Wanneer kinderen met verlies te maken krijgen, is het voor hen vaak lastig om onder woorden te brengen wat er speelt en wat hen raakt. Ze hebben ondersteuning nodig om zicht te krijgen op de situatie. Met Duplo- en Playmobilfiguren kun je traumatische gebeurtenissen inzichtelijk maken voor kinderen.
Dit artikel is afkomstig uit het Praxisbulletin van december en is geschreven door Riet Fiddelaers-Jaspers. Praxisbulletin is een praktisch, onafhankelijk vakblad voor basis- en speciaal onderwijs en verschijnt 10x per jaar, waarvan één themaboek. Elke maand delen we een speciaal geselecteerd artikel uit de nieuwste editie! Meer weten? Kijk op www.praxisbulletin.nl.
Verliessituaties hoeven niet altijd traumatisch te zijn voor kinderen, maar ze kunnen wel leiden tot traumatische reacties. Zo kunnen onverwachte gebeurtenissen, onzekerheid, emotionele reacties bij ouders, machteloosheid, zich in de steek gelaten voelen en het doorbreken van de normale structuur het emotionele leven van kinderen aardig op zijn kop zetten.
Achter slot en grendel
Kinderen kunnen dit alles nog niet ten volle begrijpen en zijn daardoor snel in paniek. Het deel van de hersenen waar de ratio zit, gaat als eerste ‘offline’. Dan valt ook het gebied voor spraak en taal, het centrum van Broca, uit. Dat verhindert kinderen om met woorden te uiten wat hen bezighoudt. Bovendien zijn de gebeurtenissen vaak zo intens dat ze vermijden om erover te spreken en dat ze de gebeurtenis achter slot en grendel zetten, omdat dit hen in contact brengt met hun pijnlijke gevoelens.
Als je met kinderen wilt praten hoe het komt dat ze zich anders gedragen in de klas, zich terugtrekken of gedragsproblemen vertonen is het van belang hen iets aan te reiken waardoor ze hiertoe in staat zijn. Tegelijkertijd zorg je ervoor dat er geen hertraumatisering optreedt. De setting moet dus vooral veilig zijn.
Contact via poppetjestaal
Werken met Verlies in Beeld, ook wel poppetjestaal genoemd, is een methodiek waarbij het voor kinderen mogelijk is opnieuw naar de gebeurtenis te kijken zonder overspoeld te raken. Het helpt wanneer er weinig of geen woorden nodig zijn en beelden hun werk kunnen doen. Werken met hun eigen verhaal dat zich via het beeld ontvouwt, geeft lucht en werkt helend.
Een van de belangrijkste kenmerken bij deze methodiek is het werken in de derde persoon. Want als je kinderen rechtstreeks aanspreekt in de jij-vorm is de kans aanwezig dat ze weer in de traumatische ervaring worden gezogen. Stel, wijzend naar het poppetje dat symbool staat voor het kind, vragen zoals de volgende:
- Wat zou dit jongetje graag gedaan hebben?
- Waar was dit meisje bang voor?
- Waar waren haar papa en mama toen ze zo verdrietig was?
Als de poppetjes door het kind op de tafel worden gezet, zijn het geen poppetjes meer, maar familieleden of vrienden. Laat het kind na afloop van het gesprek zelf de poppetjes opruimen. Soms zwiepen kinderen de hele ‘troep’ van tafel. Dat kan lucht geven en humor met zich meebrengen. Zolang je maar respect houdt voor de poppetjes. Meer lezen? Download nu het complete artikel uit Praxisbulletin!
Hoe help jij kinderen die een traumatisch verlies meemaakten op weg om hiermee om te gaan? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
