Leerlingen een opdracht laten doen zonder het ‘waarom’ erachter te vertellen, is totaal niet boeiend, vindt Martha Hoebens, biochemicus, oud-docent en onderwijsontwikkelaar. Door storytelling toe te passen op lesmethodes kunnen we dat volgens haar veranderen. Jij als docent kunt daar zeker iets in betekenen.
Hoebens komt het vaak tegen: leerlingen krijgen opdrachten onder hun neus, maar missen de context. Ik vind het bijzonder dat wij (als docenten, red.) dingen uitleggen zonder te zeggen waarom’, zegt Hoebens. Als biochemicus, bijvoorbeeld, kan zij talloze redenen noemen waarom met een microscoop kunnen werken betekenisvol is. ‘We gaan ervan uit dat leerlingen dit ook wel snappen, maar dat is niet zo.’
Waarom hebben leerlingen context nodig bij een lesopdracht?
‘Achter iedere lesopdracht zitten vragen die de link leggen met de praktijk. Wat doen échte mensen met een microscoop, bijvoorbeeld? Wie werkt ermee? Wat los je ermee op? Als je dit niet vertelt, denkt een leerling zelden “wat vet, dit is mijn vak!”. Zij maken de opdracht, laten deze controleren en gaan weer door naar het volgende. Er is niet aangezet tot nadenken en het boeit ze niet. Het bestaande onderwijs kan makkelijk meer betekenisvol zijn door casussen aan opdrachten te koppelen. Zo worden opdrachten minder afhankelijk van de docent en is er een directe link met een beroep.’
Is dit een taak voor docenten of meer voor methode-ontwikkelaars?
‘Allebei. Docenten doen al veel aan storytelling, maar je moet een soort mini-bedrijfskundige zijn om bij iedere opdracht in je lesboek een context te kunnen bedenken; je kunt niet alles weten. Methodeschrijvers kunnen docenten helpen door voorbeeldcasussen in het boek zetten. Het is fair om leerlingen te laten beleven wat een onderwerp allemaal te bieden heeft aan mensen en waarom.’
Hoe kun je als docent storytelling toepassen in je lessen?
‘Het mooiste is als leerlingen inzien dat ze dingen leren waarmee ze een oplossing kunnen bieden voor een probleem in de wereld. Laat daarom zien wat er nog niet ‘af’ is om ons heen en stel hier vragen over. Als je geen vragen hebt dan hoef je ook niks op te lossen, maar kun je als leerling ook nergens een bijdrage aan leveren. Hou het klein, het hoeft niet altijd over wereldhonger of de klimaatcrisis te gaan. Het kan ook al gaan om een onderzoek naar aanleiding van een boer over zijn rode uien: zijn ze gezond of ziek? Het is aan ons om het verhaal te vertellen van wat er nog nodig is in de wereld. Als we dit kunnen meenemen in onze onderwijsmethodes en lessen dan zou dat prachtig zijn.’
Meer ideeën
Ben jij op zoek naar inspiratie om je lessen meer praktijkgericht te maken? Martha Hoebens deelt ideeën en vraagstukken die je kunt gebruiken in de les.
Heb je zelf sprekende voorbeelden en wil je ze graag met ons delen? Gebruik dan het onderstaand reactieformulier.
