Voor statushouders in het mbo blijkt het lastig om hun opleiding succesvol af te ronden. Tegen welke barrières lopen zij aan? Zijn er al oplossingen voorhanden? Lukt het hen om de overstap van de entreeopleiding naar niveau twee te maken? In dit artikel lees je wat er nodig is om statushouders succesvol door- en uit te (laten) stromen binnen het mbo.
Kennis, Integratie en Samenleving (KIS) deed onderzoek naar de onderwijscarrière van jonge statushouders. De resultaten publiceerden zij in het rapport Statushouders in het mbo. Hieruit komt naar voren dat statushouders in het mbo tegen allerlei barrières aanlopen. Mede daardoor is het lastig voor ze om hun opleiding succesvol af te ronden.
Van mbo-1 naar mbo-2
De entreeopleiding (mbo-1) gaat de meeste statushouders prima af. Dat komt doordat daar veel begeleiding is én extra aandacht voor de Nederlandse taal. De overstap naar mbo-2 en hoger blijkt voor veel statushouders te groot te zijn. Zij lopen dan tegen verschillende barrières aan. Zo hebben de studenten, die vaak nog maar een paar jaar in ons land wonen, weinig ervaring met de Nederlandse manier van studeren. Bijvoorbeeld verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces nemen, zelfstandig leren en blijven vragen als je iets niet snapt.
Struikelblokken
Gebrek aan studievaardigheden is dus een struikelblok, net zoals een beperkte taalvaardigheid en persoonlijke problemen dat zijn. Uit het onderzoek blijkt ook dat statushouders niet voldoende weten over het Nederlandse onderwijslandschap en de mogelijke beroepsperspectieven. Daardoor kiezen ze vaak een studie zonder te weten welk beroep daarbij hoort. Dat leidt tot teleurstelling en uitval.
Wegwijzer in Onderwijs
Er zijn diverse programma’s ontwikkeld om statushouders te helpen. Zo is in samenwerking met diverse organisaties en het Expertisepunt LOB een Wegwijzer in Onderwijs tot stand gekomen. Deze Wegwijzer maakt het Nederlandse onderwijslandschap inzichtelijk. Het programma richt zich nog op de begeleiders van statushouders. Naast praktische informatie krijgen zij handvatten om de juiste vragen te stellen. Bijvoorbeeld: Wat vind je belangrijk? Is het haalbaar? Ben jij je bewust van de hogere kosten aan het begin van het studiejaar, omdat je moet investeren in studiemateriaal?
Schakeltraject mbo
Sommige mbo-scholen in Groningen en Brabant bieden, net als het VAVO-lyceum in Utrecht, een schakeltraject aan statushouders. In Utrecht is daarbij veel aandacht voor de Nederlandse taal. De leerlingen krijgen een uitgebreide loopbaanoriëntatie. En er is een standaard vakkenpakket voor de middelbare school, omdat leerlingen in eigen land vaak maar een paar jaar middelbare school hebben doorlopen en geen diploma bezitten. Via het schakelprogramma stroomt 90% door naar niveau 3 of 4, en soms naar de havo. De financiële ondersteuning is wel lastig, want de studenten hebben geen recht op studiefinanciering.
Nieuwe Wet inburgering
Op 1 januari 2022 wordt de nieuwe inburgeringswet van kracht. Onderdeel daarvan is een taalschakeltraject. De hoop is dat de nieuwe inburgeringswet de doorstroom van statushouders in het onderwijs vergemakkelijkt.
Zorg voor maatwerk
Goede begeleiding is altijd belangrijk, maar zeker voor jonge statushouders. Zij hebben met zoveel verschillende zaken te maken. Als pubers gaan ze sowieso al door een emotionele achtbaan, en daar komt het vluchteling-zijn nog bij. Maatwerk is dan nodig. Doorlopende en persoonlijke begeleiding kan voor hen het verschil maken. Bijvoorbeeld om de overstap van mbo-1 naar mbo-2 wel te kunnen maken. En dat is belangrijk, want een mbo niveau 2-opleiding vergroot de kansen op een geslaagde integratie en participatie in de samenleving.
Welke begeleiding biedt jouw mbo-school aan jonge statushouders? Deel je kennis en ervaring via onderstaand reactieformulier.
