Wat is het verschil tussen generatie Einstein, prestatiegeneratie, patatgeneratie en generatie Z? Het overzicht is zoek, nooit eerder zijn er zoveel verschillende benamingen geweest voor de huidige generatie jongeren. Het gevolg is een grote verzameling benamingen, maar een gebrek aan specificaties van deze termen. Daarom wordt hier een overzicht gegeven van alle generaties sinds 1930. Hoe worden ze genoemd, waar komen ze vandaan en hoe worden ze afgeschilderd in de media?
De Nederlandse socioloog Hans Becker introduceerde begin jaren ’90 het generatiedenken. Hij liet zien dat mensen ervaringen die ze tussen hun 10e en 25e levensjaar opdoen, meestal de rest van hun leven met zich meedragen. Zo is iedereen product van zijn of haar tijd en ontstaat er pakweg elke 15 jaar een nieuwe generatie van mensen die dezelfde maatschappelijke ervaringen opdoen en zo overeenkomsten hebben in houding en gedrag.
Stille generatie (geboren tussen 1931 en 1940)
De stille generatie, of geraniumzitters, zijn de opa’s en oma’s van de huidige generatie jongeren. Zij groeiden op in en na de oorlog en waren trouw aan het gezag, oftewel ‘stil’. Tijdens de wederopbouw kon men door te werken hogerop komen op de maatschappelijke ladder. De auto werd statussymbool en de huishoudelijke apparatuur kwam in opmars.
Protestgeneratie (geboren tussen 1940 en 1955)
Mensen van de protestgeneratie (ook wel ‘Boomers’) zijn geboren tijdens de babyboom en groeiden op in een tijd van welvaartstijging. De nadruk lag bij deze jongeren op zelfontplooiing en een vrije moraal. Het geloof in emancipatie en duurzaamheid zorgde ervoor dat er onvrede was onder de jongeren, dat ze uitten door middel van protest. Inmiddels zijn de kinderen van de babyboomers volwassen en gaat de protestgeneratie (bijna) met pensioen.
Generatie X (geboren tussen 1955 en 1970)
De mensen van generatie X, de verloren generatie of generatie Nix, zijn de ouders van generatie Y of Z. De mensen kregen in hun jeugd te maken met een enorme economische crisis en massale jeugdwerkeloosheid. Het meest opvallend is volgens Becker – schrijver van het boek ’Generaties en hun kansen’ – dat de verwachte maatschappelijke onrust en protesten onder deze generatie uitbleven, in tegenstelling tot bij de protestgeneratie. Over het algemeen is deze generatie praktisch ingesteld, zelfredzaam, relativerend en wordt ze gekenmerkt door een no-nonsensementaliteit.
Pragmatische generatie (geboren tussen 1970 en 1985)
De pragmatische generatie betreft veelal de kinderen van de protestgeneratie, geboren tussen 1971 en 1985. Zij werden vrijgelaten in hun keuzes, hadden veel mogelijkheden en zelfontplooiing stond centraal. Levensgeluk, ‘je eigen ding doen’ en jezelf zijn werden de belangrijkste waarden. Deze generatie werd ook de patatgeneratie genoemd, want door de onderhandelingscultuur en het gebrek aan dwang en verplichtingen, verviel een deel van de jongeren snel in passiviteit.
Generatie Y (geboren tussen 1980 en 1996)
Deze generatie wordt ook wel de grenzeloze generatie, generatie Einstein, generation next, digitale generatie, screenagers, game generation, Millenials, prestatiegeneratie of echoboomers (kinderen van de babyoomers) genoemd. Zij groeiden op in een decennium van terreurdreigingen en milieuproblemen, maar ook in economische welvaart en sterke technologische vooruitgang. Ze voelen zich zelfverzekerd en zijn al vroeg actief op internet (profielensites en msn). Marketeers hebben de huidige generatie jongeren ook negatief getypeerd. Bijvoorbeeld als ‘achterbankgeneratie’, omdat alles voor hen geregeld is door hun ouders. Of de ‘Peter Pan’ generatie: jongeren lijken nooit volwassen te worden. Een gehoorde term is ook de ‘Swag’-generatie. Jongeren gebruiken het woord ‘swag’ als naam voor het uitten van je zelfvertrouwen en ‘coolness’. Haaks op deze negatieve beelden staat het beeld van de prestatiegeneratie. Generatie Y wil authentiek, speciaal en creatief zijn. Deze jongeren groeien veelal op in luxe en kennen daardoor grenzeloze ambities. Een eigen bedrijf of werken in het buitenland: alles is mogelijk! Dit resulteert in een groeiend aantal jonge ondernemers, ambitieuze werknemers en allerhande bijzondere prestaties van jongeren op verschillende gebieden. Wel blijkt dat niet alle millenials kunnen voldoen aan de door zichzelf geschepte verwachtingen.
Generatie Z (geboren tussen 1997 – 2012)
De generatie Z, netgeneratie, generatie I, iGeneration, of generatie Yi bestaat uit de jongste jongeren van vandaag. Het verschil tussen generatie Y en Z is dat de eerste geboren is voor het digitale tijdperk en zich nog een maatschappij zonder internet kan voorstellen. Voor de generatie Z is het internet vanzelfsprekend; zij kunnen zich geen leven zonder voorstellen. Deze jongeren worden ook vaak ‘digital natives’ genoemd.
Generatie Alpha (geboren tussen 2010 en 2025)
Ook de generatie na Z is inmiddels al geboren: generatie Alpha. Een generatie die geboren is in een economische crisis en nog meer (technologische) kennis ontwikkelt dan eerdere generaties.
Verder lezen?
Rosa Surachno, die net als vele anderen overspannen raakte door haar drukke bestaan, dook in dit onderwerp en zocht uit waarom Millenials zoveel last hebben van hoge verwachtingen en prestatiedruk, maar bovenal waarom we onszelf niet de ruimte geven om fouten te maken.
Ze sprak met ervaringsdeskundigen, professionals en generatiegenoten, en het resultaat is dit leuke, praktische (hand)boek voor de generatie die meer dan ooit behoefte heeft aan houvast.
Generatie Y, Z en A: een overview van de generaties
Generatie Z: te veeleisend of juist ondernemend?
Introverte generatie door de coronapandemie? Persoonlijkheidsonderzoeker Bertus Jeronimus legt uit
