‘Laat van je lezen. Laat weten dát je leest en wát je leest.’

Misschien ken je Rian Visser van haar prentenboek Nippertje of staat de succesvolle serie Blitz! in jullie schoolbibliotheek. Rian is namelijk schrijfster van veel humoristische en spannende kinderboeken en sinds 17 april 2024 is zij Kinderboekenambassadeur.

Een Kinderboekenambassadeur promoot het (voor)lezen van kinderboeken en wordt aangesteld door Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met de Schrijverscentrale en Stichting CPNB.

Deze ochtend heeft Rian tijd voor een interview, voordat ze vanmiddag als vrijwilliger bij De Stampertjes meewerkt in de respijtzorg voor peuters met een beperking of een ontwikkelingsachterstand. Daar staat voorlezen natuurlijk ook op het programma!

Rian, je hebt veel boeken geschreven: van dichtbundels, tot kinder- en prentenboeken. Is er een gemene deler aan te wijzen in jouw werk, een bepaalde insteek bijvoorbeeld?

Toen ik begon, schreef ik verhalen over mijn eigen kinderen. Nu mijn kinderen groot zijn, heb ik nog steeds veel gesprekken met kinderen, want ik kom vaak op scholen. Er zijn schrijvers die vanuit hun eigen kind-zijn schrijven, maar ik ben vooral bezig met wat kinderen van nú leuk vinden. Voorbeelden daarvan zijn de boeken van Blitz!. Kinderen vanaf zes jaar kunnen heerlijk fantaseren over een reis naar de ruimte en hoe het zou zijn om daar een ruimtewezentje te ontmoeten.

De gedichtenbundel Het is een zachte dag vandaag is onlangs verschenen bij Leopold. Janneke Ipenburg maakte de prachtige (zachte) illustraties. Kun je iets vertellen over het ontstaan van deze bundel?

Janneke en ik zijn begonnen met de gedichtenbundel Alle wensen van de wereld. Ik was op een punt gekomen in mijn schrijfcarrière waarop ik twijfelde of ik zou stoppen of doorgaan. Veel kinderen lazen mijn boeken met plezier, maar vanuit de schrijfwereld bleef erkenning uit. Dus besloot ik Alle wensen van de wereld te schrijven als afscheid. Ik vroeg Janneke om de illustraties te maken.

Het voelde alsof ik mijn diploma had gehaald!

Uiteindelijk kreeg ik voor die bundel een zilveren griffel en een gouden poëziemedaille. En ook al komt er geluk bij kijken, het voelde toch alsof ik mijn diploma had gehaald! 
Daarna was ik gemotiveerd om een tweede bundel te maken. Eigenlijk geef ik niet zoveel om prijzen hoor, maar het opende deuren, zoals die naar Kinderboekenambassadeur. 
En dat wilde ik het liefst, al heel lang!

Eigenlijk was je al Kinderboekenambassadeur voordat je dat daadwerkelijk werd.

Ik kom uit een onderwijsnest en denk dat het dan een beetje in je bloed zit: het leuk vinden om iets over te dragen. Ik maakte altijd al digibord- en poëzielessen en als die goed werkten, zette ik ze online. Elke leerkracht kon ze gratis downloaden. De site met raadgedichten en met boekentips voor leerkrachten (zie kader, red.) zijn daar voorbeelden van.

Ik was een gevoelig en introvert kind. Het schrijven heeft me veel gebracht, het was een manier om me te uiten. Soms vluchtte ik in mijn fantasie en las ik veel. Het was voor mij een wereld erbij. Dat heb ik nog steeds. Zelfs als ik met mijn man aan het kamperen ben en als we mooie wandelingen maken, dan vind ik het tóch nog fijn om ‘in een verhaal te zitten’. Dat gun ik kinderen ook.

En nu ben je dus Kinderboekenambassadeur. Hoe ben je dat geworden?

Stichting Lezen vroeg me of ik wilde komen solliciteren. Jaren daarvoor had ik de stichting al gemaild of ik op de lijst met mogelijke kandidaten mocht. Ik dacht gewoon: ik laat vrijblijvend weten dat ik het graag wil! De functie voelt voor mij heel natuurlijk, omdat ik altijd al met het promoten van kinderboeken en lezen bezig was. Het is voor mij niet nieuw. Behalve dan dat ik nu meer middelen heb om de boodschap uit te dragen.

Als je bijvoorbeeld buren hebt die niet vaak voorlezen, lees dan zelf hun kinderen eens voor!

Je motto is: ‘Laat van je lezen. Laat weten dát je leest en wát je leest.’ Ook een beetje poëtisch. Wat zijn je plannen als Kinderboekenambassadeur?

Rian laat een transparante bal zien, met daarin een poppetje met boeken. Het staat symbool voor de leesbubbel van het kind.

Ik ben niet zozeer op zoek naar nieuwe ideeën, want er bestaan al zo veel goede initiatieven. Ik wil versterken wat er al is. Zo zou ik bijvoorbeeld een serie interviews willen gaan houden met verschillende organisaties, bijvoorbeeld met de VoorleesExpress, om te onderzoeken hoe we kinderen ín die leesbubbel krijgen. Door uit onze eigen bubbel te stappen kunnen we een andere doelgroep bereiken. Ik wil mensen mobiliseren, hen stimuleren om zelf in actie te komen. Als je bijvoorbeeld buren hebt die niet vaak voorlezen, lees dan zelf hun kinderen eens voor!

Welke praktische leesbevorderingstips heb je voor leerkrachten?

Lees zelf en doe dat zichtbaar voor de klas. Als je zelf niet weet welke kinderboeken er op dit moment zijn, kun je ze ook niet aanraden. Loop niet de klas uit of ga geen schriften nakijken tijdens de leestijd, want dan geef je de boodschap dat lezen niet zo belangrijk is. 

Niet elk kind hoeft meteen zelf een literaire tekst te lezen, soms is een toegankelijker boek een betere keuze. Bij het voorlezen is een rijke tekst juist wel een goed idee, want dan kun je er samen over praten.

En op de website met raadgedichten vind je gedichten die je zelf kunt afmaken. Het is een leuke activiteit die makkelijk in te passen is in elk lesprogramma.