De eindexamens zijn begonnen! Vinden docenten het net zo spannend als de eindexamenkandidaten zelf? En hoe ga je om met examenstress? We spreken Mohamed El Meftah – docent economie – auteur bij Malmberg en te zien bij de Examentraining in NOS Stories: ‘Gaan mijn leerlingen het waarmaken?!‘
Hoe kijk jij tegen de examens aan?
‘Het is spannend of de vwo-leerlingen die ik twee jaar heb klaargestoomd voor hét grote moment, het gaan waarmaken. En hoe ziet het examen eruit? De afgelopen periode hebben we veel oude examens gemaakt zodat leerlingen konden wennen aan het niveau én de manier van vragen stellen. Ik hoop dat de inspanningen van zowel docenten als leerlingen, terug te zien zijn in het resultaat!’
Vinden docenten het net zo spannend als de eindexamenkandidaten zelf?
‘Ik heb collega’s die het zeker net zo spannend vinden! Als docent weet je van jezelf: deze onderwerpen heb ik er echt goed ingestampt, terwijl andere misschien net wat meer aandacht hadden mogen krijgen. Straks in de examenzaal open ik net zo snel als de leerlingen de toets! Ik scan de opgaven en het liefst zie ik natuurlijk mijn laatste tips in het examen terugkomen.’
Je bent dus net zo nieuwsgierig als de leerlingen?!
‘Haha, jazeker! In principe hoeven leerlingen zich geen zorgen te maken. Mits de lessen de afgelopen jaren gewoon zijn doorgegaan, zijn ze klaargestoomd voor het centraal examen.’
‘Leerlingen moeten het vertrouwen krijgen dat ze de examenopgaven kunnen maken.’
Hoe bereid jij de leerlingen optimaal voor deze grote dag?
‘Allereerst natuurlijk met de cognitieve voorbereiding, daarnaast help ik met de mentale voorbereiding. Leerlingen moeten het vertrouwen krijgen dat ze de examenopgaven kunnen maken. Als een leerling ziet dat die op een examen van 2023 al heel wat vragen goed heeft, dan is dat een grote boost en motivatie voor het vertrouwen. Ook het schoolexamencijfer is een bron van vertrouwen.’
Geef je leerlingen tips hoe ze met stress kunnen omgaan?
‘Op het moment dat het vertrouwen groot is, neemt de stress af. Stress is angst. En angst speelt zich in het hoofd af. Dat kun je als docent wegnemen door een stukje peptalk en objectief kijken hoe ze ervoor staan: Hoe heb je gescoord de afgelopen jaren? Zie je, geen harder bewijs dan dat je er helemaal klaar voor bent!’
Je geeft dit jaar alweer voor de vierde keer Examenspreekuur in samenwerking met NOS Stories. Vertel!
‘Vier jaar geleden werd ik via LinkedIn benaderd door de eindredacteur. Een kans om ook landelijk leerlingen last minute richting een beter cijfer te helpen. Tijdens het Examenspreekuur geef ik de laatste tips op de dag voor het examen. Zo had ik in 2021 een voorbeeld gegeven dat de volgende dag via een vierpuntsvraag terugkwam op het examen. Dat jaar scoorden mijn leerlingen ontzettend goed, we behoorden zelfs tot de beste 15 procent van de Nederland!’
‘Ik probeer aansprekende voorbeelden te gebruiken die zich afspelen in de wereld van de leerlingen.’
Wat was afgelopen jaar de leukste reactie op jouw Examenspreekuur?
‘In een voorbeeld over het verschil tussen complementaire en substitutie goederen, gebruikte ik de Xbox tegen de PlayStation. De NOS gooide daarop een live poll eruit in de chat. Team Playstation won en dat soort dingen vinden leerlingen leuk, omdat ik zelf ook van team PlayStation ben. Ik probeer aansprekende voorbeelden te gebruiken die zich afspelen in de wereld van de leerlingen.’
Waarom economie?
‘Ik ben een laatbloeier. Ik heb VMBO-T gedaan en daarna het mbo. In pak wilde ik het bankwezen of de verzekeringswereld in, maar bij de eerste stage merkte ik al direct dat dit niets voor mij was. Financiën en het vak economie vond ik wel leuk, zou het onderwijs wel wat voor mij zijn? Tijdens het meelopen op een school merkte ik dat ik de afwisseling in het vak en het dicht op de leerlingen staan, hartstikke leuk vond.’
Als een hoog percentage van jouw leerlingen niet slaagt, betrek je dat dan op jezelf?
‘Nee. Een leerling heeft zeven tot negen vakken. Het is meestal over de gehele linie dat iemand er niet goed voor staat. Als het schoolexamencijfer al kantje boord is, probeer ik wel te triggeren: hup, hard aan de bak!’
Je schrijft mee aan Praktische Economie, de economiemethode van Malmberg, kan je de examenstof inmiddels dromen?
‘Absoluut! In 2023 is het hele examenprogramma van economie op de schop gegaan. Omdat ik in de aanloop daarnaartoe meeschreef aan de Praktische Economie, was ik helemaal op de hoogte toen de wijzigingen werden doorgevoerd. Erg fijn!’
Tips voor docenten
Hoe bereidt een docent zich optimaal voor?
‘Ga naar website van Examenblad, open de syllabus inclusief de domeinen die daar staan. Per eindterm zie je precies wat de leerlingen moeten kennen. Neem dat door, herinner je die lesstof is behandeld? Zo ja, dan is dat een bevestiging: het zit goed.’
Nog een laatste tip voor docenten?
‘Lees de aanbevelingen op het correctievoorschrift van de vakvereniging Vecon na. Dat voorkomt discussies en dus tijd. Probeer daarnaast om samen met een andere collega na te kijken. Zo kijk ik met een andere presentator van het Examenspreekuur na. Bij twijfel is het fijn om met iemand te kunnen sparren. Na het nakijken doen we wat leuks. Wissel inspanning én ontspanning af!’
