatforms van de kerndoelen blijf je op de hoogte van de voortgang. Meld je aan voor automatische updates via www.actualisatiekerndoelen.nl.
Is jouw school geïnteresseerd om de conceptkerndoelen te beproeven in jullie onderwijspraktijk? Stuur een e-mail naar actualisatiebeproeven@slo.nl.
