Bijna de helft van de docenten burgerschap vindt dat hun mbo-studenten nog niet de juiste financiële keuzes kunnen maken. Dat, terwijl zo’n twee derde van de docenten aangeeft studenten met geldproblemen in de klas te hebben. Leren omgaan met geld is volgens hen dan ook onmisbaar op school. De nieuwe rekeneisen sluiten daarop aan. Hoe zit dat?
Financiële educatie onder jongeren
Het Nibud benadrukt het belang van financiële educatie onder jongeren. Vier op de tien mbo’ers heeft namelijk schulden. De financiële problemen onder studenten zijn alleen maar groter geworden tijdens de coronacrisis. Daarnaast heeft juist deze doelgroep te maken met belangrijke geldzaken, zoals hun eerste vaste baan, woninghuur en het kopen van hun eerste auto. Volgens het Nibud ligt er een belangrijke rol voor docenten burgerschap in het mbo om studenten beter met geld te leren omgaan.
Toch is er niet zoveel bekend over deze docenten en hoe zij lesgeven in financiële vaardigheden. Wijzer in Geldzaken en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam lieten daarom door DUO Onderwijsonderzoek & Advies onderzoeken hoe dat zit. Lukt het docenten burgerschap om jongeren financiële vaardigheden bij te brengen? Waar lopen ze tegenaan?
Verantwoordelijk
Opvallend is dat 42% procent van de docenten hun mbo-studenten van 18 jaar en ouder niet voldoende in staat acht om de goede financiële keuzes te maken. Het gaat dan met name om het uitgavenpatroon. Daartegenover staat dat de meeste docenten zich verantwoordelijk voelen en actie ondernemen, zoals het bespreekbaar maken van geldzaken en het doorverwijzen naar instanties. Bijna alle docenten besteden aandacht aan het thema en nemen dit serieus. Hierbij wordt vooral gekozen voor interactieve lessen, met veel debat en gesprekken, aan de hand van casussen, stellingen, persoonlijke ervaringen van docenten en studenten zelf, gastdocenten en YouTubefilmpjes.
Nieuwe rekeneisen dicht bij belevingswereld
Belangrijk bij het bijbrengen van financiële vaardigheden is dat de lessen de studenten persoonlijk raken en dicht bij hun belevingswereld liggen, zo staat in het onderzoek van DUO. De nieuwe rekeneisen voor het mbo, die vanaf het komende studiejaar gaan gelden, sluiten hierop aan. Deze rekeneisen zijn namens het ministerie van OCW herijkt, omdat de mbo-sector wil dat deze passen bij elk mbo-niveau en aansluiten bij de leefwereld van de student. De focus ligt straks meer op rekenen in de dagelijkse praktijk, door bijvoorbeeld met thema’s als reizen, wonen en vrije tijd te werken. Dit moet studenten extra motiveren bij het rekenonderwijs.
Lesmethode en de dagelijkse praktijk
‘Oprechte interesse wekken voor rekenen is het minste wat je kunt doen’, zegt Anke van Hasselt, verantwoordelijk voor de uitwerking van de lesmethode Rekenblokken van Malmberg. ‘In alles zit rekenen, en het is belangrijk om te laten zien hoeveel je ermee opschiet als je het goed kunt.’ Rekenblokken is onlangs vernieuwd om op de nieuwe rekeneisen aan te sluiten. Door onder andere met docenten en studenten in gesprek te gaan, onderzochten Van Hasselt en uitgever Mark Zweegers hoe de rekenmethode aantrekkelijker kan worden voor mbo-studenten. ‘Het belangrijkste verschil is dat we minder nadruk leggen op het “kale-sommen-idee”, want het gaat er in de nieuwe eisen veel meer om dat je het rekenen in de dagelijkse praktijk kunt toepassen’, zegt Zweegers.
Er zijn geen toevallige contexten meer, maar de voorbeeldsituaties in de lessen vormen een samenhangend geheel en zijn leuker geworden, aldus Van Hasselt. Er is bijvoorbeeld een les die gaat over dingen waar je tegenaan loopt als je 18 jaar wordt. ‘In de themalessen staat betrokkenheid centraal, want als je rekent omdat het móet, dan werkt het niet.’
Mooie kans op een leerzaam gesprek
Uit het ontwikkelproces van Rekenblokken blijkt dat ook docenten blij zijn met de extra aandacht voor de leefwereld van studenten. ‘Docenten voelen het als hun job om hun vak te “verkopen” . Alles wat daaraan bijdraagt is welkom’, zegt Zweegers. Volgens hem is het als rekendocent makkelijk om enkel in de ‘zendstand’ te gaan staan, maar maak je het vak interessanter als je een stapje verder denkt en open staat voor situaties die studenten herkennen. ‘Door een stagevergoeding te berekenen, bijvoorbeeld. Rekenen is zó verweven met je dagelijkse leven; het is een mooie kans om in gesprek te gaan met je studenten.’
Besteed jij aandacht aan financiële vaardigheden in de klas? En zo ja, hoe? Deel je ervaringen met ons via het reactieformulier.
