Hoe komen we in Nederland tot beroepsonderwijs dat de student stimuleert tot een blijvende persoonlijke ontwikkeling, zodat hij kan werken en leven in een permanent veranderende samenleving? Met die vraag hielden de jonge academici van de Nationale Denktank zich in 2016 bezig. Het resultaat: 10 oplossingen voor het mbo van de toekomst.
Op dit moment volgt ruim 80 procent van de studenten een beroepsopleiding. Het is dan ook van het allergrootste belang dat het mbo goed functioneert en aansluit op de praktijk. Alleen is dat in deze snel veranderende samenleving, waarin technologie en robotisering een steeds prominentere rol gaan spelen, allesbehalve een vanzelfsprekendheid. Daarom richtte de Nationale Denktank 2016 zich op de vraag hoe het mbo zó kan worden ingericht, dat het studenten zo goed mogelijk voorbereid op het werken en leven in een continu veranderende samenleving (lees hier meer over de gehanteerde werkwijze). De 10 concrete oplossingen, waartoe de werkgroep van 2016 is gekomen, zijn:
1. Klaar voor de start!
Klaar voor de Start! helpt studiekiezers om een goed doordachte studiekeuze te maken door middel van wekelijkse oriëntatie-uren en een intensieve verdiepingsweek. Tijdens deze activiteiten komen studenten erachter waar hun interesses liggen en waar ze goed in zijn. Daarnaast krijgen ze een objectief beeld van de beroepen en baankansen die verschillende opleidingen bieden. Dit draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van studenten en een betere aansluiting op de arbeidsmarkt.
2. StagiAirport
Een online matchingsysteem dat kansengelijkheid bevordert, door studenten en stagevacatures te koppelen op basis van kennis en ervaring. Studenten kunnen een profiel aanmaken en worden op basis van hun ambities en vaardigheden gekoppeld aan een vacature. Bedrijven hoeven dus niet langer zelf actief op zoek te gaan naar geschikte kandidaten, want die worden op basis van hun competenties gelinkt aan de vacature en uitgenodigd voor een gesprek.
3. Samen Sterk
Verbondenheid met de omgeving is randvoorwaarde voor zelfontplooiing, maar toch worden er op het mbo buiten de lessen om maar weinig activiteiten georganiseerd om elkaar écht te leren kennen. Met Samen Sterk ontplooien studenten zich door zelf de activiteiten te organiseren waar ze behoefte aan hebben – variërend van sport tot bedrijfsbezoek en van het mbo tot aan de universiteit. Zo voelen studenten zich meer verbonden: met elkaar én met hun opleidingsinstituut.
4. Plan Je Money
Dit lesprogramma helpt studenten op het mbo om controle te krijgen over hun financiën, door het gebruik van gamified lessen en peer-to-peer feedback. Plan Je Money maakt gebruikt van een app: de student krijgt een introductiefilmpje te zien krijgt, waarna hij samen met een medestudent aan de slag met een case waarin het onderwerp aan bod komt. Daarna gaat de student aan de slag met een persoonlijke opdracht over zijn eigen financiële situatie, waarbij hij (anoniem) feedback krijgt van hbo-studenten met relevante kennis en ervaring.
5. #DareToDream
Deze nieuwe lesmethode inspireert studenten aan de hand van challenges en motiveert hen om stapsgewijs en gepersonaliseerd nieuwe vaardigheden zoals netwerken, plannen en presenteren te leren. Voordat de student aan de slag kan met een challenge, wordt eerst een best practice video en een inspirerend voorbeeld getoond. De uitdaging wordt afgesloten met een peer review. Met succes afgerond? Dan wordt de student een Challenge Champion, wat inhoudt dat hij andere studenten mag gaan coachen bij het bereiken van diezelfde doelen.
6. Mbo-havo-uitwisseling
Mbo-studenten van niveau 4 en leerlingen uit 5 havo bereiden zich samen beter voor op het hbo, door lessen te volgen op elkaars opleiding. Zo kunnen havoleerlingen een relevant praktijkvak volgen op het mbo, en mbo-studenten kunnen op hun beurt op de havo terecht voor een of meerdere vakken, of zelfs voor het maken van een profielwerkstuk. De uitval van mbo-instromers op het hbo wordt zo kleiner en havisten raken extra gemotiveerd omdat ze op deze manier al eens aan verschillende beroepsgerichte vakken kunnen snuffelen.
7. Pre-Pabo
De Pre-Pabo is een pabovoorbereidingstraject, waarbij studenten van lerarenopleidingen mbo’ers helpen om de overgang naar de pabo soepeler te laten verlopen. Bij dit traject – dat voor de hbo-studenten zal gelden als stage – worden mbo’ers klaargestoomd op de toelatingseisen van de pabo: de in 2015 ingevoerde toelatingstoets is, mede door de specifieke leerdoelen, voor veel mbo’ers namelijk nogal lastig om te halen.
8. WIJS onderWIJS
WIJS onderWIJS wil een leven lang leren faciliteren door beroepsonderwijs voor alle leeftijden mogelijk te maken. De volgende vier stappen dienen hiertoe bij te dragen:
- Een sectoroverschrijdende financiering, zodat iedereen – ongeacht het arbeidscontract – de kans krijgt om zich te ontwikkelen.
- Onderwijs beter inrichten voor volwassenen door het aanbod, de duur en de inhoud aan te passen.
- Onderwijs en certificering loskoppelen, zodat elke vorm van leren, ook via anderen of online methodes, gecertificeerd kan worden.
- Een eind aan de bestuurlijke versplintering maken, door de samenhang, kwaliteit en volledigheid van het ‘leven lang leren’ onder te brengen binnen één platform.
9. Talent voor de Klas
Met dit traineeship worden afgestudeerde pedagogen en psychologen bijgeschoold tot mbo-docent en kunnen zij hun specialistische kennis inzetten op de mbo-niveaus 1 en 2. De pedagogische en interpersoonlijke vaardigheden waarover deze docenten in de dop beschikken, kunnen positief bijdragen aan een beter leerklimaat voor iedereen, maar in het bijzonder voor leerlingen met gedrags- en/of gezinsproblemen. Het programma bestaat uit een praktijkdeel, een theoriedeel en een persoonlijk ontwikkeltraject.
10. Hack Je Les
In een ‘gehackte les’ gaan studenten en docenten, onder begeleiding van coaches, zelf proactief aan de slag met plannen om hun school en opleiding te verbeteren. Want ondanks het feit dat veel mbo-studenten goed weten wat er beter kan, voelen weinig zich echt geroepen om actief mee te denken aan oplossingen. Bij Hack je les wordt ontevredenheid omgebogen naar een constructief lesuur. ‘In een ‘gehackt’ lesuur bespreken twee coaches de problemen waar studenten tegenaan lopen, in de klas, met de docent. Vervolgens stellen de studenten én docent een actieplan op waarmee ze samen aan de slag gaan.
Bekijk ook dit artikel: Hack the classroom.
Welke oplossing spreekt jou het meest aan en zou je het liefst vandaag nog aan willen meewerken? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
