Mensen met een voorkeur voor de kinetische stijl leren vooral van bewegen. Zij doen graag fysiek mee met allerlei activiteiten in de klas. Als deze stijl je voorkeur heeft, doe je misschien graag aan sport, maar ook aan dansen, toneelspelen of beeldhouwen.
Of misschien pas je het toe in de kunst zoals Theo Jansen dat doet in het filmpje. Hij combineert hier twee werelden, de wereld van de techniek en die van de kunst. De wereld van de techniek staat voor de ratio (neocortex), de wereld van de kunst staat voor de emoties (limbische systeem).
Kinetische beeldende kunst (Gr. kinetika: zich bewegen) houdt zich bezig met mechanische en/of menselijke krachten in de beeldende kunst. De aandacht richt zich op tijd en beweging. De kinetische kunst werkt met bewegende objecten, dit in tegenstelling tot de traditionele kunst die in principe statisch is.
Wij hebben al eerder een artikel gewijd aan lichamelijk-kinetische intelligentie. Hier zagen we hoe leerlingen competenties verwierven door gebruik te maken van hun lichaam. Leren met behulp van bewegen is diep geworteld in de mens. De routines van het lichaam worden opgeslagen in het cerebellum (kleine hersenen). Dit deel van de hersenen coördineert de bewegingen van het lichaam. Het maakt gebruik van het procedurele geheugen. Dit is een heel ander soort geheugen dan de andere geheugens en wordt dan ook vanuit en heel ander deel van het brein (het cerebellum) aangestuurd. Herhaling is het sleutelwoord voor het procedureel geheugen. Hoe vaker fysieke bewegingen worden herhaald hoe beter ze worden opgeslagen. Het procedurele geheugen heeft een ongelimiteerd opslagvermogen en heeft weinig motivatie nodig. Daarmee is te verklaren waarom kinderen het vaak leuk vinden om iets te leren door iets te doen zoals sport, spel, dans en toneel.
De haptische stijl en de tastzin
Als deze stijl je voorkeur heeft, ben je iemand die het meest leert van het werken met materialen. Misschien voer je graag experimenten uit in een laboratorium, of bouw je graag modellen en vind je het gewoon prettig stoffen en materialen aan te raken. Je leert het gemakkelijkst als je met allerlei materialen aan de slag kunt gaan. Misschien ben je wel iemand die kunst het beste waarneemt op de tast? Want net als bij visuele en auditieve kunst is kunst pas kunst als er een emotionele overdracht plaatsvindt van kunstvoorwerp naar het daarvoor ontvankelijke publiek. En daarvoor hoef je niet persé blind te zijn. Ook zienden kunnen een voorkeur hebben voor het inzetten van het tastzintuig. Blinde en slechtziende mensen kunnen echter niet eerst zien en dan geloven. Voor hen zijn de vingertoppen de ogen. En die willen zij gebruiken.
Autisme en kunst
Volgens Flowers (1992) kan kunst een waardevolle bijdrage zijn bij het ontwikkelen van ideeën, ruimtelijk inzicht, het onderscheiden van vormen, het ontwikkelen van de fijne motoriek en het ontwikkelen van concentratie, tactiel en kinetisch bewustzijn. Volgens deze auteur kan kunst in belangrijk mate bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen met autisme. Wanneer het kind ervaring opdoet met kunst kan dit bijdragen tot bewustwording van zijn of haar plaats in de omgeving.
Zijn er lezers die ervaring hebben met het inzetten van kunst ten behoeve van de ontwikkeling van autistische leerlingen? Stuur uw ervaringen in en deel ze met andere lezers.
Geraadpleegde literatuur
Flowers, T.(1992) Reaching the child with Autism through Art, Practical Fun Activities to enhance Sensory Motor Skills and to Improve Tactile and Concept Awareness. Arlington:Future Horizons.
