School: Basisschool ’t Palet
Geeft les aan: groep 8
Aantal jaar voor de klas: 11 jaar
Benjamin schreef ‘Een positieve gebruiksaanwijzing bij ADD’.
Waarom schreef je deze gebruiksaanwijzing?
Ik volgde een opleiding tot contextueel leerlingbegeleider. Als opdracht moest ik een positieve omschrijving maken van een kind dat gediagnostiseerd is. Ik besloot mijn eigen zoon van 9 jaar te kiezen. Hij had net de diagnose ADD gekregen. Daar ging een intensief en lang traject aan vooraf… Hij kon lastig zijn en viel soms ineens flauw. Daarom werd hij medisch en cognitief onderzocht, maar daar lag het niet aan. Zijn hoofd bleek letterlijk uit te vallen omdat hij te druk was. Het label ADD gaf mij een beetje een leidraad. Net als de positieve gebruiksaanwijzing. Ik merk dat je snel onbegrip hebt als iemand anders doet dan je verwacht. Nu begrijp ik beter wat er fout gaat in zijn hoofd en hoe ik dat kan voorkomen.
Ook mijn zoon had veel steun aan de gebruiksaanwijzing. En collega’s die zelf ADD hebben, herkenden zich erin.
Wat is ADD eigenlijk?
Er zijn verschillende definities. De makkelijkste uitleg is: het is ADHD zonder het heel drukke gedrag. Kinderen met ADD zijn niet fysiek hyperactief, maar druk in de hersenen. In hun hoofd gaan heel veel gedachtes door elkaar heen. Daardoor kunnen ze bijvoorbeeld slecht plannen. Deze kinderen vallen niet zo op in de klas. Hun problemen worden vaak gezien als onkunde en er wordt niet verder gezocht naar de oorzaak. Regelmatig krijgen kinderen op latere leeftijd het label ADD. Dan vallen ineens alle puzzelstukjes op hun plek…
Hoe ziet die lijst eruit?
Het zijn de positieve kanten van ADD in verhaalvorm. Het gaat nu eens niet over de nadelen – die lees je al genoeg op internet – maar over de voordelen. Bijvoorbeeld: ADD’ers kunnen in een focus raken, een hyperfocus. Daar gaan ze dan helemaal in op. Ze kunnen geweldig geconcentreerd aan iets werken, met een goed resultaat. Het is alleen wel handig om af te spreken hoelang een kind in die focus mag blijven en hoe je als ouder of leerkracht aangeeft dat hij er weer uit moet komen. Mijn zoon en ik werken met een wekkertje bijvoorbeeld.
Die hyperfocus is er vaak bij een specifieke interesse, maar die kun je oprekken. Je kunt bijvoorbeeld een kind een project over drones laten doen en hem vragen dit aan de klas te presenteren. Dan hoort iets wat hij niet interessant vindt (presenteren) er ineens bij. Dat werkt bij kinderen met ADD veel beter dan hen vragen om volgende week zomaar een spreekbeurt te geven.
Kun je nog meer positieve kanten noemen uit je gebruiksaanwijzing?
Het zijn vaak zeer inlevende kinderen. Ze kunnen goed aanvoelen hoe andere kinderen zich voelen en daarop reageren. Je kunt op sociaal gebied dus heel veel aan ze hebben. Maar deze kinderen kunnen het ook moeilijk hebben in contacten met anderen, omdat ze heel anders denken.
Wat hebben leerkrachten aan deze lijst?
In het onderwijs wordt vaak gesproken over gedrag van leerlingen. Door een diagnose realiseren leerkrachten zich ‘dit gedrag komt ergens vandaan’. Een positieve gebruiksaanwijzing zorgt ervoor dat ook de talenten worden gezien. Ik hoop dat de lijst zorgt voor meer begrip en het denken in oplossingen…
Mijn zoon vond de positieve lijst helemaal fantastisch. Dat hij kon zeggen: ‘Kijk juf, dit is er met mij aan de hand.’ Het heeft hem gelukkiger gemaakt. Hij heeft het gevoel dat hij beter begrepen wordt. Zo heeft hij met zijn juf een oplossing gevonden voor een moeilijk moment op school. Na de gymles kon hij soms een uitbarsting krijgen. Nu heeft hij een time-outplekje waar hij na de gymles even heen gaat. Als het weer rustig is in zijn hoofd, gaat hij de klas weer in.
Is zo’n positieve gebruiksaanwijzing niet handig voor alle kinderen met een ‘label’?
Jazeker! Ik denk dat het heel goed is dat iedereen die gediagnostiseerd wordt hoort: ‘Hier heb je moeite mee en dit zijn dingen die je juist heel goed kunt.’ Het kan heel bevrijdend werken. En mensen die er niet veel vanaf weten, geeft het een completer plaatje. Eigenlijk is het een positieve en realistische kijk op een kind. Dat is voor elk kind goed.
Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Kijk verder dan wat kinderen laten zien, durf verder te vragen als kinderen niet doen wat je verwacht…
Wil je de lijst gratis ontvangen? Mail dan naar: bsteenstra@palet.lucasonderwijs.nl.
