Iedere klas is divers en alle leerlingen zijn anders. Verschillen op het gebied van seksualiteit en gender zijn belangrijk om in de klas te bespreken. Dat is niet altijd makkelijk. Hoe leer je leerlingen respectvol om te gaan met seksuele diversiteit?
Het is een van de kerndoelen voor zowel primair als voortgezet onderwijs: leerlingen leren respectvol om te gaan met seksuele diversiteit. Sinds eind 2012 zijn scholen verplicht hier aandacht aan te besteden. Docenten mogen zelf weten hoe ze dit doen. Dat maakt het soms ook lastig. Binnen welk vak horen deze lessen thuis? En in welke les? ‘Begin gewoon ergens’, adviseert Gendi. Uiteindelijk moet seksuele diversiteit structureel worden opgenomen in het curriculum, maar beginnen is het allerbelangrijkst.
Richtlijn seksuele en relationele vorming
De Europese afdeling van de WHO ontwikkelde de richtlijn seksuele en relationele vorming, waarin de doelen en uitgangspunten voor het onderwijs worden beschreven. Hierin staat per leerjaar wat leerlingen moeten weten en kunnen op het gebied van relaties en seksualiteit. De richtlijn kan scholen helpen bij het vormgeven van onderwijs rondom gender en diversiteit. Daarnaast is er vanuit de overheid een leerplanvoorstel seksualiteit en seksuele diversiteit waarin de kerndoelen worden toegelicht. Dit geeft docenten een kader waarmee zij invulling kunnen geven aan de lessen. Naast het bijbrengen van respect voor diversiteit, is het aan scholen om te zorgen voor een veilige sociale omgeving in en om de school.
Aandacht voor seksuele diversiteit
Aandacht voor seksuele diversiteit, maar hoe dan? Het is belangrijk dat de hele school achter de gekozen methode staat. Het begint dus met plannen maken, met het hele team aan de slag gaan. Het thema seksuele diversiteit is namelijk vakoverschrijdend. Het kan aan de orde komen bij biologie en maatschappijleer. Een docent burgerschap kan er aandacht aan besteden. Je kunt als school een projectweek organiseren of gastlessen inroosteren van lhbti-organisaties. Er zijn verschillende invalshoeken van waaruit je het thema kunt behandelen. Belangrijk is vooral om leerlingen te leren hoe samen met elkaar te leven.
Genderdiversiteit in het po
Voor het primair onderwijs zijn er diverse lesmaterialen beschikbaar zodat leerlingen zelf met het thema aan de gang kunnen. Het educatieve lespakket Lou is speciaal geschikt voor de groepen 1, 2 en 3. De LEF-kist is een doorlopende leerlijn voor groep 1 tot en met 8 over diversiteit en respect. Het Rainbow-lespakket bestaat uit een aantal video’s voor zowel po als vo. Je kunt hiermee gratis en direct aan de slag. Nog een idee: je kunt Kletskaartjes downloaden waarmee je het onderwerp gender en diversiteit op een laagdrempelige manier kunt bespreken. Kinderen leren daarmee praten over hun eigen gevoelens en die van een ander.
Genderdiversiteit in het voortgezet onderwijs en mbo
Lesmaterialen over genderdiversiteit voor vo en mbo zijn er ook volop. Wanneer leerlingen zich kunnen inleven in anderen, dan helpt dat om vooroordelen en stereotyperingen te voorkomen. Lesmateriaal dat hierbij ondersteunt is bijvoorbeeld de Ruben-les. Aan de hand van een film kan een docent lesgeven over homoseksualiteit en pesten. Het lespakket Lang Leve de Liefde helpt mbo-leerlingen keuzes te maken met betrekking tot liefde en relaties. Het project Veilig Haven is ook gericht op een positieve sfeer op school. En wil je er iedere dag aandacht aan besteden, dan zijn er diverse posters met lhbti als thema voor in de klas.
Kinderboeken over gender en identiteit
Het aantal kinderboeken waarin lhbti-personages een rol spelen is nog beperkt. En ook de Kinderboekenweek heeft tot nu toe nog geen thema gehad waarbij gender en diversiteit centraal staan. De keus valt op bredere thema’s en omvat daardoor meer boeken, aldus organisator CPNB in een artikel op NU.nl. Wil je in het primair onderwijs met dit thema aan de slag? Er zijn enkele kinderboeken waarin gender en diversiteit centraal staan.
Boekentips:
- Het lammetje dat een varken is, is winnaar van de zilveren griffel in 2018 en maakt gender en identiteit bespreekbaar bij de kleuters.
- Mijn schaduw is roze. Een prentenboek over genderidentiteit, zelfacceptatie, gelijkheid en diversiteit.
- De papa’s van Teddy, over draagmoederschap en twee mannen die papa’s worden.
Verder lezen
Wil je meer tips en verder lezen over dit onderwerp? Bekijk dan ook deze artikelen en lestips op Onderwijs van Morgen:
