Op elke school komt pestgedrag voor. Maar in de uitwerking van de anti-pestmaatregelen wordt het schoolplein soms vergeten. En dat terwijl een goede inrichting van het schoolplein een positief effect heeft op het gedrag van leerlingen. Met deze tips maak je van het schoolplein een sociaal veilige omgeving waar elk kind tot zijn recht komt.
Dit artikel verscheen eerder op onderwijsvanmorgen.nl.
Schoolpleinen zijn veelal grote, open pleinen met een stenen ondergrond. Vooral bedoeld om op te rennen, en dat gebeurt dan meestal door voetballende kinderen die met hun spel het hele plein domineren. Andere kinderen moeten het doen met de ruimte die overblijft.
Onveilig gevoel
Scholen doen van alles om ervoor te zorgen dat kinderen zich veilig voelen. Maar in de uitwerking van al die maatregelen wordt het schoolplein soms vergeten. Veel kinderen die te maken krijgt met pesten, geven aan dat dit op het schoolplein gebeurt. Juist daar geldt vaak het recht van de sterkste. Ook de inrichting van het schoolplein speelt een rol: leerlingen die zich vervelen of ontevreden zijn zullen eerder gaan klieren.
1. Stel schoolpleinregels op
Voor kinderen moet het duidelijk zijn welke gedragsregels gelden op het schoolplein. Stel daarom concrete schoolpleinregels op die je koppelt aan het anti-pestprotocol. De sociale veiligheid op het schoolplein vergroot je door leerlingen verantwoordelijkheden te geven: laat hen het spelmateriaal beheren. Of pas leerlingbemiddeling toe: speciaal aangewezen en getrainde kinderen treden dan op als bemiddelaar bij conflicten.
2. Pleinwacht
Veiligheid op het schoolplein bereik je niet alleen met de indeling van het plein en schoolpleinregels, maar ook met een goede pleinwacht die consequent handelt. Investeer dus in pleinwachten met een helder en concreet takenpakket. Dan weten kinderen ook wat ze kunnen verwachten. Als pleinwacht leid je het spel van kinderen in goede banen. Zo is het makkelijker om conflicten in de kiem te smoren of te voorkomen. Omdat het gedrag van kinderen op schoolplein vaak extremer is dan in het klaslokaal, kun je pleinwachten coachen in het aanpakken van negatief en agressief gedrag.
3. Speelzones
Omdat kinderen het schoolplein heel verschillend gebruiken, is het er soms onrustig en onoverzichtelijk. Dit kun je verbeteren door het schoolplein in te delen in verschillende zones. Geef bijvoorbeeld met een kleur aan waar de kinderen mogen voetballen, waar je kunt rondhangen en wat de plek voor spelletjes is. Uit onderzoek blijkt dat zo’n schoolplein een positief effect heeft op de activiteiten van leerlingen tijdens de pauzes. Speelplekken die een combinatie zijn van sport- en speelelementen, toezicht, groen en georganiseerde activiteiten worden het best gewaardeerd.
4. Groene, gezonde schoolpleinen
De laatste jaren veranderen steeds meer traditionele schoolpleinen in groene, gezonde schoolpleinen. Het zijn pleinen waar leerlingen in contact komen met groen en natuur. En waar ze ontmoeten, leren, werken, bewegen en sporten. En dat is belangrijk, want lichamelijke activiteit tijdens de pauze heeft een positief effect op de concentratie, aandacht en actieve deelname van leerlingen in de klas.
Verder lezen
Een gezond schoolplein is ook een rookvrij schoolplein. Daarnaast is het ook belangrijk dat kinderen naar buiten gaan. In het artikel Actief buiten spelen doe je zo! lees je over actief buitenspelen en aan welke speelzones je kunt denken bij de inrichting van het schoolplein. Ben je nog niet uitgelezen? Lees dan hoe je zelf op je school aan de slag kunt gaan met het inrichten van een gezond schoolplein.
