Ditmaal geen lesidee over nieuwe digitale technologieën of over het maken van een beroepskeuze. Nee, dit lesidee gaat over iets dat de basis is voor alle leven op aarde; water. We hebben het dagelijks nodig om te kunnen leven, maar het kan ook veel schade aanrichten. Nederland is op een bijzondere manier onlosmakelijk verbonden met water, omdat wij zeer vooruitstrevend zijn wat waterbeheersing betreft. Kortom: genoeg om over te vertellen én om over te leren.
Dit lesidee bestaat uit twee werkbladen en een opsomming van handige websites die geschikt zijn voor gebruik in de les.
Informatieve websites
-
- Watercanon – Van zeevaart tot Zuiderzeewerken: het komt allemaal aan bod in de watercanon, die is opgesteld door een speciale commissie van hoogleraren en wetenschappers. De website bevat ook een onderwijsdeel en een spel.
-
- Watereducatie – Ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Bevat ook een leerlijn over water: “Wie Weet Wanneer Wat van Water”
-
- Nederland leeft met water – Site van de overheid, waarbij de nadruk ligt op alle projecten die als doel hebben Nederland te beschermen tegen de invloeden van klimaatveranderingen.
-
- Natuurlijk – voor docenten en leerlingen met informatie, nieuws en een wegwijzer naar lesmateriaal en digitale leerarrangementen, over het thema water.
Kijken en doen-websites
-
- SchoolTV – Deze website bevat leuke clips over water, gerelateerd aan scheikunde, aardrijkskunde en biologie.
-
- Verrijkingsstof Water – Uitdagende (onderzoeks)lesmodules over water, verzorgd door Naturalis, het Museon en het Universiteitsmuseum Utrecht.
-
- Uitzending Kernpunt – Deze uitzending gaat over water en reinigingsmiddelen. Gratis (inlog Teleblik vereist)
-
- Knappe waterhoofden – “Gezocht: Knappe Waterhoofden” is een nationale wedstrijd om het beste idee op het gebied van water.
-
- Hollandse waterlinie – Vroeger was De Nieuwe Hollandse Waterlinie een verdedigingslinie, nu een natuurgebied met een rijke geschiedenis. De site biedt veel informatie, onder meer in de vorm van videoclips, lessen voor leerlingen die wonen in de buurt van de linie, en een speciale pagina voor het onderwijs met o.a. gratis te downloaden lessen voor het digibord (geschikt zijn voor vmbo-leerlingen).
-
- Games: “Ben jij een betere dijkgraaf?” is een prachtig online spel waarbij leerlingen in de rol van een dijkgraaf kunnen kruipen. De Rioolgame is ook een leuk pel, waarbij je huisafval op de goede manier moet weggooien om de waterketen niet te vervuilen.
-
- Waterkoeler – Stichting WaterWijs zet zich in om jongeren te stimuleren meer water te drinken. De stichting heeft daarom speciaal voor het onderwijs de TENQ waterkoeler en het bijbehorend multimediale TENQ-platform ontwikkeld voor scholen.
Offline op stap
-
- Museon: het Museon en Duinwaterbedrijf maakten samen de interactieve expositie “Water, bron van Leven”, waarin het belang van water en de problemen rond de verdeling van schoon water aandacht krijgt. Zowel onze gezondheid als de schaarste van drinkwater wereldwijd wordt belicht. Informeer bij het Museon voor de mogelijkheden voor een (interactieve) excursie.
-
- Ik onderzoek water.nl heeft als doel de uitdaging van het werken in de watersector meer bekendheid te geven onder leerlingen van de hoogste klassen VO. Leerlingen in het examenjaar Havo en Vwo kunnen kennismaken met de watersector door een profielwerkstuk uit te voeren bij bedrijven uit deze sector. Daarbij worden ze begeleid door een waterexpert, die veel werk van u als docent overneemt.
-
- Het Nederlands Watermuseum richt zich op informatie over alle aspecten van (zoet) water, zoals waterhuishouding, drinkwater en waterzuivering. Het Nederlands Watermuseum wil leerlingen bewust maken van het belang van water in hun eigen leven, in Nederland en de wereld. Schoon drinkwater wordt namelijk steeds schaarser. Daarom heeft het museum lespakketten gemaakt, o.a. voor het VO, in samenwerking met Cito. Hierin gaat hoofdstuk 8 over het Nederlands Watermuseum. Het bestaat uit opdrachten die leerlingen in het museum kunnen uitvoeren, eventueel gecombineerd met een educatieve wandeling door Park Sonsbeek. Het gehele lespakket is hier op te vragen. Hoofdstuk 8 is gratis verkrijgbaar bij reservering van een bezoek aan het museum. U kunt hier een werkblad downloaden waarmee leerlingen zelf een bezoek regelen aan het museum. Dit werkblad is te gebruiken in de vierde klas vmbo en in de eerste, tweede en derde klasse van havo en vwo.
Natuurlijk zijn er ook leuke opdrachten te bedenken voor het eerste, tweede en derde jaar vmbo. Een leuk voorbeeld van een opdracht kunt u hier vinden.
Leuk: de watervoetafduk
Het is erg leuk om een ‘water voetafdruk’ te berekenen. Dit is een maat voor de hoeveelheid water het kost om een product te maken. Deze verborgen hoeveelheid water noemen we ‘virtueel water’. Het virtuele waterverbruik van gewassen zoals katoen, koffie en een sinaasappel, is de hoeveelheid water (neerslag) die nodig is vanaf de oogst tot het eindproduct dat we in onze winkelrekken vinden. Een katoenen T-shirt heeft bijvoorbeeld 2700 liter water ‘opgeslorpt’ voor je het in de winkel ziet hangen en een sinaasappel heeft ongeveer 70 liter water nodig voor hij in jouw fruitmand belandt.
Meer informatie over de watervoetafdruk vind je bij PidPa en op Watervoetafdruk.be.
Uw leerlingen kunnen met dit werkblad zelf onderzoeken hoeveel water er in een boterham zit.
