Wat zouden we in ieder geval moeten weten over de Nederlandse geschiedenis? In juni is de nieuwe Canon gepresenteerd. Het idee was niet om ‘te schrappen’, maar vooral om te kijken ‘wat er nog ontbreekt’. Volgens commissievoorzitter James Kennedy is het doel van de herziene Canon ‘het bewustzijn over de gedeelde Nederlandse geschiedenis vergroten’. Wat betekent de nieuwe Canon voor het onderwijs?
Wat verandert er?
De commissie verving tien van de vijftig vensters. Van de al bestaande vensters zijn de teksten herzien. Het taalgebruik is aangepast en elk venster kent meerdere invalshoeken. De gewijzigde Canon heeft meer aandacht voor de schaduwkanten van de Nederlandse geschiedenis. Maar niet alleen dat: de maatschappelijke kritiek op de eerste Canon (2006) is erin verwerkt. Jeroen Bosch (Brabant) is bijvoorbeeld toegevoegd, omdat de Randstad in de vorige editie alle aandacht kreeg. Men schrapte ook De Grachtengordel. De commissie heeft meer aandacht voor de rol van vrouwen in de Nederlandse politiek: Marga Klompé, de eerste vrouwelijke minister, kreeg een venster.
Slavernijverleden
Een belangrijke reden om de Canon te herijken, was de wens om meer aandacht te besteden aan het slavernijverleden. De afgelopen maanden is meermaals ontkracht dat slavernij en kolonialisme onderbelichte thema’s zijn. Wel was ‘de benadering te eenzijdig en de toon bagatelliserend’, volgens universitair docent koloniale geschiedenis Karwan Fatah-Black. In de nieuwe Canon is er niet meer aandacht voor deze onderwerpen, maar het thema is nu op een duidelijker manier opgeschreven. Er is een minder eurocentrische blik en meer oog voor de relatie tussen het slavernijverleden en hedendaags racisme. De commissie voegde een venster toe over vrijheidsstrijder Anton de Kom, een belangrijke Surinaamse, antikoloniale schrijver en activist.
Wat betekent de Canon voor docenten?
De Canon is opgesteld in opdracht van de overheid en bedoeld voor zowel het po (bovenbouw) en het vo. Leerkrachten en docenten krijgen handvatten aangereikt om geschiedenis binnen een steeds veranderende maatschappelijke context te behandelen. De feiten veranderen niet, de manier waarop we ernaar kijken wel. Dat vraagt van docenten flexibiliteit en aanpassingsvermogen in hun lessen. De Canon kan dan als ‘onderwijstool’ houvast bieden. Het is echter geen compleet overzicht van de geschiedenis.
De Canon voor de leerlingen
Het venster Europa gaat over de kansen die de EU biedt én over de weerstand die Brussel oproept. Die tegenstelling komt vaker in de Canon voor. Dat is lastig uit te leggen en daar heb je verschillende invalshoeken voor nodig. De nieuwe Canon voorziet daarin en kan zo een startpunt zijn voor klassendiscussies én een leidraad voor gesprekken rondom actuele thema’s als de antiracismeprotesten. Tot slot hoopt de commissie dat in ieder geval een deel van de leerlingen zich in de Canon herkent. Dat kan zijn door de extra aandacht voor de rol van vrouwen, de duidelijke uitleg van de koloniale geschiedenis of het thema waarmee de Canon afsluit: het Oranjegevoel.
Wat ga jij met de nieuwe Canon doen? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
