Steeds meer scholieren ervaren werkdruk: ze willen zowel een druk sociaal leven als goede cijfers op school. Huiswerk en het plannen hiervan spelen hierbij een sleutelrol. Maar: het moet wel praktisch haalbaar blijven. Hoe kun je als docent of mentor scholieren begeleiden bij efficiënt en effectief leren? In dit artikel geeft Ankie Remijn, auteur van Meer leren in minder tijd, een aantal praktische tips.
1. Analyseer het leerproces
Leren is ervoor zorgen dat je lesstof begrijpt, onthoudt en kunt toepassen. Veel scholieren koppelen hun behaalde cijfers te weinig aan hun leerproces. Ook docenten doen dat niet altijd, terwijl iedere docent weet dat toetsen nabespreken nuttig is. Maar hoe vind je de tijd om met elke leerling de toets na te bespreken? En hoe koppel je het leerproces van de leerling aan het cijfer?
Dit kun je doen met behulp van een checklist die is gebaseerd op de vier stappen waaruit het leerproces bestaat: waarnemen, begrijpen, oefenen en onthouden. Met behulp van deze stappen kan de leerling bepalen welke stap hij voortaan extra aandacht moet geven of op een andere manier moet aanpakken. Hieronder een overzicht van vragen die je aan de leerling kunt stellen om het leerproces te analyseren:
- Waarnemen: Heb je alle lessen bezocht? Heb je opgelet in de klas?
- Begrijpen: Was de uitleg in de klas duidelijk? Begreep je je huiswerk?
- Oefenen: Heb je al je huiswerk gemaakt en geleerd? Heb je het huiswerk nagekeken?
- Onthouden: Had je alles geleerd? Zowel het tekstboek als het werkboek en je aantekeningen?
Door samen het leerproces te analyseren, krijgt de leerling meer regie over zijn leerproces en heb je als docent een tool in handen om gerichte feedback te geven.
2. Leer leerlingen plannen
Hoe eerder de leerling begint met het leren voor een repetitie, hoe minder tijd het kost. De salamitechniek, een begrip uit de managementwereld, is hiervoor een nuttige studietechniek. Deze techniek houdt in dat de leerling de leerstof opdeelt in ‘plakjes’. Een salami eet je namelijk ook niet in zijn geheel op.
Om de planning vervolgens uit te voeren, raad ik de pomodoritechniek – een timemanagementmethode – aan. Leerlingen kunnen zich gemiddeld niet langer dan 30 minuten concentreren. Laat ze daarom nooit langer dan 25 minuten achter elkaar leren. Geef ze na de 25 minuten 5 minuten pauze om iets te drinken, rond te lopen of om even hun smartphone te checken.
3. Analyseer slechte motivatie
Onderzoek wijst uit dat scholieren prima kunnen plannen, concentreren en doorzetten, mits ze gemotiveerd zijn. Heb je ongemotiveerde leerlingen in de klas? Check dan met behulp van onderstaande vragen wat er precies speelt:
- Spelen er privézaken?
- Heeft de leerling vrienden waarbij hij zich thuis voelt?
- Voelt de leerling zich onveilig op school?
- Heeft de leerling demotiverende vrienden?
- Heeft de leerling het verkeerde schoolniveau?
- Heeft de leerling het verkeerde profiel gekozen?
Bepaal vervolgens samen met de leerling een plan van aanpak om de ongemotiveerde houding om te buigen.
Meer weten? Lees dan het boek Meer leren in minder tijd van Ankie Remijn.
