School: basisschool De Peppelaer, Haarlem
Geeft les aan: 8
Aantal jaar voor de klas: 15 jaar
Meester Daniël heeft met LEGO-minifiguren een geschiedenistijdlijn gemaakt..
Een tijdlijn van LEGO-minifiguren. Vertel.
Het begon tijdens mijn pabostage een aantal jaar geleden. Ik moest een geschiedenisles geven. Thuis was ik bezig met LEGO en toevallig kreeg ik een Romeinse legionair in mijn handen. Het figuurtje was historisch behoorlijk accuraat. Ik dacht: hier kan ik iets mee. Ik gebruikte het als introductie op de les. Dat werd enorm positief ontvangen door de kinderen. Toen begon ik vaker te kijken naar de poppetjes: hoe kan ik zo’n figuurtje laten lijken op iemand uit de geschiedenis? Uiteindelijk heb ik 72 minifiguren in elkaar gezet en daar een tijdlijn meegemaakt. Die staan elk jaar in mijn klas.
Heb je daarbij de Canon van Nederland gebruikt?
Nee, bewust niet. Ik heb wel de tijdlijn ingedeeld in de bekende tijdvakken. Maar ik heb ervoor gekozen om veel figuren buiten de canon te gebruiken. Ik vind dat mijn tijdlijn iets nieuws moet zijn, anders dan de boeken die de kinderen kennen. Ik vind de Nederlandse canon heel mooi, maar ik denk wel dat de samenleving aan het internationaliseren is. Ik merk dat kinderen ook vragen naar verhalen buiten Nederland en buiten Europa.
Daarom zit in mijn tijdlijn een groot scala aan internationale figuren, zoals Hendrik V (een van de belangrijkste koningen van Engeland tijdens Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk) en ook een aantal figuren die ik gebruik bij het thema ruimte, zoals Copernicus, Neil Armstrong, Einstein en Joeri Gagarin.
Dus je gebruikt ze niet alleen voor geschiedenis?
Wij geven eigenlijk geen geschiedenisles op school. We combineren de zaakvakken tot thematisch onderwijs. Daar kan ik de figuurtjes goed voor gebruiken. Bij taal gebruik ik bijvoorbeeld Shakespeare en Socrates.
Soms, als we tijd over hebben, mag iemand een poppetje uitkiezen. Dan vertel ik het verhaal dat erbij hoort, bijvoorbeeld dat van Odysseus. Ze hoeven het niet over tien jaar nog te weten. Maar ik hoop dat ze zo geïnteresseerd raken in geschiedenis en in mooie verhalen.
Wat heb jij met geschiedenis?
Van jongs af is het een fascinatie van me. Ik lees veel historische boeken. Als klein kind speelde ik graag met ridder-LEGO en bouwde ik zo nauwkeurig mogelijk steden na. En mijn opa, historicus, vertelde altijd geschiedenisverhalen. Gewoon bij hem op de bank of hij nam me mee naar het Rijksmuseum van Oudheden. Ook heb ik de minor geschiedenis in het voortgezet onderwijs gevolgd. Als leerkracht vind ik het vertellen van geschiedenisverhalen het leukste dat er is. Als ik zie dat kinderen een uur lang met open mond zitten te luisteren …
Waarom is geschiedenis zo belangrijk?
Door geschiedenis kun je situaties herkennen die nu en in de toekomst spelen. Je begrijpt de maatschappij pas als je gefundeerde kennis hebt van de basis. Die ligt in de geschiedenis.
Je studeerde op de pabo af op de didactische waarde van bouwsteentjes. Vertel.
Ik merkte op de pabo dat ik het leuk vond om LEGO op verschillende manieren in te zetten. Sociaal-emotioneel bijvoorbeeld, om in gesprek te komen met kinderen die moeilijk praten. Als je dan tijdens het bouwen vraagt: ‘Wat maak je? Wat denk je?’, dan delen ze onbewust hun gedachten en gevoelens met je.
Mijn afstudeeronderzoek heette ‘Bouwen aan inzicht’. Ik merkte dat veel kinderen bij meetkunde onderpresteren. Dat bleek ook uit de Cito-toets. Ik heb toen een trainingsprogrammaatje met blokjes gebouwd voor groep 8. Dat bevatte oefeningen in deelgebieden als spiegelen, transformeren, construeren en plattegronden. Er was een gemiddelde verbetering van 35% op die onderdelen. Het inzetten van LEGO als concreet materiaal voegde ook voor deze groep 8-kinderen ontzettend veel toe. Ik gebruik het nog steeds in de klas.
Wat voor reacties krijg je van de kinderen?
Ze vinden het harstikke leuk dat ik die fascinatie ervoor heb. Een volwassen vent van ruim 2 meter die speelt met blokjes! Daardoor neem je ze mee. Dat is in het begin vooral grappig. Als ik instructie geef – draai het gebouw eens of bereken de inhoud – zie je dat ze het steeds leuker vinden. Ik hoor van ouders over hun gamende kinderen: ‘We dachten van die LEGO af te zijn. En nu hebben ze het er weer bij gepakt!’
Weet je, LEGO is mijn ding, maar alle concrete materialen die je inzet zijn een prachtige toevoeging aan je les.
Speel je thuis ook met LEGO?
Ja, ik ben altijd bezig! Ik heb laatst het Colosseum gekocht. Dat heeft 9036 stukjes. Het is de grootste set aller tijden. Binnenkort begin ik eraan.
Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Dat concreet materiaal heel waardevol is voor elk niveau en elke leeftijd. Dus niet alleen de onderbouw, ook de bovenbouw heeft er veel profijt van!
Daniël heeft een website en daarop staan de historische figuurtjes, met geschiedenisinformatie en lesmateriaal. De website is gratis toegankelijk voor jou en je leerlingen.
Wil je LEGO op een andere manier inzetten in je klas? Je mag meester Daniël een mailtje sturen. Dan denkt hij graag met je mee. info@meesterdaniël.nl
NB Daniël heeft er geen commercieel belang bij. Hij wordt niet gesponsord. Zijn website is not-for-profit.
