In de serie ‘Leerlinggedrag verbeteren’ geven we tips om het gedrag van leerlingen in de klas te verbeteren. Want als hun gedrag verbetert, verbeteren hun prestaties ook. Het thema van het eerste artikel in deze serie is ‘Een kwestie van geven en ontvangen’. De tips zijn afkomstig uit het boek ‘Leerlingen zijn net mensen’.
De tips in deze serie zijn afkomstig uit het boek Leerlingen zijn net mensen. Het boek is geschreven door Annette Breaux en Todd Whitaker en verscheen bij Uitgeverij Bazalt. Van dezelfde auteurs verscheen van het boek tevens een gelijknamige po-versie.
Een heel effectieve manier om het gedrag van leerlingen te verbeteren, is hen ervan te overtuigen dat je aan hun kant staat. Laat merken dat je oprecht in hen geïnteresseerd bent. We merken steeds weer dat leerlingen zich veel beter gedragen als ze zien dat een docent om hen geeft en er niet op uit is ze te grazen te nemen. Andersom werkt het ook: als ze voelen dat een docent niet in hen geïnteresseerd is of hen niet aardig vindt, dan zien ze die docent als de vijand en vechten ze terug uit zelfverdediging. We merken ook dat veel docenten te weinig moeite doen om hun leerlingen te laten merken dat ze hen aardig vinden.
Om over na te denken
Bedenk iemand van wie je weet dat hij jou echt niet aardig vindt, terwijl jij hem wel graag mag. Valt niet mee, zeker? Dat komt omdat het vrijwel onmogelijk is om iemand aardig te vinden als je denkt dat hij jou niet aardig vindt. In de klas is dat precies zo.
Wanneer een leerling zich misdraagt in de klas is dat een uitgelezen moment om hem te laten merken dat je in hem geïnteresseerd bent. Docenten kiezen op zo’n moment echter vaak voor de negatieve confrontatie, in de verwachting dat die een positief effect zal hebben. Een leerling misdraagt zich en de docent reageert meteen op een negatieve manier. Hij past daarbij technieken toe die nog nooit een positief hebben gehad.
Als een leerling bijvoorbeeld voor zijn beurt praat en de docent spreekt hem daarop aan in het bijzijn van zijn klasgenoten, zal dit gedrag zelden stoppen. Het helpt misschien even, maar de leerling valt snel terug in hetzelfde gedrag. Iemand publiekelijk berispen, is niet de manier om hem te laten merken dat je in hem geïnteresseerd bent en hem aardig vindt. Deze leerling weet dat zijn gedrag niet door de beugel kan. Maar hij voelt haast nooit spijt en zal zijn gedrag niet veranderen als hij niet voelt dat zijn docent om hem geeft. De volgende techniek is een prachtige manier om je zorg en belangstelling te uiten en tegelijkertijd het negatieve gedrag aan te pakken.
Aan de slag in je klas
Een leerling misdraagt zich in de klas en jij neemt hem apart in de gang en vraagt of het wel goed gaat met hem. Laat hem merken dat je oprecht geïnteresseerd bent. Noem zijn positieve punten, want dan weet de leerling dat je oog voor hem hebt en hem waardeert als persoon.
Een voorbeeld: nadat je hebt gevraagd hoe het met hem gaat, zeg je: “Weet je Martijn, ik vraag dit omdat ik geïnteresseerd in je ben. Je bent een geboren leider. Dat merk ik aan de manier waarop anderen naar je luisteren en het valt me op dat je geen misbruik maakt van anderen. Maar je gedrag van net kon echt niet door de beugel en daarom vraag ik me af of er misschien iets aan de hand is. Ik vond je gedrag vervelend, maar ik vind jou niet vervelend. Als je erover wilt praten, kun je altijd bij me terecht. Zullen we met een schone lei verder gaan? Dan gaan we nu weer de klas in.”
Deze techniek neemt ongeveer een halve minuut in beslag, met opmerkelijke resultaten. De leerling voelt dat je oprecht geïnteresseerd bent in hoe het met hem gaat. We willen toch niets liever dan dat al onze leerlingen dat gevoel hebben?
De kern van de zaak
Docenten die hun zorg en belangstelling voor hun leerlingen uiten, hebben veel minder gedragsproblemen in de klas dan docenten die dat niet doen. Wanneer een leerling voelt dat je om hem geeft, krijg je er positiever gedrag voor terug. Het is dus een kwestie van geven en ontvangen.
Bekijk ook de andere tips uit deze serie:
(1) Geven en ontvangen
(2) Negeren is vooruitzien
(3) De afleidingsmanoeuvre
Pas jij deze benadering weleens toe bij probleemgedrag in de klas? Of heb je nog een interessante aanvulling op deze tip? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
