Op Europees niveau staat vijftienjarige leerlingen uit Estland op de eerste plek als het aankomt op lezen, natuurkunde en wiskunde. Wereldwijd gezien gaat het om respectievelijk de vijfde, de achtste en de vierde plek. Dit in tegenstelling tot Nederland, waar het leesniveau van de leerlingen in het afgelopen jaar tot onder het gemiddelde daalde. In dit artikel lees je waarom het onderwijs in Estland het zo goed doet.
In Estland gaan kinderen tot hun zevende naar de kleuterschool. Tot die tijd worden ze, met name op sociaal-emotioneel vlak, klaargestoomd voor het ‘echte’ werk. Spelenderwijs en op hun gemak wennen kinderen aan het meer formele basisonderwijs. Van ouders wordt verwacht dat ze, naar gelang hun inkomen, een financiële bijdrage leveren aan het kleuteronderwijs. Zo krijgt iedere leerling een eerlijke start. Volgens PISA resulteert deze aanpak zodra de kinderen tieners zijn in een kleinere kloof tussen arm en rijk.
Voortgang- en ontwikkelingskaart
Daarnaast worden kinderen aan het einde van de kleuterschool niet beoordeeld met een cijfer. In plaats daarvan krijgen ze een kaart mee naar het basisonderwijs. Daarop staan de vaardigheden van de leerling, welke ontwikkelingen hij of zij heeft doorgemaakt en waar nog aan gewerkt kan worden.
Lees ook: Leesonderwijs in het po: hoe zit het ook alweer?
Universeel basisonderwijs voor iedereen
In Estland volgen kinderen vanaf hun zevende tot hun zestiende universeel basisonderwijs. Dat betekent dat alle vakken geschikt zijn voor leerlingen van alle niveaus. Daarnaast is het basisonderwijs gratis voor alle leerlingen – tot en met de schoolbus en de schoolboeken aan toe. Ook genieten leraren veel vrijheid om hun lessen naar eigen inzicht vorm te geven en dit doen ze waar het kan met behulp van ICT. Volgens PISA is dit een van de belangrijkste redenen waarom Estland zo goed scoort.
Minimale focus op toetsen
Opvallend: de minimale focus op toetsen. Natuurlijk, er is wel een nationaal curriculum. Maar er wordt bar weinig gedaan om te toetsen of de daarin beschreven leerdoelen ook behaald worden. Afgaande op de PISA-score van Estland zal dit wel het geval zijn. Momenteel zet de overheid zich overigens wel in om scholen te overtuigen om het niveau van leerlingen in de leeftijd van tien, dertien en zestien jaar te testen.
Wat zou jij willen weten over het onderwijs in Estland? Laat het ons weten via onderstaand reactieformulier.
