In de vroege ochtend van 7 oktober 2023 werd de wereld opgeschrikt door heftige gebeurtenissen in het Midden-Oosten. De gebeurtenissen vonden snel hun weg naar de gesprekken in de klaslokalen. Hoe voer je een gebalanceerd gesprek over zo’n gevoelig en complex onderwerp? In dit artikel delen we voorbeelden en bronnen om je te helpen om het gesprek over het Israëlisch-Palestijns conflict in de klas aan te pakken.
Het Israëlisch-Palestijnse conflict is een complex en langdurig politiek conflict. Het is van cruciaal belang om dit op een respectvolle, inclusieve en educatieve manier te bespreken. Deze oorlog raakt zowel leerlingen die geconfronteerd zijn met de heftige beelden, als leerlingen die dierbaren in het gebied hebben. Dit kan verschillende emoties oproepen als boosheid, angst en verdriet. Het is belangrijk deze gevoelens serieus te nemen en je leerlingen te helpen hiermee om te gaan.
Voorbeelden van hoe leraren dit hebben besproken in hun les
Feiten in plaats van meningen
Geschiedenisdocent Ozan Karakoc van het Pius X College te Almelo/Rijssen, legt de nadruk op feitelijke informatie tijdens lessen over het Israël-Palestina conflict, en vermijdt het delen van persoonlijke meningen: “Meningen horen de kinderen al genoeg.”, stelt hij in het AD.
Hij waardeert de nieuwsgierigheid en het respectvolle debat van zijn 4-mavo leerlingen tijdens deze lessen. Karakoc benadrukt het belang van het begrijpen van verschillende standpunten en de complexiteit van het conflict.
Actuele gebeurtenissen koppelen aan theorie
In NRC vertellen meerdere docenten waardonder Carlos Brienesse van het Tabor College Werenfridus in Hoorn over hun aanpak. Brienesse koppelt actuele gebeurtenissen aan theorie in zijn lessen maatschappijleer. Brienesse liet eerder al een documentaire over het Israëlisch-Palestijns conflict zien aan zijn VWO-4 klas om de complexiteit van objectieve verslaggeving over het conflict te illustreren. Nu pakte hij een landkaart van de regio erbij, en besprak hij de recente gewelddadigheden en de impact ervan op Israël en de bezette gebieden. Hij vergeleek de situatie met 9/11 voor de Israëli’s, maar benoemde ook het Palestijnse perspectief van opgekropte woede in Gaza. Door deze aanpak probeert hij de leerlingen een evenwichtig beeld te geven van het conflict, en hen aan te moedigen vragen te stellen.
Ook in het Parool delen Amsterdamse scholen hun aanpak:
Communicatie en informatievoorziening
De aanpak van de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) legt de nadruk op open communicatie en informatievoorziening. De schoolleiding moedigt docenten aan het conflict te bespreken en heeft hen voorzien van relevante bronnen via e-mail. Daarnaast raadt de school het Jeugdjournaal aan voor begrijpelijke uitleg van het conflict. Dit alles met het doel om een respectvolle dialoog te bevorderen en polarisatie te voorkomen ondanks de culturele diversiteit binnen de school.
Ingrijpen bij kwetsende opmerkingen
Het Hubertus & Berkhoff in Amsterdam Zuid grijpt proactief in bij kwetsende opmerkingen tussen leerlingen over het conflict. Docenten faciliteren gesprekken tussen leerlingen om onderling begrip te kweken en conflicten op te lossen. Hoewel de school niet actief informatie verstrekt over de situatie, wordt er ruimte geboden voor discussie wanneer leerlingen de behoefte voelen om over het conflict te spreken, vergelijkbaar met hun aanpak bij andere actuele gebeurtenissen.
In alle klassen aandacht voor het conflict
Het Vonk Amsterdam in Amsterdam Noord heeft een gestructureerde aanpak door in alle klassen aandacht te besteden aan het conflict, afgestemd op het niveau en de behoeften van de leerlingen. Er is een lesbrief rondgestuurd naar het docententeam met achtergrondinformatie over Israël en Gaza, en tips voor het faciliteren van een open gesprek. De directeur benadrukt het belang van het reageren op de behoeften van leerlingen en het monitoren van degenen die mogelijk direct worden beïnvloed door de gebeurtenissen in het conflictgebied.
Tips om deze gevoelige kwestie te bespreken in de klas
We verzamelden verschillende bronnen en richtlijnen die jou kunnen helpen bij het navigeren door deze delicate kwestie:
- Universiteit Utrecht: biedt inzichten over hoe het conflict bespreekbaar te maken in de klas, rekening houdend met recente gebeurtenissen die impact hebben op Nederlandse scholen.
- Maatschappelijke Alliantie: heeft een uitgebreide lesbrief ontwikkeld om het gesprek over het conflict te faciliteren, inclusief een nieuwe benadering van dialoog voeren.
- Kidsweek in de Klas: biedt suggesties over hoe te beginnen met het bespreken van het conflict.
