In de miljoenennota voor 2022 staan geen grote beleidswijzigingen voor het onderwijs, maar het kabinet licht wel het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) uit. De overheid steekt met dit programma de komende tweeënhalf jaar 8,5 miljard euro in het onderwijs, met mogelijk blijvende positieve effecten op de onderwijskwaliteit. Hoe zit dat precies?
In de miljoenennota voor 2022 wordt gesproken over de gevolgen van corona op het onderwijs. Leerlingen en studenten hebben leerachterstanden opgelopen en de coronamaatregelen hebben flinke impact op het welzijn van kinderen en jongeren. Ook komen de bekende andere onderwerpen nog eens aan bod: de hoge werkdruk, het lerarentekort en de dalende scores van leerlingen op basisvakken. Weinig nieuws onder de zon, maar een goed moment om stil te staan bij de enorme investering die het kabinet begin dit jaar deed in het onderwijs: de 8,5 miljard euro van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO).
Nationaal Programma Onderwijs
Het NPO is een investeringsprogramma van het kabinet ter ondersteuning van het onderwijs tijdens en na de coronacrisis. Er is in totaal 8,5 miljard euro beschikbaar tot eind 2023, waarmee scholen en instellingen leerachterstanden kunnen wegwerken en kunnen investeren in het mentale welzijn van leerlingen en studenten. Zij bepalen zelf hoe, maar het primair- en voortgezet onderwijs kunnen gebruik maken van een ‘menukaart’ van effectieve interventies. Voorbeelden van interventies zijn een-op-eenbegeleiding, zomerscholen en trainingen om sociale en emotionele vaardigheden te verbeteren.
Structurele investering
Al jaren proberen onderwijsorganisaties de politiek ervan te overtuigen om meer voor het onderwijs te doen. Er is behoefte aan structurele investeringen in het onderwijs, zo valt te lezen in een kritisch artikel van de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) naar aanleiding van de vorige Prinsjesdag.
Die grote structurele investeringen komen er ook in 2022 niet en dat is teleurstellend, laat Tamar van Gelder, voorzitter van de Algemene Onderwijsbond, weten in een ander artikel. ‘Het kabinet zet in op woningbouw en de energietransitie. En ja, daar moet veel gebeuren, maar dat lukt alleen wanneer vakmensen aan de slag gaan. (…) Zij moeten worden opgeleid. En daar hebben we als ‘BV Nederland’ toch echt leraren voor nodig. Onderwijs hoort dus óók thuis in het lijstje met prioriteiten van het kabinet. Zonder onderwijs blijven de ambities van het kabinet wat ze nu zijn: mooie woorden.’
Goede richting
Hoewel de 8,5 miljard euro maar voor tweeënhalf jaar beschikbaar is, kan het óók een grote stap zijn in de goede richting. ‘We moeten proberen er zoveel mogelijk uit te halen door professionalisering, door innovaties die blijvend zijn. Dit is een kans’, stelt AVS-voorzitter Petra van Haren. ‘Als we aantonen dat ons dat lukt, zie ik de politiek nog niet zo snel zeggen dat ze ermee wil stoppen.’ Op deze manier is het tijdelijke NPO-geld juist een opstap naar structurele verbetering voor het onderwijs.
De PO-Raad is het hiermee eens. Zij maakte een statement door het NPO te zien als de start van een gezamenlijke langetermijnagenda: ‘Laat het nationaal programma het begin zijn van een meerjarige investeringsagenda voor het onderwijs en een lerende manier van beleidsvoering. Zo kunnen we de grote vraagstukken in het onderwijs oplossen en de kwaliteit duurzaam verbeteren. Het primair onderwijs gaat hier de komende tweeënhalf jaar flink mee aan de slag, maar voor een langdurend effect is ook na 2023 een investering in de structurele financiële bekostiging nodig om de onderwijskwaliteit op peil te brengen en houden.’
Lerarentekort en werkdruk
Verder zegt het kabinet in 2022 door te gaan met het aanpakken van het lerarentekort en het terugdringen van de werkdruk, na een investering van meer dan 1 miljard euro deze kabinetsperiode (waarvan 800 miljoen euro structureel is). Op verzoek van de Tweede Kamer investeert het kabinet 60 miljoen euro extra in de lerarenbeurs, zodat leraren zich kunnen blijven ontwikkelen door middel van bijvoorbeeld een masteropleiding. ‘Het aantal en de kwaliteit van leraren en schoolleiders heeft de hoogste prioriteit, want goed onderwijs begint bij hen’, zo staat in de miljoenennota.
Meer weten over het Nationaal Programma Onderwijs?
Lees ook deze artikelen op Onderwijs van Morgen:
- Nationaal Programma Onderwijs: zo pak je het aan
- Leerachterstand aanpakken met ‘menukaart’?
- 8,5 miljard: naar achterstanden of basisvaardigheden?
- Wat doet jouw school met extra overheidsgeld?
Wil je in de klas praten over de miljoenennota? Gebruik dan de miljoenennotaposter 2022.
Wat vind jij van de manier waarop het kabinet in het onderwijs investeert, nu en in 2022? Laat het ons weten via onderstaand reactieformulier.
