Sinds augustus vorig jaar hebben mbo’s te maken met keuzedelen. We zijn nu ruim een jaar verder en blikken terug op mooie uitdagingen en oplossingen. Hoe hebben docenten en studenten dit nieuwe fenomeen ervaren? Wat gaat goed en wat kan beter? Je leest er meer over in dit artikel.
In het mbo was een herziening van de kwalificatiestructuur nodig omdat het bedrijfsleven vraagt om studenten met (meer) actuele kennis. Keuzedelen voorzien daarin: ze kunnen voor de student verbredend of verdiepend zijn of bijdragen aan een betere instroom van of doorstroom naar een (op)volgende opleiding.
Invloed keuzedelen
Keuzedelen nemen zo’n vijftien procent van de uren per beroepsopleiding in beslag. Ze zijn flexibel inzetbaar, maar vormen een verplicht onderdeel van de opleiding. Ondanks vermelding van de keuzedelen op het diploma en de daarbij horende formele status, heeft het resultaat van het examen dat voor ieder keuzedeel wordt afgelegd géén invloed op de diplomering van de student. Het streven is om keuzedelen vanaf schooljaar 2018-2019 wél onderdeel te laten uitmaken van de slaag/zakbeslissing.
Eerste respons
Om uit te zoeken of en hoe de keuzedelen in de praktijk werken, heeft het Ministerie van Onderwijs alle mbo-scholen opgeroepen om mee te doen aan de Monitor Keuzedelen. Uit de eerste respons blijk onder meer dat de veronderstelling heerste dat alleen generieke keuzedelen zouden worden afgenomen, maar in de praktijk lijkt er een goede verspreiding te zijn. Er wordt ook gekozen voor specifieke keuzedelen die de student ruimte geven voor verbreding of verdieping. Keuzedelen variëren in omvang – tot wel 960 studiebelastingsuren – maar in de praktijk worden voornamelijk keuzedelen van 240 uren ingezet.
Geen tijd en expertise
Hoewel er landelijk gezien sprake is van spreiding in generieke en meer specifieke keuzedelen, geven docenten aan dat er toch veelal generieke keuzedelen worden aangeboden. Dit zou met name komen doordat kleine opleidingen weinig ruimte hebben voor vernieuwende keuzedelen. Daarnaast hebben docenten de expertise niet in huis om buiten hun vakgebied te doceren. Dit geldt ook voor examinering: er schijnt geen tijd en expertise te zijn om dit goed te doen. Studenten vinden de vrijheid om iets te kunnen kiezen wat bij hen past en nauw aansluit op de praktijk fijn. Bekijk en beluister de volledige reacties van de studenten in dit filmpje.
De volgende stap
Een nieuwe aanpak implementeren gaat niet zonder slag of stoot. Het vergt tijd, geduld en de nodige finetuning. Ook voor de keuzedelen geldt: er is genoeg ruimte voor verbetering, maar gelukkig zijn er ook veel oplossingen te bedenken. Onderstaande oplossingsrichtingen zouden kunnen bijdragen aan de volgende stap in de implementatie van keuzedelen:
- Laat het besef ontstaan dat we aan het begin van een veranderproces staan. In het eerste jaar kan het niet perfect zijn. Zo vaak en zo veel mogelijk discussies hebben; goed luisteren hoe het beter kan, maar wel vanuit het potentieel die de keuzedelen hebben. Kennisdeling tussen roc’s is daarbij ook belangrijk
- Maak het makkelijker om bestaand onderwijs als keuzedeel in te brengen. De vrije ruimte was (en voor eerdere cohorten: is) een plek waar mooie, innovatieve dingen gebeuren.
- Draai het proces om: eerst een cyclus proefdraaien. Andersom denken betekent niet beginnen met registreren. Leg het vertrouwen bij het docententeam door hen een cyclus te laten draaien en daarna verantwoording af te laten leggen aan SBB.
Meer weten?
Ben je benieuwd naar de andere oplossingsrichtingen? Lees ze hier alle tien. En wil je meer weten over de facts and figures met betrekking tot keuzeonderdelen? Lees ze in de herziening kwalificatiestructuur mbo. En nog een tip: op 13 oktober is de conferentie Onderweg met keuzedelen.
Hoe pakt jouw school de implementatie van de keuzedelen aan? Wat verloopt soepel en wat kan beter? Laat je tips en ervaringen achter via onderstaand reactieformulier.
