De laatste tijd wordt er in de media veel aandacht besteed aan het onderwijs. Niet vreemd natuurlijk wanneer het huidige kabinet het streven uitspreekt om van ‘goed naar excellent onderwijs’ te gaan. Maar wie moeten er nu eigenlijk excelleren?
De cijfers
Recentelijk presenteerde Jaap Dronkers, onderwijssocioloog en professor aan Maastricht University, ranglijsten van middelbare scholen voor havo en vwo. In zijn ogen bepalen de eindexamencijfers of een school wel of niet excelleert in geven van onderwijs. “Natuurlijk moet onderwijs leuk en gezellig zijn, maar cijfers maken wel degelijk iets uit. In de meeste landen om ons heen doen examencijfers er toe. Daarmee kun je namelijk naar een betere universiteit,” aldus Dronkers in een interview met de Volkskrant.
Streven naar excellentie
Het kabinet streeft naar ‘de excellente school’: een school waar niet alleen leerlingen zitten die achten en negens halen, maar een school waar iedereen wordt uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen. Excellentie dus voor alle leerlingen. Maar kan dat eigenlijk wel? Want zoals Dronkers zegt: “Excellentie bereik je niet door op een handjevol scholen het bordje ‘excellente school’ te plakken.”
De mogelijkheden
Leerlingen uitdagen om het beste uit zichzelf te halen vraagt om een omgeving waarin dat mogelijk is. Dat lukt niet op scholen waar moet worden bezuinigd en groepen vmbo-b leerlingen met 25 tegelijk in te kleine lokalen zitten. En het is ook lastig op havo en vmbo-scholen waar een gedeelte van de leerlingen door de ‘concurrentiedruk’ en ‘keuze van ouders’ eigenlijk een niveau te hoog zitten.
Ook de docent zal zijn steentje moeten bijdragen om de leerling op een hoger niveau te brengen. En heeft hij daarvoor eigenlijk wel de ruimte? Dwingt ons onderwijsbestel hem niet om meer oog te hebben voor het programma dan voor de leerling?
Wie moeten er eigenlijk excelleren
Hoewel de meeste scholen en docenten er alles aan doen om het juiste klimaat te scheppen om de leerlingen een kans op excelleren te bieden, blijft het de vraag of ze daar niet beter in kunnen worden gefaciliteerd.
Het onderwijs van ‘goed naar excellent onderwijs’ brengen kan niet alleen worden volbracht door je als school op te geven voor de ‘excellentiewedstrijd’. Het gaat er ook om dat je als school de middelen krijgt om leerlingen uit te dagen om het beste uit zichzelf te halen. Daarmee kun je je pas echt als excellente school ontwikkelen.
Wat denkt u als docent nodig te hebben om leerlingen te laten excelleren in hun talenten?
Rob Duivenvoorden – Uitgever VO
