Steeds meer mbo-studenten voelen zich veilig op school. Toch krijgen zes op de tien LHBTI-studenten negatieve reacties op hun identiteit, volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau. Hoe ga je met studenten in gesprek over gender- en seksuele diversiteit? Welke reacties kun je verwachten en hoe ga je daarmee om? Wij geven je tips!
Maak gender- en seksuele diversiteit bespreekbaar
De afkorting LHBTI staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen. Het bespreken van diversiteit op scholen is heel belangrijk. Daarom zijn basisscholen, speciaal en voortgezet onderwijs sinds 2012 verplicht les te geven over deze onderwerpen. Wil je op het mbo gender- en seksuele diversiteit bespreken? Onderstaande tips helpen je bij de voorbereiding.
Geef een informatieve basisles
Bedenk vooraf wat je precies met deze les wilt bereiken. Leg de lat niet te hoog en zorg dat iedereen de les begrijpt. Wissel klassikaal werken en werken in groepjes af en houd rekening met culturele en religieuze diversiteit in waarden en normen.
Ook al zeggen studenten alles al te weten, een extra les over seksualiteit maakt ze bewuster. Hun eigen, vrijblijvende inbreng over wat ze al weten, kun je dan in de les gebruiken. Weten studenten bijvoorbeeld dat sekse, gender en diversiteit niet alleen gaan over LHBTI-studenten? Deel basiskennis met ze: iedereen heeft namelijk een sekse, een gender en een seksuele oriëntatie.
Daarnaast kun je:
- voorbeelden geven van bekende homo-, lesbische, biseksuele en transgender personen uit de media. Zorg voor een gevarieerd beeld van rolmodellen;
- lesmaterialen over dit thema gebruiken. Kijk voor inspiratie op Lang Leve de Liefde (mbo);
- een gastspreker uitnodigen. Laat studenten kennis maken met persoonlijke verhalen van leeftijdsgenoten die zelf transgender, lesbisch, homo- of biseksueel zijn.
Bereid je voor op vragen
Weet jij het verschil tussen genderdiversiteit en genderexpressie? Of intersekse en non-binair? Met de Handreiking sekse, gender & seksuele diversiteit van Rutgers kun je je goed voorbereiden op vragen van studenten.
Creëer een veilig gevoel in de klas
Om seksuele- en genderdiversiteit bespreekbaar te maken, is een veilige sfeer in de klas heel belangrijk. Zorg dat studenten zich prettig en veilig voelen om te praten over deze onderwerpen. Het maken van afspraken met elkaar kan hierbij helpen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Luister naar elkaar.
- Accepteer elkaars mening.
- Veroordeel elkaar niet.
- Lach elkaar niet uit.
- Geen enkele vraag is raar.
- Gebruik geen grove taal of kwetsende woorden en houd het gesprek respectvol.
- Alles wat tijdens de lessen besproken wordt, blijft binnen de klas.
- Studenten bepalen zelf wat ze wel of juist niet willen vertellen.
- Noem geen namen wanneer je een verhaal vertelt.
Bij het maken van deze afspraken is het belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. Geef studenten ook de kans om na de les vragen te stellen. Of laat ze deze anoniem opschrijven en in een vragendoos stoppen.
Daarnaast kun je in je eigen taalgebruik ook al het verschil maken. Zeg, bijvoorbeeld, ‘studenten’ in plaats van ‘jongens’ en ‘meisjes’. Vermijd ‘wij’ en ‘zij’ als je praat over hetero’s en niet-hetero’s. Zorg voor gelijkwaardigheid in de klas.
Maak bij sportlessen eventueel afspraken over de kleedkamers: voelt een leerling zich niet thuis in een bepaalde kleedkamer? Bespreek dit met de klas en geef eventueel andere opties. Of vraag je studenten welke opties zij willen toevoegen.
Wil je meer weten?
Als school kun je verschillende stappen ondernemen om zowel de LHBTI-acceptatie als de gendergelijkheid tussen studenten te bevorderen:
- Het Vlaamse Transgender Infopunt heeft concrete tips. Van richtlijnen voor hoe je omgaat met een transgenderstudent tot genderinclusieve toiletten.
- Er is lesmateriaal over seksuele- en genderdiversiteit Je kunt ook leren van collega’s en kijken hoe andere scholen met dit thema omgaan.
- De Onderwijsraad adviseert om bewustwording over genderstereotypering bij leraren te stimuleren.
Verder lezen op Onderwijs van Morgen?
Lees ook het artikel Welke droomberoepen hebben kinderen van nu? Een inspirerende les maatschappijleer is Kledingvoorschriften: noodzakelijk of discriminerend?
Hoe maak jij genderdiversiteit bespreekbaar met jouw studenten? Wij zijn benieuwd. Laat het ons weten via onderstaand reactieformulier.
