School: OBS de Bosrank in Havelte
Geeft les aan: groep 3
Aantal jaar voor de klas: 8 jaar
Juf Nienke is voorstander van meer lessen in de openlucht.
Juf Nienke is fervent voorstander van meer lessen in de openlucht. Ze geeft haar groep bijna elke dag een buitenles. Ook houdt zij het Instagramaccount ‘Metjufnaarbuiten’ bij.
Wat voor lessen geef je buiten?
Vooral rekenen en lezen. Ik heb nu groep 3 en de opzet is zo: ’s ochtends doe ik een methodeles met verlengde instructie. En ’s middags laat ik die doelen terugkomen in een buitenles. Met mijn collega van de pararelgroep verdeel ik het. De één doet een rekenactiviteit, de ander een leesactiviteit. Vandaag hebben we bijvoorbeeld alle geleerde letters herhaald. Die lagen verspreid op tennistafel. De kinderen werkten in groepjes van twee. Om de beurt mochten ze een kaartje met een letter pakken. Die letter schreven ze met stoepkrijt op een tegel. De ander dacht na: ‘Welke woorden kan daarmee ik maken?’ En haalde er vervolgens een nieuwe letter bij. Bij rekenen deden we ‘getallenlijnestafette’.
Doe je ook andere vakken buiten?
Ja, een vak als crea kan ook goed buiten. Vorig jaar heb ik met groep 4/5 bijvoorbeeld natuurlijke kwasten gemaakt. De kinderen mochten verven met dingen die ze op het schoolplein vonden. Bijvoorbeeld met een bloem die je aan een stokje vastmaakt of met grassprietjes. Ze ontdekten hoe je die sprietjes aan elkaar kunt binden met een extra sprietje eromheen. Daar word ik zo blij van, van het aanwakkeren van dat stukje creativiteit!
Waarom vind je het belangrijk om veel buitenonderwijs te geven?
Ik vind vitamine N (vitamine natuur) belangrijk. Kinderen zitten steeds meer binnen. Gezonde buitenlucht doet kinderen goed. Leren gebeurt niet alleen tussen de vier muren van een klaslokaal. Bovendien maakt veel buiten zijn de overgang van het spelend leren in groep 2 naar ‘achter een tafeltje zitten’ in groep 3 minder groot. Buiten ontstaan er zulke mooie dingen. Ik zie kinderen dan op een manier waarop ik ze vaker wil zien.
Kun je een voorbeeld daarvan geven?
Sommige kinderen kunnen buiten beter leren of zitten dan beter in hun vel. Ik heb nu een heel beweeglijk kind in de klas. ’s Ochtends zit hij wat sippend in de klas, ’s middags zie ik een heel ander kind. Energieker. Dan is het van: ‘Ik zal laten zien wat ik kan!’ of ‘Ik ga anderen helpen.’ Buiten ontstaat ook sneller een mooie samenwerking en kunnen kinderen hun oplossingsvaardigheden beter laten zien.
Maken buitenlessen het werk voor jezelf misschien ook leuker?
Eh, ja…! Ik ben ooit met de pabo naar Zweden geweest. Daar heb ik een basisschool gezien die echt outdoor education gaf, met een eigen buitenleslokaal. Daar werd ik zo happy van dat ik dacht: dit wil ik ook!
Hoe ziet de buitenruimte rondom jullie school eruit?
Ons schoolplein heeft stenen, maar ook bosjes en een bult met bomen waar kinderen vrij kunnen spelen. Havelte zelf ligt in een bosrijk gebied en er ligt een natuurgebied dicht bij school. Vorig jaar heb ik mijn groep 4/5 hutten gebouwd in het bos en natuurlijke mandala’s gemaakt. Ook verjaardagen vier ik graag in het bos.
Wat voor effect zie je bij de kinderen?
Ze gaan met meer plezier naar school. Vooral bij kinderen die moeite hebben met stilzitten, zie ik buiten een sprankeling in het gezicht. Sommige kinderen snappen dingen met buitenactiviteiten beter. Zoals wanneer ze letterlijk over een getallenlijn mogen springen. En het werkt goed als extra kapstok voor dingen in de methode. ‘Weet je nog wat we laatst buiten met die dobbelsteen deden? Daar gaat dit over.’
Wat vraagt het van jou als leerkracht?
Je moet er wel even over nadenken. Vooral over je instructie. Voor kinderen is de grens tussen buitenspelen en buiten les krijgen best lastig. Ze zijn buiten ook sneller afgeleid. Vooral als de kleuters buitenspelen. Soms geef ik daarom binnen alvast wat uitleg, zodat mijn instructie buiten heel kort is.
Wat doe je als het regent?
Dat wisselt. Nu ga ik nog vaak naar de gymzaal. Dan is ‘buiten’ weg, maar blijft het wel bewegend leren. Ook bij een drupje kun je naar buiten. Daar doen we niet moeilijk over. Voor de toekomst zie ik mooie dingen voor me, zoals in Zweden. Dat kinderen hun regenpakken aandoen en gewoon elke dag naar buiten kunnen. Dat moet nog groeien.
Is dit een speerpunt van de hele school?
Ik heb verschillende collega’s die meedenken en mijn duocollega staat er ook achter. Maar het zit nog niet in de visie van de school. Wie weet… het zou zeker bij onze school passen.
Stel dat je als leerkracht in een binnenstad lesgeeft of een plein vol tegels hebt? Kun je dan ook een buitenles geven?
Ook zonder bomen kun je buiten lesgeven. Overal kun je uit de voeten met getallenkaartjes, pionnen, een doos stoepkrijt, letterkaartjes of een wisbordje. Of begin net als ik met lekker buiten lezen. En ga steeds meer proberen. Er zijn zo veel leuke juffen en meesters die al dingen verzonnen hebben en dit delen.
Je deelt je buitenlessen op Instagram…
Ik ben daarmee begonnen om voor mezelf ideeën te verzamelen en juist anderen te volgen. Nu zijn er steeds meer mensen die míj beginnen te volgen, dat is grappig. Ik voel me nog lang geen expert en ik hoef geen ‘meester Jesper’-aantallen, maar je bent welkom op mijn Instagram. Leuk!
Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Ga het ervaren en geniet van kinderen. Het is de moeite waard. Alleen al voor jezelf. Doe ook eens een stapje achteruit en kijk wat er gebeurt. Ik beloof je, je ziet dingen van kinderen die je binnen nooit zag…
