Door het Lindecollege in Wolvega is het volgende spectaculaire lesidee ingestuurd. Kees Tholen, docent technieken natuurkunde, licht dit idee toe. “In samenwerking met de sectie Natuurkunde ben ik het vorige jaar begonnen met het project ‘heteluchtballon’. Dit project liep in alle tweede klassen Havo en Vwo. De bedoeling was dat leerlingen in groepjes van maximaal 3 personen een ontwerp maakten voor een heteluchtballon. Het beste ontwerp werd beloond met een echte ballonvaart”. Deze praktische aanpak – met een motiverende beloning – was een enorm succes bij de leerlingen.
“Naar aanleiding van de behandeling van het onderwerp ‘stoffen’ kregen de leerlingen de opdracht om een onderzoek te doen naar het maken van de ideale heteluchtballon. Naast natuurkundige kennis waren ook de nodige wiskundige berekeningen nodig. In het onderzoeksverslag moest dan ook de volgende informatie zijn opgenomen: de onderzoeksvragen, de beschrijving van de natuurkundige benadering en de (klad)berekeningen en de patronen voor de ballon. De ballon moest bestaan uit een combinatie van twee wiskundige lichamen en moest een gewicht kunnen tillen van 250- tot 500 gram.
Op basis van onder andere de onderzoeksverslagen hebben de leerlingen twee ontwerpen per klas ingestuurd naar de finale. In iedere klas hebben de leerlingen gestemd voor de beste ontwerpen. Van deze ontwerpen moesten de verslagen wel goed zijn. Immers, was dat niet het geval, dan maakte dat ontwerp geen kans bij de jury. De ontwerpen werden beoordeeld door een jury die keek naar de juistheid en netheid van het verslag. Daarnaast werd er gekeken naar de uitvoering van de ballon. Klopte het product met het ontwerp? Hoe was de netheid van de ballon en voldeed de ballon aan de eisen die waren gesteld? De voorzitter van de jury is een ballonvaarder, die ook een lezing over het onderwerp voor de leerlingen heeft gehouden. De leerlingen met het winnende ontwerp wonnen een ballonvaart vanaf het sportterrein van de school.
Dit jaar hebben wij de samenwerking met natuurkunde uitgebreid en nog twee projecten toegevoegd. De praktische toepassing naast de theorie geeft de leerlingen een betere kennis van zaken terwijl deze kennis bij velen ook direct beklijft. De behaalde punten worden binnen de groepen door de leerlingen verdeeld. Het nadeel van deze manier van werken is dat er veel ruimte nodig is en dat het technieklokaal behoorlijk rommelig is. Een project als dit leent zich voor een zelfstandige werkwijze door de leerlingen. Je moet ze dus niet teveel aan het handje houden. Toch heb ik gemerkt dat de resultaten bij zo’n opdracht beter zijn als de leerlingen toch wat stuurt. Dus: wat is de bedoeling, wat zijn de eisen, wat is het materiaal. Ze zoeken dan zelf uit welke stappen ze moeten nemen en welke formules ze moeten gebruiken. Dan heb je als docent een duidelijk aanknopingspunt om te begeleiden.
Het grootste voordeel van zo’n project is het enthousiasme bij de leerlingen. Bij deze manier van werken zijn vele variaties te bedenken. Voldoende keuze dus voor de komende jaren”.
