Uit recent onderzoek blijkt dat veel ouders het lastig vinden om hun kinderen seksuele voorlichting te geven. Ook voor docenten kan dit nogal een uitdaging zijn. In dit artikel zetten we daarom 5 tips op een rij om als docent zelfverzekerd seksuele voorlichting te geven. Zo kan een enigszins beladen onderwerp toch een leuke én succesvolle les worden.
Seksuele opvoeding maakt onderdeel uit van de algemene opvoeding. Ook de school speelt een rol in het geven van seksuele voorlichting. Met lessen over seksuele en relationele vorming krijgen leerlingen meer kennis over hun eigen lichaam, relaties en seksualiteit. Ook worden zij zich meer bewust van verschillen in normen en waarden, leren ze zelf verantwoorde keuzes te maken en leren ze respectvol met elkaar om te gaan. Toch is het voor veel docenten een hele kluif om seksuele voorlichting te geven aan een klas voor puberende leerlingen. We zetten vijf tips op een rij om dit zelfverzekerd aan te pakken:
1. Sluit aan bij de ontwikkeling en behoeftes van leerlingen
Het is belangrijk om de lessen te laten aansluiten bij de belevingswereld, interesses en ontwikkelingsfase van leerlingen. De richtlijn seksuele vorming kun je hiervoor als uitgangspunt nemen. Je kunt er ook voor kiezen om een lijst met onderwerpen aan te dragen, waar leerlingen zelf uit kunnen kiezen. Of peil vooraf de kennis bij leerlingen aan de hand van een vragenlijst.
2. Bepaal het leerdoel
In de les kun je aan verschillende doelen werken. Wil je dat leerlingen meer kennis krijgen of juist dat ze bepaalde waarden en normen verder ontwikkelen? Of wil je leerlingen misschien ondersteunen in de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden? Voor een gezonde en veilige seksuele ontwikkeling is het van belang om je op meerdere aspecten te richten en hier de juiste werkvormen bij te kiezen. Kijk voor inspiratie eens naar de werkvormen voor lessen seksuele voorlichting op de website van EduDivers.
3. Zorg voor een veilige sfeer
Een veilig leerklimaat is een belangrijke voorwaarde om op een open manier over seksualiteit te kunnen praten. Maak daarom afspraken met de klas, zoals: elkaar niet uitlachen, je eigen grenzen bewaken, elkaar laten uitpraten, elkaars mening respecteren, persoonlijke zaken niet doorvertellen et cetera. Corrigeer leerlingen ook als ze niet respectvol reageren op klasgenoten. Geef leerlingen daarnaast de kans om anoniem vragen te stellen, door bijvoorbeeld een vragendoos in de klas neer te zetten waar ze briefjes in kunnen doen. Ook werkt het vaak goed om de les te beginnen met ‘veilige’ onderwerpen, zoals relaties of verliefdheid. Behandel ook niet alle onderwerpen klassikaal, maar vorm ook eens subgroepen om bepaalde onderwerpen in kleinere groepen te bespreken.
4. Ken jezelf
Voordat je start met relationele en seksuele vorming, is het goed om stil te staan bij je eigen opvattingen, normen en waarden over relaties, seksualiteit, homoseksualiteit, seks voor het huwelijk, anticonceptiegebruik en seksuele activiteit van jongeren. Bedenk daarnaast welke woorden je wel en niet wil gebruiken in de les. Persoonlijke opvattingen zijn ondergeschikt aan het professionele handelen. Als docent is het vooral belangrijk leerlingen te ondersteunen bij een gezonde en veilige seksuele ontwikkeling.
5. Deel je ervaringen en betrek het team erbij
Betrek andere collega’s bij de lessen en laat zien wat de lessen jou en de leerlingen hebben opgeleverd. Bijvoorbeeld dat leerlingen nu meer weten over een onderwerp, beter in hun vel zitten, lastige vragen durven stellen, respectvoller met elkaar omgaan of je dat je een betere relatie met je leerlingen hebt gekregen. Met collega’s kun je de lessen onderling op elkaar afstemmen, opgedane kennis en ervaring delen en bij moeilijke situaties steun zoeken bij elkaar. Neem gezamenlijk de verantwoordelijk voor seksuele voorlichting.
Wat is voor jou een prettige manier om seksuele voorlichting te geven? Hoe zorg je ervoor dat je zelfverzekerd voor de klas staat? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
