De een is door de wol geverfd, de ander komt net kijken. Op veel scholen komen er jaarlijks nieuwe leraren voor de klas, die nog veel moeten ontdekken. Door een goede samenwerking kunnen nieuwe leraren en leraren met meer ervaring volop van elkaar leren. Zowel de nieuwe als de meer ervaren leraren hebben voordeel van deze samenwerking.
Dit artikel verscheen eerder op Onderwijs van Morgen.
Starten er komend schooljaar nieuwe leraren op jouw school? Goede begeleiding in het begin van hun carrière versnelt de ontwikkeling, stelt de PO-Raad. Ook zorgt het uiteindelijk voor beter onderwijs en minder uitval van startende leerkrachten. Reden genoeg dus om te investeren in de nieuwkomers op de school.
Nieuwkomers voor de klas
Lesvoorbereiding, planning en organisatie is voor startende leraren vaak zeer tijdrovend. Maar ook orde houden, instructies geven en rekening houden met verschillen in de klas is iets waarmee nieuwkomers volgens de PO-Raad worstelen. Werkdrukvermindering, een persoonlijk ontwikkelplan, kennismaking met de school, het helpt allemaal bij het succesvol starten op een nieuwe school. Begeleiding door een mentor staat echter bovenaan, volgens Amie Weinberg, hoofd van een mentorprogramma in Virginia (US). Goede begeleiding leidt ertoe dat leraren sterker in hun schoenen staan en hun vermogen zich te ontwikkelen neemt toe. Ook tonen leraren die de nodige begeleiding krijgen zich vasthoudender bij het bereiken van gewenste resultaten in de klas.
Koppelen nieuwkomer en mentor
Hoe ziet die begeleiding er dan uit? Weinberg pleit voor het koppelen van ervaren leraren aan nieuwe. Wekelijkse bijeenkomsten, meekijken in de klas, informele gesprekken in de pauze, leveren nieuwe leraren veel vaardigheden, kennis, en ook visie voor de toekomst op, zegt Weinberg. Door een jaar lang een-op-een begeleiding, ontstaat er een vertrouwensband tussen de nieuwkomer en de mentor. Wederzijds respect en openheid zorgen vervolgens voor een leerzame en kansrijke samenwerking voor beide leraren.
Dynamische begeleidingstrajecten
Deze begeleidingstrajecten volgen geen vast spoor, maar zijn dynamisch en afhankelijk van de hulpvragen, aldus Weinberg. Onmisbaar is het meekijken in andere klassen. Dat is soms moeilijk te realiseren in tijden van het lerarentekort. Een videoverbinding kan het laagdrempeliger maken en geeft bovendien de mogelijkheid mee te kijken in andere jaarlagen of zelfs op andere scholen. Door de observaties kunnen starters zich nieuwe lestechnieken eigen maken. Ook erg belangrijk: een begeleidingstraject is geen eenrichtingsverkeer. Waar startende leraren praktijkervaring voor de klas missen, hebben zij vaak wel veel kennis van technologie en online-onderwijs. Hierin kunnen zij leraren die al jaren in het vak zitten, bijspijkeren. Zo zijn de rollen even omgedraaid en zorgt de een-op-een-begeleiding ook voor professionele groei bij ervaren leraren.
Thema-gerichte begeleiding
Afhankelijk van het soort school kan ook een thema-gerichte begeleiding wenselijk zijn, stelt Weinberg. Hiervoor kunnen speciale themagroepen worden gevormd. Als voorbeeld noemt ze scholen met veel tweetalige leerlingen. Wanneer door veel leerlingen Nederlands als tweede taal wordt gesproken, brengt dat specifieke uitdagingen met zich mee. Een ervaren leraar op zo’n school kan nieuwe leraren bijpraten over de manieren waarop je deze leerlingen zo goed mogelijk kunt begeleiden. Ook de interculturele communicatie kan hierbij aan bod komen, met aandacht voor speciale feestdagen en het contact met ouders.
Begeleiding en corona
De corona-pandemie zorgde afgelopen schooljaar voor uitdagingen voor zowel de nieuwe als de meer ervaren leraren. Qua begeleiding leverde het ook nieuwe mogelijkheden op. Zogenaamde online support groepen bleken een toegankelijke en veilige omgeving voor nieuwkomers. Sessies geleid door een leraar met coachingservaring waar nieuwkomers hun uitdagingen en successen kunnen delen. Op deze manier kunnen ze ook van elkaar leren en bouwen ze bovendien een netwerk op van andere beginnende leraren die dezelfde ervaringen doormaken. Dit kan zelfs school-overstijgend in samenwerking met andere scholen.
Lees ook: Begeleid startende leraren, voorkom afhaken
Op welke manier zou je zelf graag begeleiding krijgen in je vak? laat het ons weten in de comments!
