Rekenen, taal, spelling en begrijpend lezen. Basiskennis die kinderen tijdens hun schoolcarrière onder de knie krijgen. Maar het niveau gaat achteruit, zo registreren leraren. Het lerarentekort is de boosdoener. Dit blijkt uit een enquête van CNV Onderwijs en het Algemeen Dagblad. Hoe kunnen we het lerarentekort een halt toeroepen en het tij keren?
‘Ik geef wiskunde en taalbegrip ontbreekt, waardoor bepaalde woorden al niet worden begrepen. Laat staan de opgaven’, ‘In nieuw jaar starten de leerlingen al met een achterstand’, ‘Naar huis sturen, klassen opdelen en andere noodoplossingen komen niet ten goede aan de rust, regelmaat en structuur binnen het onderwijs. Dit heeft impact op het leren en het kennisniveau van de leerlingen.’ Noodkreten van de bijna drieduizend leraren die meededen mee aan een enquête van CNV Onderwijs en het AD.
Prestaties achteruit
Uit het onderzoek blijkt dat leraren zien dat de prestaties van leerlingen lijden onder het lerarentekort. De belangrijkste conclusies:
- Leerlingen krijgen door het lerarentekort niet het onderwijs dat ze zouden moeten krijgen, vindt bijna 90 procent van de deelnemende leraren.
- Het kennisniveau bij de kernvakken taal, spelling, rekenen en begrijpend lezen gaat achteruit, zegt ruim 90 procent. Bijna 60 procent ziet ook dat de prestaties van leerlingen bij overige vakken achteruitgaan.
- Door de uitval van leraren, staan er steeds andere mensen voor de klas. Dit zorgt voor onrust, vindt bijna 85 procent van de deelnemers aan de enquête.
- Leerlingen krijgen te weinig individuele aandacht vindt ruim 70 procent. Omdat klassenondersteuners vaak worden ingezet als invaller, hebben zij geen tijd meer voor hun eigenlijke taak: het begeleiden van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.
Tekort in het vo
Het merendeel van de deelnemers aan de enquête werkt in het po. Maar ook in het vo is het lerarentekort problematisch voor de prestaties van leerlingen. Voor vakken als scheikunde en natuurkunde maar ook voor Frans, Duits en informatica zijn te weinig docenten. In combinatie met de verwachte uitstroom van docenten die met pensioen gaan zal het tekort nog verder oplopen. Het aantal onbevoegden voor de klas is voor deze vakken nu al het hoogst: 8,3 procent bij scheikunde. Ook het aantal gedetacheerde docenten neemt toe. Dit alles komt de kwaliteit en continuïteit van het vo-onderwijs – en daarmee ook de prestaties van leerlingen – niet ten goede.
Dalend kennisniveau
Dat de hoge werkdruk onder leraren niet alleen problematisch is voor docenten maar ook voor leerlingen, was al langer bekend. Toch wil bestuurslid van CNV Onderwijs Jan de Vries nu zo snel mogelijk een onderzoek naar de effecten van het lerarentekort. Een dalend kennisniveau raakt namelijk de hele samenleving, zo stelt hij: ‘We moeten er alles aan doen om deze ramp voor het onderwijs en onze samenleving te keren.’ De Onderwijsinspectie start volgend jaar een onderzoek.
Het tij keren?
Maar wat kunnen we nu al doen om het tij te keren? Het Ministerie van OCW heeft in samenwerking met Arbeidsmarktplatform PO en VOION de website aanpaklerarentekort.nl in het leven geroepen. Hierop is informatie te vinden voor alle partijen die samenwerken in de aanpak van het lerarentekort. Welke subsidies zijn er? En welke regionale samenwerkingsverbanden? Maar ook inspirerende praktijkverhalen over het terugdringen van het tekort. Nieuwe opleidingsvarianten voor zij-instromers, of speciale programma’s voor latereloopbaanleerkachten. En activiteiten, zoals het Kennisfestival Regionale Aanpak Lerarentekort, om leraren te informeren en inspireren en succesvolle samenwerkingen binnen het onderwijs tot stand te brengen.
Het lerarentekort leidt tot slechtere prestaties bij leerlingen. Hoe kunnen we het tij keren? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
