De Tweede Kamer worstelt met corona. Niet in de laatste plaats vanwege de vele noodmaatregelen, steunpakketten en technische briefings door de viroloog des Vaderlands Jaap van Dissel. Daar waar voor de coronacrisis volop werd gedebatteerd over wetsvoorstellen en ministers naar de Kamer werden geroepen om verantwoording af te leggen over bijvoorbeeld de burgerdoden bij die F-16 aanval in Irak, is het nu stil. Er is nu een cadans van persconferenties, Outbreak Management Team (OMT) adviezen en een enkel debat over de coronamaatregelen van het kabinet. Veelzeggend over de worsteling van Kamerleden is het kleine akkefietje van een aantal weken geleden. Mark Rutte verklaarde in een debat dat vergaderingen van Gemeenteraden, Provinciale Statenvergaderingen en vergaderingen van de Staten-Generaal mochten doorgaan met een maximum van honderd deelnemers. Kamervoorzitter Khadija Arib kapittelde Rutte daarna door te zeggen dat de Tweede Kamer 150 deelnemers heeft.
Elders in Europa
Ook in andere Europese landen komt deze lastige situatie naar voren. Angela Merkel stelde het Duitse volk gerust en verklaarde dat het haar zwaar viel om de Duitsers vrijheidsbeperkingen op te leggen ‘ongekend voor het democratisch zelfbeeld’. De Italiaanse Senaatsvoorzitter liet van haar horen door de premier Conte te zeggen dat het parlement nog steeds aanwezig is. Uiteindelijk zal alles weer bij het oude terugkeren is de collectieve veronderstelling. In de wandelgangen van de Tweede Kamer lijkt er al een consensus te zijn over het feit dat er een parlementaire enquête moet komen naar de manier waarop het kabinet corona probeert te bestrijden.
Centraal in de uitvoer van de coronamaatregelen zijn de veiligheidsregio’s in Nederland. In elk van deze regio’s is de burgemeester van de grootste gemeente de rol van crisismanager op zich neemt. Zo is Limburg opgedeeld in twee veiligheidsregio’s en Gelderland in drie regio’s. Als Gemeenteraden nu niet bij elkaar mogen komen – of hinder ondervinden in het bij elkaar komen kun je je afvragen of de democratische controle nog wel zo sterk is.
Terug naar het oude?
Democratieën hebben doorgaans strenge regels als het gaat over noodwetgeving. Zo ver is het in Nederland nog niet, maar volksvertegenwoordigers zijn wel zoekende naar hoe ze hun controlerende taak het beste vorm kunnen geven. Ondertussen gaat het kabinet door met het afkondigen van maatregelen en indienen van wetsvoorstellen. Is onze democratie ook in quarantaine?
