Een al dan niet succesvolle implementatie van tablets wordt in grote bepaald door de docent. Zijn of haar opvattingen over de rol en de meerwaarde van ict in het onderwijs, spelen daarbij een belangrijke rol. Ook de overtuiging dat de inzet van ict een transformatief leerproces is, is een belangrijke indicator voor succesvolle implementatie. Dat blijkt uit een onderzoek van Hannelore Montrieux.
Uit het onderzoek blijkt dat docenten onder te verdelen zijn in twee groepen, namelijk instrumentele docenten en innovatieve docenten:
Instrumentele docenten
Instrumentele docenten passen hun didactiek en lesopzet niet aan op het gebruik van tablets, maar erkennen wel de instrumentele meerwaarde van het device. Het computerlokaal hoeft bijvoorbeeld niet langer gereserveerd te worden en werkbladen worden niet langer gekopieerd, maar gedeeld via de tablet. Deze docenten vervullen hun rol hetzelfde als voor de implementatie van tablets, met het verschil dat de tablet het tekst- en instructieboek heeft vervangen. Voor hen is het device ‘boek achter glas’, zeg maar.
Innovatieve docenten
Innovatieve docenten pakken het anders aan. Zij nemen sinds de implementatie van de tablet steeds vaker een begeleidende en coachende rol aan. Zij passen hun lessen en didactiek aan de mogelijkheden die tablets hen bieden aan. Zo wordt door deze docenten volop geëxperimenteerd met actieve leervormen. Het aanleren van hogere denkvaardigheden – zoals samenwerken, kritisch denken en sociaal en cultureel vaardig zijn – staat daarbij centraal. Het gebruik van de tablet heeft de horizon van deze docenten verbreed en hun manier van lesgeven veranderd. Ook zijn zij van mening dat het onderwijs op de schop moet om vrij baan te maken voor succesvolle implementatie van vernieuwende ict-toepassingen.
Professionele ontwikkeling
Over de noodzaak van professionele ontwikkeling op dit vlak lopen de meningen uiteen. Sommige docenten geven aan geen tijd en energie te hebben voor extra training, terwijl anderen juist spreken van een gemis aan adequate training. Sommige leraren voelen dan ook de noodzaak van extra uitleg over het didactisch gebruik van tablets. Zij zien een onderlinge uitwisseling van informatie, op school én met andere scholen, als kans om nieuwe ideeën en toepassingen met elkaar te delen. Ook leerlingen verschillen op dit vlak van mening. Leerlingen uit de hogere klassen vinden dat docenten wel wat extra scholing kunnen gebruiken om de tablet effectiever in te zetten. Volgens hen zou deze training onder meer moeten gaan over het gebruik van apps die interactief leren mogelijk maken. Jongere leerlingen zijn hier minder uitgesproken over.
Over het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd op een van de eerste scholen in Vlaanderen waar tablets – voornamelijk iPads – schoolbreed zijn geïmplementeerd: zowel onder leerlingen als docenten. Daarmee vervult de school op dit vlak een pioniersfunctie; het zijn ‘early adopters’. Door dit unieke karakter behelst het onderzoek dan ook één casestudy. Daarbij zijn, om informatie te verzamelen over de perceptie van leerlingen en docenten van het gebruik van tablets, zes focusgroepen samengesteld. Alle deelnemers zijn willekeurig geselecteerd en anoniem behandeld. In groepsinterviews en met behulp van digitale vragenlijsten (op de iPad) is informatie verzameld over de perceptie van de veranderende rol van docenten bij het gebruik van tablets en de didactische consequenties daarvan.
Wilt u verder lezen? Download dan het hele onderzoeksrapport via Sciencedirect.
Bent u een instrumentele docent of juist meer een innovatieve docent, als het gaat om het gebruik van tablets in de klas? En hoe zou u op dit vlak aan uw professionele ontwikkeling willen werken? Laat uw reactie achter via onderstaand reactieformulier.
