Het is al weer enkele jaren geleden dat ik aan een serie over leerstijlen begon op deze site. Het is van belang de leerstijlen van je leerlingen te kennen en liefst ook nog je eigen leerstijl. Je leerstijl heeft alles te maken met de manier waarop je leert.
Misschien ben je iemand die stap-voor-stap de leerstof tot je neemt. Aan het einde van dit proces heb je je de leerstof eigen gemaakt. Deze wijze van kennisverwerving wordt toegeschreven aan de linkerhersenhelft. Het kan ook zijn dat je de neiging hebt eerst het grote plaatje te zoeken en daarna de details in te vullen. Dit zoeken naar het grote beeld wordt toegeschreven aan de rechterhersenhelft.
We zeggen dus van mensen dat zij stap-voor-stap denken, of dat zij zich juist concentreren op de grote lijnen. Of mogelijk zelfs allebei. Maar we zeggen ook dat mensen visueel of auditief zijn ingesteld, dat ze bijvoorbeeld liever een verhaal horen dan een verhaal lezen. De eerste noemen we een cognitieve stijl of leerstijl, de tweede noemen we een perceptuele stijl. Sommige auteurs maken een apart onderscheid tussen cognitieve stijl en leerstijl.
Hoe onduidelijk dit onderscheid is kunt u constateren als u de definitie in Wikipedia raadpleegt. Volgens Wikipedia is een cognitieve stijl of leerstijl een term uit de cognitieve psychologie, die de manier aangeeft waarop mensen denken, waarnemen, informatie verwerken of hun problemen oplossen. Het is een aspect van iemands persoonlijkheid. En vervolgt Wikipedia: Een leerstijl is niet helemaal hetzelfde als cognitieve stijl maar iemands cognitieve stijl heeft wel invloed op de manier van leren en voorkeuren voor bepaalde vormen van instructie.
Volgens diezelfde Wikipedia beschrijft een leerstijl attitudes en gedragingen die bepalen wat iemands voorkeurmanier van leren is. Er blijken immers nogal wat verschillen te bestaan in de manier waarop lerenden de leerstof verwerken. Sommigen zijn meer visueel ingesteld, anderen meer auditief. Ook de manier van studeren verschilt. Sommigen nemen de leerstof één à tweemaal per alinea grondig door. Anderen doorlopen de hele cursus eerder oppervlakkig en hernemen die dan meerdere malen.
Kortom, er heerst een grote spraakverwarring. Wij willen het voor docenten en leerlingen eenvoudig houden. We hebben leerstijlen die onderscheid maken tussen denken vanuit één of beide hersenhelften en we voegen daar perceptuele stijlen aan toe. Wij gaan ervan uit dat de zintuigen die de informatie halen vanuit de omgeving, deze doorsturen naar de denkcentra waar de informatie wordt verwerkt. Bovendien gaan we ervan uit dat mensen een voorkeur hebben voor één of enkele zintuigen. Deze voorkeur noemen we een perceptuele stijl.
Perceptuele stijlen gaan dus in mijn redenatie aan leerstijlen vooraf. U vindt een informatieverwerkingsmodel met de rol van de zintuigen als u hier op klikt.
In deze serie komen de volgende perceptuele stijlen aan bod:
1. De visueel-tekstuele stijl en de visueel-picturale stijl
2. De auditieve stijl en de auditief-interactieve stijl
3. De kinetische stijl en de haptische stijl
4. De olfactorische stijl met nabeschouwing
OPROEP: Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om speciale aandacht te besteden aan de perceptuele stijlen van autistische leerlingen en leerlingen met het syndroom van Asperger. Ik nodig iedereen die geïnteresseerd is in deze leerlingen te reageren. Wij kunnen namelijk veel van deze leerlingen leren.
