Vaak wordt er gedacht dat er in de stad niet zoveel natuur te vinden is, maar er is meer natuur dan je misschien denkt. Grote kans dat je dagelijks langs (of over) allerlei stoepplantjes loopt. Ze zitten tussen de stoeptegels voor jouw deur of groeien tegen de muur van een gebouw. Ze blijven vaak onopgemerkt, maar ze zijn prachtig én belangrijk. Ontdek meer over deze ondergeschoven plantjes en ga ernaar op zoek!
Botanisch stoepkrijten
De term ‘stoepplantjes’ werd door de Hortus in Leiden in het leven geroepen. Stoepplantjes vind je tussen stoeptegels, tegen de muur van een gebouw, rond een lantaarnpaal, in de berm of tussen het gras op een grasveld. Deze talloze plantjes werden eeuwenlang weggezet als ‘onkruid’: ze werden met man en macht uit de grond getrokken, weg geschoffeld of bespoten met gif.
In 2021 werd botanisch stoepkrijten een rage: elk stoepplantje dat tijdens een ommetje werd gespot, werd met stoepkrijt voorzien van een naam.
Stadsvergroening
Steeds vaker klinkt de roep om ‘vergroening’ van de stad. Stoepplantjes mogen nu blijven staan en dat geldt ook voor bermplantjes. Misschien is het je wel opgevallen dat in mei veel bermen niet worden gemaaid (maai-mei-niet), zodat de bloeiende planten blijven staan. Hiermee zijn veel bijen, vlinders en andere insecten geholpen, want stoepplantjes (en bermplantjes) zijn niet altijd alleen maar groen. Soms moet je iets beter kijken en dan zie je dat ze prachtige bloemen hebben. Met de nectar van deze bloemen voeden onder andere bijen en vlinders zich. Behalve dat veel insecten zich kunnen voeden door het groen in de stad, heeft het vergroenen nog andere voordelen. Planten zorgen er dat de stad koeler blijft en dat regenwater makkelijker wegloopt. Bovendien is gebleken dat mensen gelukkiger en meer ontspannen zijn als er meer groen om hen heen is.
Burgeronderzoek
Vandaag de dag worden ongeveer 800 soorten als stoepplantje erkend. De paardenbloem is een van de bekendere. Welke stoepplantjes je tegenkomt, hangt af van de omgeving en de omstandigheden. De ene plant houdt van een zonnige plaats, de andere vindt de schaduw fijn. Wist je dat jij kunt bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek naar stoepplantjes? Onderzoekers zijn bijvoorbeeld benieuwd welke plantjes waar voorkomen, hoeveel ervan voorkomen en waarom ze juist daar staan. Je kunt onderzoekers helpen door een wandeling te maken met je telefoon in de aanslag. Als je een stoepplantje spot, kun je met apps zoals Plantnet of ObsIdentify bekijken welk plantje het is. De foto’s die je hierin uploadt, worden meegenomen in verschillende onderzoeken. Ze noemen dit ook wel burgeronderzoek.
Lesidee
Wanneer biologen planten een naam geven, verstoppen ze daarin vaak informatie over hoe de plant eruitziet, over de geur, de kleur of waar hij voorkomt. Er zijn ook veel planten die door het leven gaan met een dierennaam. Download het printblad met stoepplantjes en bekijk het met jouw groep. Kunnen jullie je voorstellen waarom biologen de planten deze naam hebben gegeven? Verzin zelf een betere naam! De kinderen kunnen op weg naar huis turven hoeveel stoepplantjes ze ontdekken.
