Wil jij je leerlingen enthousiast maken voor Engelstalige literatuur? Leesexperts Merel en Lot delen hun geheimen! Met hun passie voor lezen en hart voor het onderwijs, weten jongerenbibliothecaris Merel Kuitert (26) en mediacoach van Bibliotheek Eindhoven Lot van den Hurk (43) namelijk precies hoe je leerlingen aan het lezen krijgt. Deze experts geven je iedere maand de beste Engelstalige boekentips voor je klas. Wie zijn Merel en Lot, en welke tips hebben ze voor docenten Engels?
Merel wilde na haar studies pedagogische- en onderwijswetenschappen een tussenjaar en solliciteerde bij de bibliotheek naar de functie van uitleenmedewerker. Dat liep even héél anders.
Merel: ‘Ik was vroeger zo’n kind dat ‘s avonds in bed onder de dekens bleef lezen. Harry Potter heeft mijn leven veranderd: door die boeken raakte ik verslaafd aan fantasy. Het laat je even van de wereld verdwijnen.
Bij de bieb werd ik in eerste instantie niet aangenomen omdat ze mij overgekwalificeerd vonden voor de uitleen. Ik liet het varen, maar ze belden terug met een ander voorstel: jeugdbibliothecaris bij Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Mijn droombaan! Ik wilde namelijk het voortgezet onderwijs in én iets met boeken doen. Ik werk nu in de bibliotheek Uden op de jeugdafdeling. Daar houd ik me onder andere bezig met het samenstellen van de jeugdcollectie en het jongerenpanel. Het panel denkt mee over de collectie, activiteiten en social media. Die ideeën voer ik dan uit.
Ook doe ik een heleboel voor het vo. Ik bezoek klassen, help jongeren met boeken zoeken en geef leesbevorderingslessen. Ik schrijf daarnaast boekrecensies voor NBD Biblion, dat namens Nederlandse openbare bibliotheken boeken en andere media inkoopt bij uitgeverijen.’
Lot werkte zestien jaar als docent Engels in de bovenbouw van havo/vwo. Ze stopte daarmee om haar liefde voor boeken en leesbevordering te volgen.
Lot: ‘Vorig jaar ben ik overgestapt van het onderwijs naar Bibliotheek Eindhoven, waar ik als mediacoach leesplezier op de kaart zet bij jongeren en scholen. We hebben al een nauwe samenwerking met alle, meer dan zeventig, basisscholen in de stad. Dit doel hebben we ook voor het vo. We willen onder andere helpen bij het vormgeven van schoolbibliotheken, leesclubs en boekpromoties.
Mijn liefde voor lezen kreeg ik van thuis mee. Vooral mijn moeder was er gek op en mijn ouders lazen veel voor. Aan het einde van de basisschool las ik de boeken van Thea Beckman, en wauw, ik ontdekte dat je helemaal kunt verdwijnen in een verhaal. Als ik erop terugkijk, dan was ik een heel nieuwsgierig kind. Boeken vervulden die nieuwsgierigheid, want in ieder verhaal kwam ik weer iets nieuws te weten.’
‘Docenten grijpen vaak terug op oude klassiekers en leerlingen zitten veel meer op de nieuwste hypes.’
Lot van der Hurk
Hoe selecteren jullie de boeken voor de collecties van (school)bibliotheken, en die jullie aanbevelen aan jongeren van 12-plus?
Merel: ‘Ik kijk naar wat er trending is op TikTok, Goodreads en Hebban, en ik vraag weleens het jongerenpanel om hun mening en ideeën. Soms is iets overduidelijk populair, zoals een boek over Taylor Swift of alles van de Amerikaanse auteur Emily Henry, en dat schaf ik dan sowieso aan. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat er afwisseling is in verhalen, thema’s en hoofdpersonages. Het valt me op dat meiden over het algemeen wat makkelijker een boek pakken dan jongens. Daarom let ik er extra op dat we boeken aanschaffen die bij de leefwereld van jongens passen, met mannelijke hoofdpersonen. Het kiezen van boeken is ook een kwestie van ervaring en gevoel.’
Lot: ‘Als het om een schoolbibliotheek gaat, is het afhankelijk van het doel van de school. Soms is dat vrij zakelijk en moeten de boeken aansluiten op de vakken, maar andere keren draait het ook om leesplezier. Dat laatste is heel erg leuk, want dan kun je in het samenstellen van de collectie meerdere kanten op. Ik kijk vooral naar wat jongeren graag lezen: welke boeken hebben bijvoorbeeld jongerenprijzen gewonnen? Er is een vast clubje leerlingen dat in de pauze naar de bieb komt en die vraag ik wat er verschijnt en welke tips zij hebben. Ook overleg ik met collega’s en docenten.
Jongeren komen met heel andere tips dan volwassenen. Docenten grijpen vaak terug op oude klassiekers en leerlingen zitten veel meer op de nieuwste hypes.’
Wat zijn de boekentrends van het moment onder jongeren?
Merel: ‘New adult is nu booming, dat is een genre waarin de jongvolwassen hoofdpersonages wat ouder zijn dan in het young adult genre, en bijvoorbeeld al studeren. Er zit veel ‘spice’ in. Romantiek doet het heel goed op het moment, zoals Ice breaker van Hannah Grace en The deal van Elle Kennedy (over college atleten in Amerika die liefde en lust ontdekken, red.). Onder jongens zijn spannende boeken populair, zoalsThe death sculptor van Chris Carter (over een seriemoordenaar die zichzelf als kunstenaar ziet, red.).”
Lot: ‘Superpopulair is de boekenserie van Sarah Janet Maas, die binnen het fantasy-romatiek genre valt. Ook beleven sommige oude boeken een revival, zoals de romantische Bridgerton-reeks van Julia Quinn, doordat er een Netflix-serie van gemaakt is. The secret history van Donna Tartt (over een groepje universiteitsstudenten wiens experimenten met de oude Griekse gebruiken leiden tot twee moorden, red.) is een heel mooi boek uit 1992 dat nu weer opgepakt wordt. Uit dit boek is een nieuw subgenre ontstaan: dark academia, ofwel thrillers die zich afspelen op scholen en universiteiten. De populaire Netflix-serie Wednesday is hier een voorbeeld van. Ik vind het gaaf hoe uit zo’n oud boek iets nieuws ontstaat.’
‘Hoe meer je leest, hoe beter je erin wordt en hoe leuker je het vindt. Het is een opwaartse spiraal.’
Merel Kuitert
Waarom is het lezen van Engelstalige literatuur belangrijk op school?
Merel: ‘Hoe meer je leest, hoe beter je erin wordt en hoe leuker je het vindt. Het is een opwaartse spiraal. Het leuke aan het lezen van een Engels boek dat je interesseert, is dat je woorden tegenkomt die je misschien niet kent, maar die je door de context wel leert plaatsen. Dat is belangrijk als je een taal wilt ontwikkelen, en heb je niet als je alleen een woordenlijst uit je hoofd kent.’
Lot: ‘Aan een boek kun je als docent ontzettend veel ophangen. Niet alleen leesvaardigheid, maar ook spreek- en luistervaardigheid. Ik raad aan om leerlingen niet alleen te laten lezen, maar ook te praten over boeken: wat doen de verhalen met ze? Lezen verbreedt daarnaast je kijk op de wereld. Zo mocht ik op de middelbare school American psycho lezen van de docent. Achteraf verbaast me dat, want het is een heftig boek met gruwelijke dingen erin. Maar hij had goed door dat ik literatuur heel interessant vond. Ik ben veilig en beschermd opgegroeid en las voor het eerst dat je zulke heftige dingen gewoon kunt verzinnen en opschrijven. Het opende mijn ogen voor wat er allemaal mogelijk is met een verhaal. American psycho is overigens geen leestip, haha. Het was geen mooi, goed boek, maar het maakte iets belangrijks in me los.’
Welke tips hebben jullie voor docenten die hun leerlingen meer Engelstalig willen laten lezen?
Lot: ´Ik hoor weleens zeggen dat de jeugd niet meer leest, maar dat ervaar ik niet zo. Ik zie juist dat jongeren veel lezen en ook graag in het Engels. Op social media ontstaan hele communities rondom boeken, en dat vind ik leuk om te zien. BookTok helpt daaraan mee. Als docent is het belangrijk dat je leerlingen niet meteen klassieke Engelse literatuur oplegt, maar ze eerst laat lezen wat ze zelf willen, vind ik. Het leesplezier ontwikkelen is het belangrijkste startpunt, en wie weet komen ze dan vanzelf een keer bij Shakespeare uit.
Mocht je toch willen beginnen met klassiekers, dan zijn de boeken van John Steinbeck geschikt voor de bovenbouw. Na zijn boek Of mice & men kun je interessante gesprekken voeren over vriendschap en verantwoordelijkheid voor elkaar, bijvoorbeeld. The pearl gaat over hebzucht en hoe ver je daarin kunt gaan. Daarnaast is We were liars van E. Lockhart een dun en toegankelijk boek om mee te beginnen in de bovenbouw. In de onderbouw zijn leerlingen nog echt de taal aan het leren, dus dan is het belangrijk om per leerling te kijken wat ze aankunnen.”
Merel vult aan: ‘Ik raad de literaire boekenserie Orca soundings aan voor veertien jaar en ouder: korte, spannende boeken over problemen waar jongeren mee zouden kunnen kampen. Ze zijn makkelijk geschreven en daarom heel toegankelijk. Niet ieder onderwerp is geschikt voor alle leeftijden, dus bekijk het per klas of leerling.´
Wat hopen jullie dat lezers en docenten meenemen uit jullie boekentips?
Merel: ´Ik hoop dat ik docenten wat werk uit handen kan nemen. Docenten in de bieb willen zich heel graag verdiepen in leesbevordering en lezen, maar hebben daar weinig tijd voor. Ik hoop dat ze iets hebben aan onze kant-en-klare tips.´
Lot: ´Dat docenten met onze tips hun leerlingen bij het goede boek krijgen, maar ook dat ze het enthousiasme voelen om zelf weer eens een boek op te pakken.´
Merel als ‘bierista’
Merel organiseert boek- en bierproeverijen, waarbij ze als ‘bierista’ bekende verhalen, zoals de Lord of The Rings-reeks, combineert met bijpassende speciaalbieren. Op Instagram vind je haar als @booksbeersandbeyond.
