Het conflict tussen Rusland en Oekraïne is de leerlingen in jouw klas hoogstwaarschijnlijk niet ontgaan. Of het ze nu wel of niet direct raakt, vragen over dit verhitte onderwerp zijn onvermijdelijk. Hoe besteed je in de klas aandacht aan deze heftige gebeurtenis? Vier tips.
1. Ga het gesprek niet uit de weg
Misschien heb je de neiging om niet teveel te zeggen, om leerlingen niet bang te maken. Antwoorden op een vraag kort en bondig houden, is juist goed, adviseert het Nederlands Jeugdinstituut. Maar ben ook eerlijk over de ernst van een situatie en laat weten dat het normaal is om je zorgen te maken.
Het Brabants Dagblad publiceerde een uitgebreid artikel met vragen van kinderen en tips om het gesprek aan te gaan.
Op Instagram heeft @wow_opvoedcoaching een overzicht gedeeld met wat je wel en niet over oorlog kunt vertellen aan jonge kinderen.
2. Bereid je voor en kies je rol
Er is een kans dat de oorlog sommige leerlingen in je klas persoonlijk betreft, kinderen bij wie het onderwerp extra gevoelig ligt. Inventariseer daarom hoe dit onderwerp speelt in jouw klas, adviseert Universiteit Utrecht (UU). Denk na over bepaalde woordkeuzes, want jouw houding heeft invloed op hoe een discussie in de klas gaat verlopen. Zo kun je beter ‘het Russisch regime/leger’ zeggen dan ‘de Russen’ of ‘Rusland’. Volgens UU is het daarnaast belangrijk dat de leraar zich opstelt als gespreksleider. Zorg voor een gemeenschappelijke kennisbasis met historische context en duiding, zodat leerlingen een goed gesprek kunnen voeren. Hiervoor kun je speciaal ontwikkeld lesmateriaal gebruiken. Luister naar leerlingen en probeer achterliggende bezorgdheden te achterhalen.
3. Hou het gedrag in de gaten
Kinderen en jongeren zijn weerbaarder dan je denkt, zegt kinderpsycholoog Marijke Uithol tegen Nu.nl. Een kind kan weerbaarder worden en groeien van moeilijke situaties, maar alleen als het daarvoor de middelen krijgt. Zorg daarom dat kinderen zich gezien voelen door hun reacties op stressvolle situaties te benoemen, zegt Uithol, in een advies aan ouders dat ook interessant is voor leraren. ‘Ondertitel je kind als het ware: je trilt helemaal, hoe komt dat? Of: je vertelt altijd zo veel, en nu ben je helemaal stil. Wil je iets vragen of vertellen?’
De VO-raad publiceerde deze maand een artikel over omgaan met emoties in de klas.
4. Gebruik ondersteunend lesmateriaal
Verschillende organisaties hebben lesmateriaal ontwikkeld over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Zo stelde de Universiteit Utrecht een lesbrief op voor leraren in het po, vo en mbo, met praktische handvatten om het gesprek aan te gaan. Deze lesbrief is onderdeel van het Utrechtse initiatief TerInfo, een project dat lesplannen biedt om leraren te helpen met onderwerpen als terrorisme en polarisatie.
Heb jij dit onderwerp besproken in de klas en wil je tips of je ervaring delen? Dat kan via het reactieformulier onderaan het artikel.
