Meer over het brein: het procedurele geheugen

Het is een bekend gegeven: zelfs als je jarenlang niet hebt gefietst, stap je moeiteloos weer op de fiets. Zo hebben we veel ingesleten procedures. Niet alleen in het dagelijks leven (tandenpoetsen, koken, autorijden), maar ook in het onderwijs, zoals een kring vormen of een proef uitvoeren bij scheikunde. Voor al deze routines wordt het […]

Bekijk

Meer over het brein: het emotionele geheugen

Opluchting, angst, een onbestemd gevoel: ook emoties worden in het geheugen opgeslagen. Het emotionele geheugen is een sterk geheugen, dat andere geheugens (zoals het semantisch en het episodisch geheugen) zo aan de kant kan zetten. Ons brein geeft altijd voorrang aan emoties. Dat helpt ons bij het kiezen tussen vluchten of vechten. Zelfs in het […]

Bekijk

Meer over het brein: het episodisch geheugen

Het geheugen is soms enorm sterk: je weet nog precies hoe het schoolgebouw eruit zag. Of waar je was bij een belangrijke gebeurtenis (de aanslagen van 11 september, of vroeger de moord op Kennedy). Dit hebben we te danken aan het episodisch geheugen. In dit geheugen worden dagelijkse ervaringen opgeslagen. Het episodisch geheugen is een […]

Bekijk

Meer over het brein: het semantische geheugen

In het onderwijs draait het voornamelijk om feiten, getallen en tekst. Gedurende de schooljaren slaan we behoorlijk wat van dit soort informatie op: jaartallen, formules, Duitse naamvallen en Franse woordjes. Voor dit soort kennis is het semantisch geheugen nodig. Dit is één van de vijf geheugenpaden die toegang geven tot het geheugen (zie vorige aflevering). […]

Bekijk

Meer over het brein: hoe komt kennis tot stand?

Iedereen onthoudt informatie op zijn of haar eigen manier. Sommige mensen kunnen goed namen onthouden, anderen moeten dit koppelen aan een visueel beeld. Dit is te verklaren vanuit de verschillende geheugenpaden die toegang geven tot het geheugen. Er zijn vijf verschillende toegangen tot het geheugen: het semantische, episodische, procedurele, automatische en emotionele geheugenpad. De komende […]

Bekijk

Meer over het brein: vloeiend Frans?

Een vreemde taal leren is zeker niet gemakkelijk! Zie het filmpje van de Finse talencursus. Ook op school is een taal leren best lastig. Een bekend fenomeen uit de praktijk: ik volgde onlangs enkele lessen Frans op een havo/vwo-school. De eerste les was bij een Française in de brugklas. Het was december en de leerlingen […]

Bekijk

Meer over het brein: De werking van meerdere geheugens

U maakt het als docent vermoedelijk herhaaldelijk mee. U heeft een toets afgeproken met uw leerlingen op bijvoorbeeld dinsdag het tweede uur. U bent keurig op tijd bij de klas, en daar komt de klas. Voorop lopen twee leerlingen die gehaast naar binnen gaan. Ze hebben eigenlijk nergens oog voor, want ze lopen met het […]

Bekijk

Meer over het brein: hoe werkt het geheugen?

In de reeks meer over het brein komen allerlei interessante aspecten van het menselijk brein aan bod, zoals het korte- en het lange-termijn geheugen, geheugenpaden in het brein en de vraag hoe kennis tot stand komt in het brein. De reeks start met het geheugen. Of liever: verschillende soorten geheugens. Deze geheugens werken alle op […]

Bekijk

Meer over het brein: inleiding

We weten steeds meer van het functioneren van het menselijk brein. Deze kennis kan voor een revolutie zorgen in de dagelijkse onderwijspraktijk. Als we meer weten over de werking van de hersenen, dan weten we meer over hoe leerlingen leren en waarom er verschillen in het leervermogen van leerlingen zijn. En wat voor gevolgen dit […]

Bekijk